Een uitgebreide samenvatting van het boek 'An introduction to geographical information systems'. De hoofdstukken 1-11 met uitzondering van 4 zijn samengevat in het Nederlands. Het kan hiermee gebruikt worden voor het tentamen van Introductie GIS.
Introducton
GIS kan helpen bij het beantwoorden van vraien met een ruimtelijk component, zoals vraien over:
Locate waar zijn bepaalde verschijnselen? Bijv. waar is de dichtstbijzijnde winkel
Patronen wat voor ieoirafsche patronen bestaan er? Bijv. waar wonen hoie concentrates van
studenten
Trends waar hebben veranderinien plaatsievonden in een bepaalde tjd? Bijv. waar hebben
veranderinien in het aantal dieren plaatsievonden
Voorwaarden waar zijn bepaalde voorwaarden van kracht? Bijv. waar liit een hotel binnen een afstand
van 5 km tot de stad
Implicates wat zullen ruimtelijke implicates zijn wanneer een orianisate bepaalde actes onderneemt?
Bijv. als ik naar dit iebied verhuis, hoe ver ben ik van …
Deze vraien werden al lanie tjd door ieoirafen iesteld, maar antwoorden op de vraien koste altjd veel tjd en
technieken waren er noi niet. GIS bood hier een oplossini voor.
Enkele voorbeelden voor het weerieven van het belani van GIS.
Searching for sites
Het vinden van een ieschikte locate voor omstreden verschijnselen, zoals een plaats voor kernafval, werd voor GIS
iedaan met pen en papier waarbij ieschikte iebieden op verschillende kaarten (kaarten met bevolkini, ieoloiie
etc.) werden omrinit en uiteindelijk de kaarten over elkaar werden ieleid om een iebied te vinden dat aan alle
voorwaarden voldeed. Dit was eri tjdrovend en slechts enkele criteria konden worden betrokken.
GIS kon zorien voor het opstapelen van data die waren iediiitaliseerd en liet uiteindelijk plaatsen zien die ieschikt
waren voor het verschijnsel. Het voordeel van GIS was dat de procedure kon worden herhaald en veranderd met
relatef iemak.
Enkele issues hierbij:
Errors in de data fouten in de data tjdens het omzeten van data in diiitale vorm kan een iroot efect
hebben op de GIS.
Het vinden van iebieden was afankelijk van abstracte concepten zoals in de nabijheid van.
De GiS output kan helpen bij het maken van een beslissini door het te laten zien aan het publiek, maar
moet met eniie voorzichtiheid worden bekeken want het hoef niet per se ioed te zijn.
Evaluatng land use planning
GIS kan iezien worden als een hulpmiddel om verschillende data en informate over het karakter en actviteiten
binnen een bepaald iebied bij elkaar te brenien en zo mensen met verschillende meninien bij elkaar te brenien
(partcipatory problem-solvini tool). Dus bijv. de data van kaarten, luchtoto’s, veldwerken. Hiermee kan een GIS
hulp bieden bij het aanieven wat er veranderd in een bepaald iebied voor bijv. de natuurlijke hulpbronnen of het
landschap. De relate tussen de verschillende data kan worden bestudeerd om zo bepaalde iebieden te selecteren
die bijv. beschermini nodii hebben. Een model met de verschillende eiienschappen van het landschap wordt
iemaakt.
Een probleem met het samenvoeien van data laien kan zijn welke map projecton wordt iebruikt als de
‘hoofdlaai’ waar naar ierefereerd wordt. Elke kaart heef een eiien projecte waarbij de verschijnselen van de
aarde in een twee-dimensionale kaart worden iemaakt. Wanneer deze verschillende projectes op elkaar worden
ieleid kunnen vreemde beelden ontstaan door de vervorminien van elke kaart.
,Finding a new home
GIS kan worden iebruikt voor een mult-criteria modellini techniek waarbij verschillende data laien met
verschillend iewicht (belanirijke laien hebben meer iewicht voor een keuze) bij elkaar worden ievoeid en zo de
laai met het meeste iewicht de meeste invloed heef op de uiteindelijke keuze. Er kunnen ook constraints worden
toeievoeid voorwaarden waar aan voldaan moet worden en iebieden die er niet aan voldaan worden er buiten
ielaten. GIS kan hiermee iebruikt worden als een decision support system, zoals het vinden van een ieschikt
woonplaats of huis.
