PIW: artikelen & rechtspraak
Beethoven
Plan van aanpak
Bij artikelen:
- Welk leerstuk betreft het?
- Welk probleem signaleert de auteur?
- Welke oplossing stelt de auteur voor?
- Beargumenteerde, eigen mening
Bij rechtspraak:
- Wat is de casus?
- Welk leerstuk betreft het?
- Wat is de kernoverweging?
- Beargumenteerde eigen mening
III. Remedies
IIIA. Remedies I
Artikel: Van Boom, Comparative notes on injunction and wrongful risk-
taking
- Leerstuk: gevaarzetting, wrongful risk-taking, rechterlijk bevel, relativiteit,
rechtsvergelijking
- Probleem: Hoe om te gaan met gevaarzetting en rechterlijke bevelen?
Er zijn retrospectieve (retrospective) sancties (die kijken terug), bv. vernietiging,
ontbinding, opshcorting (ook prospectief) en schadevergoeding.
Er zijn eveneens preventieve (preventive) sancties, bv. nakoming van
verplichtingen (3:296 BW; verbintenissen en andere rechtsplichten), boetebeding
(indien overeengekomen) en dwangsom (door de rechter op te leggen.
Er zijn ten slotte handhavende (vindicative) sancties, die benadrukken dat het
recht er is en dat je dat moet respecteren, bv. verklaring voor recht, ‘just
satisfaction’ (EHRM: billijke genoegdoening, iemand een lesje leren) en
winstafdracht (meer vragen dan jouw schade, iemand plukken). Het
aansprakelijkheidsrecht heeft deels een materieelrechtelijk doel (waar heb je
recht op?), deels procesrechtelijk (‘wat vermag de rechter’?). Volgens Van Boom
is het soms alleen procesrechtelijk geregeld (regels over verbod en bevel), in
andere rechtssystemen is het ook materieel rechtelijk geregeld. In alle
rechtssystemen wordt wel erkend dat men niet onrechtmatig mag handelen en
dat de rechter dit ook kan handhaven:
, - In Engeland heb je geen nakoming (je mag geen specifc performance
vorderen), omdat de partijen een keuze hebben: of je komt na of je betaalt een
schadevergoeding. De equity courts hadden geen fauw benul hoe ze dat
zouden moeten afdwingen;
-In Frankrijk moet er een voldoende fout zijn, toch kent ze wel rechtspraak
over het verbod tot gevaarzetting;
- In Duitsland heb je verbodsbepalingen in het procesrecht, maar steeds is
er een verband tussen het materiële en het processuele recht.
Problemen bij het verbod op gevaarzetting is dat er onduidelijkheid is over de
probleemeigenaar, wanneer er voldoende dreiging is, wat er precies moet
worden verboden en hoe je moet ‘kelderluiken’ (al is het er wel voor geschreven).
Van Boom stelt dat alle door hem onderzochte rechtssystemen een
onderontwikkelde leer van gevaarzetting hebben. De mate van rigiditeit van het
rechterlijk bevel als remedie verschilt per rechtssysteem. Het wordt met name
toegepast in mededingingsrecht, intellectueel eigendoms-recht e.d. Duitse
rechters staan welwillender tegenover de rechterlijke bevelen dan de Engelse
rechters, die een voorkeur voor hebben voor schadevergoeding. De structuur, het
gebrek en het bereik van het rechterlijk bevel geven een inkijkje in het nationale
onrechtmatige daads-recht. In sommige rechtssystemen vloeien bv. de
dwangsommen in de publieke buidel (rechter is een overheidsorgaan dat rechten
handhaaft), bij andere in de buidel van de eiser (de rechter biedt juridische
service). Rechterlijke bevelen kunnen ons leren over de kern van het
onrechtmatige daads-recht. Sommige rechtssystemen beschermen belangen (het
Duitse); andere rechtssystemen bestrijden onrechtmatig gedrag (het Franse) en
andere doen een beetje van beide (het Engelse: sommige torts actionable per se,
andere niet).
Van Boom meent dat bij een rechtssysteem met een “rights-based approach”
een remedie een grondslag nodig heeft in het subjectieve recht. De remedie kan
niet verder strekken dan het bereik van een recht. De remedie mag niet meer of
minder zijn dan wat het recht verlangt. Van Boom meent dat wel er een
dichotomie (tweedeling) is: enerzijds wil men met een rechterlijk verbod of bevel
rechten handhaven en onrecht voorkomen, anderzijds is het een processueel
instrument dat losstaat van het materiële recht. Van Boom gaat ook specifek in
op gevaarzetting. Als een eiser volgens het onrechtmatige daads-recht het recht
heeft om te worden beschermd tegen gevaarzetting, dan is een rechterlijk
verbod of bevel een passende remedie, ook bezien van uit het voorzorgsbeginsel,
aldus Van Boom. Anderen menen dat er eerst een daadwerkelijke plicht moet
zijn om te handelen of na te laten en dat het risico al is gematerialiseerd.
- Mening: X
Artikel: Tigelaar, Sancties en doelstellingen van Europese
informatieplichten
- Leerstuk: sancties, doelen, Europa, informatieplichten
- Probleem: Het idee is dat als je de consument goed informeert, deze een
betere keuze maakt (we lezen ook allemaal de algemene voorwaarden � ). Dit
idee is al eeuwenoud: de Romeinen meenden dit ook (zij introduceerden het
rechtsfguur dwaling o.a.). De Europese wetgever heeft een richtlijn over deze
informatieplichten gemaakt, de lidstaten moeten zelf de sanctionering regelen.
