Samenvatting
Samenvatting Als opvoeden niet vanzelf gaat
Samenvatting van het boek als opvoeden niet vanzelf gaat. Orthopedagogiek in de praktijk. Begrippen zijn dikgedrukt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
13 beoordelingen
Door: lisairis69 • 1 jaar geleden
Door: anouklobbezoo • 5 jaar geleden
De samenvatting mist een aantal hoofdstukken
Door: karinvanveen • 5 jaar geleden
Door: pienkoster25 • 5 jaar geleden
Door: paulinebosma23 • 5 jaar geleden
Door: damian_westerborg • 5 jaar geleden
Door: elisabethvanderzijden • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: Wat is orthopedagogiek?Als het opvoeden niet vanzelf gaat, of als de ontwikkeling van een kind stagneet, leidt dat
soms tot spanningen in het gezin. Er kan een opvoedingsimpasse ontstaan.
(1) De opvoeder constateert dat de ontwikkeling van het kind niet in de juiste richtng verloopt.
(2) De opvoeder heef zijn est gedaan om de ontwikkeling van het kind in de juiste richtng te
eïnvloeden.
(3) Op tjdstp 1 is de opvoeder van mening dat hij daar niet in geslaagd is.
(4) De opvoeder ziet dan geen evredigende middelen meer die de ontwikkeling van het kind
goed eïnvloeden.
(5) De opvoeder mist de verwachtng dat hij zelfstandig, innen accepta ele termijn,
evredigende middelen zal vinden.
(6) Dit esef gaat gepaard met pijnlijke emotes ij de opvoeder.
J.F.W Kok eschrijf opvoeden als een wezenlijk aspect van het menselijk estaan, waarmee
mensen het humane voor estaan mogelijk maken. Wat als opvoeden wordt eschouwd
hangt nauw samen met factoren als de tjdsgeest, de cultuur of wetenschappelijke
opvattingen. Volgens Van Dale is opvoeden het lichamelijk en geestelijk vormen en
groot rengen. Toch is dit eeld te eenzijdig. Want ook het kind neemt actef deel aan het
opvoedingsproces. Er is altjd sprake van wederzijdse eïnvloeding. Kok spreekt van een
dynamisch proces, waarin het kind zich ontwikkelt en de opvoeder opvoedt. De inhoud van
het proces is voortdurend aan verandering onderhevig, onder andere afankelijk van de
ontwikkelingsfase waarin het kind zich evindt. Ten tweede krijgt de opvoeding niet alleen
vorm in een reeks doelgerichte en ewuste handelingen die leiden tot een epaalde
ontwikkeling ij een kind. het elangrijke accent ligt juist ij de invloed van dagelijkse
omgang met elkaar, de sfeer of de wijze waarop de opvoeder voorleef wat hij elangrijk
vindt. Kok gaat ervan uit dat dit functionele karakter van de opvoeding pedagogisch efect
sorteert. De doelgerichte handelingen maken maar weinig deel uit van het
opvoedingsproces. Volgens de winter lijkt het alsof opvoeden gelijk wordt gesteld aan
gedragsregulering. Dit is terug te zien in de effectiviteitscultus in het huidige jeugd eleid.
Efectviteit gaat namelijk meestal over de afname van pro leemgedrag. Bij opvoeden gaat
het volgens de Winter echter om complexe zaken zoals de vorming van persoonlijkheid, om
het ontdekken van identteit en om je plaats in de cultuur en de samenleving.
Volgens Kok is opvoeden het in relate staan van opvoeder en opvoedeling, waarin de
opvoeder zich als persoon een klimaat creëert dat persoonlijkheidsgroei evordert en
leefsituates zo hanteert dat deze optmale kansen ieden voor zelfontplooiing. Sinds de 2 e
Wereldoorlog heef er een accentverschuiving plaatsgevonden in het opvoedingsdenken,
namelijk van het opvoedingsdoel naar de kwaliteit van de opvoedingsrelate.