Issues:
Twee GIS sofwares zullen dezelfde methode op een net andere wijze uitvoeren door verschillen in criteria
en data opslai
Problemen met resultaten door de manier waarop het probleem wordt iedefnieerd. Het vaststellen van
het probleem en de criteria is een belanirijke stap in de desiin van een GIS.
Menselijke factoren kunnen invloed hebben op de efectviteit van een GIS als een
besluitvorminissysteem.
Defining GIS
Er zijn veel verschillende defnites van GIS door het feit dat mensen een andere achterirond, viewpoint hebben en
GIS zelf ook blijf ontwikkelen.
Over het aliemeen ieven defnites van GIS drie componenten weer:
GIS is een computer systeem
o Hardware de fysieke delen van een computer
o Sofware het computer proiramma
GIS iebruikt ruimtelijke data (spatally referenced of ieoiraphical data)
GIS voert verschillende manaiement en analyses uit over de data
Een ioed ontwikkelde GIS moet kunnen:
Makkelijke en snelle toeiani tot irote hoeveelheden data
De moielijkheid tot:
o Informate op basis van iebied of thema selecteren
o Verschillende data sets met elkaar combineren
o Ruimtelijke eiienschappen van data analyseren
o Eiienschappen of verschijnselen in een bepaald iebied vinden
o Data snel updaten
o Data in een model weerieven
De output moet bepaalde behoefe tot het vinden van een antwoord iaranderen
o Vaak wordt GIS iezien als een hulpmiddel bij het maken van keuzes.
Door GIS kan waarde aan de ruimtelijke data worden ieieven.
Components of a GIS
Er zijn verschillende onderdelen binnen een GIS om het te laten werken:
Computer systeem (hardware en operatni system)
Sofware
Spatal data
Data manaiement en analyseprocedures
Computer systems and sofware
GIS werkt op verschillende computers, maar voor een efecteve GIS moeten deze de voliende elementen hebben:
Processor met ienoei kracht om de sofware te draaien
Genoei ieheuien
, Een scherm van ioede kwaliteit met hoie resolute
Data input en output middelen zoals toetsenbord
Er moeten ook sofware elementen zijn om de iebruiker de input te kunnen laten iebruiken, analyseren en
veranderen en output van data.
Spatal data
Spatal data data die informate ieef over de posite, verbindini met andere verschijnselen en details over niet-
ruimtelijke kenmerken.
Spatal referencini van spatal data is belanirijk voor een GIS project.
Een traditonele methode om dit te doen is door thematsche laien en deze laien te combineren de
layer-based approach methode.
Een alternateve methode is de object-oriented approach objecten in de realiteit worden iezien als
discrete objecten die een bepaalde irens hebben en hierdoor leeite is tussen de objecten.
Spatal data kan dus worden iezien als laien of als objecten en zo op verschillende manieren worden weerieieven.
De objecten die in de realiteit voorkomen moeten worden iesimplifceerd voordat ze in GIS iebruikt kunnen
worden. Hiervoor zijn drie entty types (entty een component om de data orianisate te veriemakkelijken):
Punt om de locate van ‘losse’ verschijnselen te laten zien
Lijn verschijnselen zoals weien
o Lijnen en punten samen kunnen een netwerk model laten zien
Area iebruikt voor het representeren van ieoirafsche zones
Ze kunnen allemaal iebruikt worden om oppervlak te laten zien er worden dan bijv. contourlijnen aan
toeievoeid om hooite te laten zien.
Er zijn twee modellen om de realiteit in GIS weer te ieven:
Raster (of irid/tesseral) zeer ieschikt voor het weerieven van contnue verschijnselen zoals
temperatuur en hooite. Raster model wordt vooral iebruikt met remotely sensed beelden
Vector ieschikt voor het weerieven van discrete verschijnselen
Data management and analysis procedures
Voliende functes die een GIS zou moeten kunnen uitvoeren:
Data input het proces van data in de oriiinele vorm omzeten in data dat iebruikt kan worden door de
GIS.
o Het proces bevat verifcate procedures om te controleren of de data ioed is
o Het proces bevat transformate procedures om data van verschillende bronnen te kunnen
iebruiken
o Data dat iebruikt zou kunnen worden:
Graphical data de ruimtelijke eiienschappen van de verschijnselen in de realiteit die
in het model worden iemaakt, dus door punt, lijn, area.
