Dit is mijn beknopte samenvatting van het vak Sociale ongelijkheid met de hoorcolleges 1 t/m 6 en ik benoem de artikelen (update 2024).
Hoorcollege 1: Inleiding
Hoorcollege 2: Leefstijl en gezondheid
Hoorcollege 3: Status en mobiliteit 1
Hoorcollege 4: Status en mobiliteit 2
Hoorcollege 5: Et...
Hoorcollege 1
Marx zegt dat arbeidsrelaties belangrijk zijn voor verhoudingen in de maatschappij
Waarom zijn beroepen belangrijk voor sociale klasse?
Voordeel:
- Goed te meten, ook retrospectief
- Zichtbaar in het sociale verkeer
Nadelen
- Niet iedereen heeft een beroep
- Beroepen veranderen
- Beroep niet automatisch gerangschikt
Een sociale klassenschema is een indeling van beroepen op basis van een aantal
subjectieve kenmerken, bijvoorbeeld:
- Eigenaar versus loondienst
- Manual/non-manual labor
- Sector
- Moeilijkheid werk (skilled/unskilled)
- Leidinggevend versus ondergeschikt
Klassieke klassen schema's
Kapitaalbezitter versus proletariaat
White collar versus blue collar
Moderne klassen schema's:
EGP klassenschema:
, ● Ontwikkeld door Erikson, Goldthorpe & Portocarero
● Meerdere indelingsprincipes/criteria
● Meest gebruikt schema
I Hogere managers en professionals
II Middelbare managers en professionals
III Administratief en commercieel personeel
IVa Kleine zelfstandigen met personeel
IVb Kleine zelfstandigen zonder personeel
IVc Boeren V Leidinggevende arbeiders
VI Geschoolde arbeiders VIIa Ongeschoolde arbeiders
VIIb Landarbeiders
Nadelen sociale klasse:
● Geen volledige rangorde
● Intern heterogeen
● Veel verschillende indelingen mogelijk
Sociaal economische statusschaal:
Achterliggende idee: gericht op kennis en geld als de aantrekkelijke goederen die een
beroep met zich meebrengt
Methode: gemiddelde opleidingsniveau en inkomen van beoefenaren van een beroep wordt
gemeten
International Socio-Economic Index of Occupational Status (ISEI)
● Ontwikkeld door Ganzeboom, de Graaf en Treiman
● Internationaal vergelijkbaar
● Wordt in de meeste grote studies gebruikt
Wat zijn de voor en nadelen sociaal economsiche statusschaal
Voordelen:
- Voorspelt goed voor veel te verklaren onderwerpen
Nadelen:
- interpretatie lastig → een score op basis van twee dimensies en geen inhoudelijke
groepen.
, Culturele EN economische statusschaal:
Achterliggende idee: er bestaat een culturele en economische elite, deels onafhankelijk van
elkaar
- kennis en vertrouwdheid met hogere cultuur, onderwijs
- kennis en vertrouwdheid met handel en economie
Methode: lijkt op sociaaleconomische status, maar dimensies worden gescheiden gehouden
- Eigenlijk twee schalen dus, De Graaf & Kalmijn (zie week 3!)
Wat zijn de schaalkenmerken van een culturele en economische statusschaal
● Continu
● Tweedimensionaal
● Objectief
→ Aansprekend idee maar in praktijk toch hoog gecorreleerd
Wat is een prestigeschaal?
Achterliggende idee Aanzien van een beroep in de samenleving
Methode: mensen worden gevraagd een aantal beroepen te ordenen van laag naar hoog à
Dus subjectief! Voorbeeld: Standard International Occupational Prestige Scale (SIOPS)
Schaalkenmerken prestigeschaal
● Continu
● Eendimensionaal
● Subjectief
Wat zijn de voor- en nadelen van een prestigeschaal?
Voordelen
Grote overeenstemming beoordelaars (”Treiman-constant”) –
Naar sekse, leeftijd, sociale en etnische groep
Naar tijdvak: grote stabiliteit over de tijd
Naar land: internationaal toepasbaar
Nadelen
• Meet het echt zoiets als “aanzien in de samenleving”?
– Gebruiken mensen niet gewoon hun kennis over objectieve criteria zoals vereist
opleidingsniveau en verkregen inkomen?
Hoe meet je ongelijkheid?
Gini coëfficiënt: Waarde tussen 0 (iedereen heeft evenveel) en 1 (een mens heeft alles, de
rest heeft niets)
Ratiomaat: Verhouding van bepaalde groepen in de samenleving, bijv. hoogste 10% vs.
laagste 10%
Groeiende loonverschillen door…
• Technologische ontwikkelingen
• Liberalisering van financiële markten
• Veranderingen beloningsstructuur (”the winner takes it all”)
• Demografische verschuivingen in Nederland (toename werkende vrouwen, meer zzp’ers) à
verzorgingsstaat moet nog aanpassen
Groeiende vermogenskloof door:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosmarijnmorren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.