Non-spatal atribute data beschrijf wat de verschijnselen inhouden en
representeren. Er kan ook extra informate over die verschijnselen zijn, zoals bijv.
hoeveel kamers een hotel heef.
Data manaiement zorit voor de opslai, orianisate en het ophalen van data. De database
manaiement system (DBMS) zorit hiervoor.
Transformaton proces van het veranderen van de representate van een entteit zoals van punt naar
lijn of van een hele set aan data.
Spatal analysis het onderscheid GIS van andere informatesystemen. Er zijn drie typen procedures:
o Procedures voor het opslaan en ophalen van data
, o Het iebruik van queries (zoekopdrachten/ruimtelijke vraaistukken) om bepaalde verschijnselen
te selecteren voor verdere analyse.
o Procedures voor het voorspellen van data op een andere tjd en plaats.
Transformaton en spatal analysis kunnen ook iebruikt worden voor de hoeveelheid
data die het analyseert. Meeste GIS is in een combinate van laien, waarbij elke laai een
andere entteit heef.
Data output de vorm van de output hanit af van de kostenbeperkinien, het publiek en de output
middelen die beschikbaar zijn. De meeste output is in de vorm van kaarten. Het beste is om de ouput zo
simpel en duidelijk moielijk te maken, zodat het voor alle publiek soorten leesbaar is.
People and GIS
GIS kan nooit bestaan zonder de mensen en orianisatorische context. GIS kunnen worden verricht voor kleine
onderzoeken of irotere onderzoeken en het vraait eniie kennis en skills om succesvolle GIS te kunnen maken. Niet
alle GIS werken nameliijk.
Conclusion
GIS is in de huidiie tjd ioed ontwikkeld en veel iebruikt sinds dat het in de jaren 1960 in ontwikkelini kwam. Het is
nu een ieaccepteerd hulpmiddel om spatal data te manaien en te analyseren. Deze ontwikkelini zal noi verder
iaan.
Hoofdstuk 2: Spataa ata
Introducton
In GIS wordt een simpele weeriave van de wereld laten zien met bepaalde aspecten van de werkelijkheid. Alleen
de data die de GIS maker nodii heef om een probleem op te lossen worden erbij betrokken. De simpele weeriave
van de werkelijkheid wordt wel een model ienoemd. In modellen wordt duidelijk wat de ideeën van de maker zijn
ten opzichte van hoe en waarom elementen in de werkelijkheid met elkaar samenhanien.
Een spatal model is een model dat de nadruk leit op de werkelijkheid in de ruimte.
Het verschil tussen data en informaton:
Data zijn de observates die zijn iemaakt en die vaak zijn vastieleid in cijfers. Het zijn de feiten of bewijs
uit de werkelijkheid. Hier is noi ieen context aan ieieven en meer dan de cijfers weet je niet.
Informate ieef deze betekenis en context en hiermee wordt de data ook echt bruikbaar.
Data bestaat uit:
Primary sources observates en data die je zelf hebt verkreien
Secondary sources data verkreien door een ander, bijv. een orianisate.
Deze beiden vormen van data hebben drie dimensies:
Temporal wanneer de data is verkreien (data ieorianiseerd en ieanalyseerd door tjd)
Thematc het karakter van het verschijnsel dat je wilt vastleiien in de echte wereld (data ieorianiseerd
en ieanalyseerd door thema)
Spatal waar de data ievonden is. Dit kan in woorden, maar aaniezien GIS ieen ‘local knowledie’ heef
moet iebruik worden iemaakt van mathematsche verwijzinien in GIS. (data ieorianiseerd en
ieanalyseerd door locate).
Maps and their infuence on the character of spatal data
Kaarten zijn een belanirijke wijze waarop data kan worden ieorianiseerd, ieanalyseerd en behouden. Er zijn
verschillende vormen kaarten met verschillende reikwijdtes en schaal.
Thematc maps data ierelateerd aan een bepaald thema of onderwerp
Topoiraphic map verschillende thema’s in een kaart
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manoukvl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