Opvoeding speelt zich niet af in een vacuüm, maar in een nauwe samenhang met
uiteenlopende culturele en ecologische factoren. Er wordt gesproken van 2 centrale
opvoedingswaarden namelijk autonomie en conformiteit. In de westerse samenleving staat
autonomie, ook wel zelfstandigheid meer op de voorgrond en in niet-westerse
samenlevingen staat conformiteit, ook wel aanpassen aan de eisen van de omgeving meer
op de voorgrond.
Pagina 1 van 33
,Kok ziet opvoeden ook wel als het samen op weg zijn, zonder het waarheen te kennen. Hij
heef het over een perspectef. Hij maakt onderscheid tussen het opvoedersperspectief
namelijk hoop en verwachtng op een toekomst, waar vervuld gaat worden wat er nog niet
is, en het kindperspectief, namelijk datgene wat sluimerend in he tjonge kind aanwezig is en
zich in de loop van de ontwikkeling steeds meer gaat ontwaken. Het concrete eindpunt van
de opvoeding is dus niet vooraf te epalen. Als er kan worden gesproken van een doel van
opvoeding, dan heef dat volgens Kok etrekking op het optmaliseren van het proces van
opvoeden, dus de opvoedingsrelate, het opvoedingsklimaat en de opvoedingssituates.
Met het functionele karakter van de opvoeding verwijst Kok vooral naar de contnue
onderlinge etrokkenheid van de deelnemers aan het opvoedingsproces. Ge orgenheid,
veiligheid en een uitnodigende leeromgeving zijn de asis voor de zelfontplooiing van het
kind. Opvoeden is niet alleen een functoneel proces want de opvoeder oefent ook
doelgerichte invloed uit. Hij wil het kind iets leren, hem iets duidelijk maken of hem iets
laten ervaren. Kok noemt dit het intentionele karakter van de opvoeding. Het gaat hier om
de kleine doelen innen het opvoedingsproces zoals leren luisteren naar elkaar en op tjd
zijn. Het kind ontwikkelt zich dus via de interacte en in relate met de opvoeder, in een
proces dat primair functoneel is, maar dat daar innen ook intentonele momenten kent.
Opvoeden is meer dan een persoonlijk project van ouders. John Dewey enadrukte het
elang van een goede opvoeding en een goed onderwijssysteem voor het realiseren en
handhaven van democrate. Hij zag de school als een samenleving in het klein, waarin
kinderen konden leren hoe ze zich moeten gedrag. De Winter kent de opvoeding en het
onderwijs een elangrijke rol toe als het gaat om burgerschapsvorming en de ontwikkeling
van democratsche waarden en competentes.
De invloed van de sociale kwaliteit van een wijk en sterke sociale netwerken, waarin ook
anderen dan de ouders zich verantwoordelijk voelen voor het opgroeien van jeugdigen
wordt ook wel de pedagogische civil society genoemd.
De wetenschap die het opvoeden als o ject heef, is de pedagogiek. Ook wel de leer van de
opvoeding ofwel opvoedkunde genoemd. de term pedagogiek is afomstg van het Griekse
pais = kind en agooge = vervoer en opvoeding. Pedagogiek wordt ook wel omschreven als de
estudering van de opvoeding, het onderwijs en de hulpverlening aan kinderen en jeugdigen
met het oog op ver etering van de praktjk.
Als de opvoeding niet vanzelf gaat dan wordt er veel over de opvoeding nagedacht. Een
wetenschapper gaat een stap verder dan nadenken. Hij onderzoekt de werkelijkheid op een
systematsche manier, waar ij hij uitgaat van veronderstellingen of hypotheses en als doel
heef voorspellingen voor de toekomst te kunnen doen, zodat het handelen daarop kan
worden afgestemd. Tussen opvoeders en wetenschappers evindt zich de professionele
opvoeder.
Pagina 2 van 33
,Er zijn 3 niveaus van omgaan met pro lemen in de opvoeding.
(1) Ouders, leerkrachten en andere opvoeders denken na over de opvoeding en gedrag. Ze
pro eren recepten uit voor alledaagse kwestes. De meest geslaagde poging krijgt het
karakter van succesverhaal en dat wordt dan de geschikte aanpak genoemd. zo ontstaan
ook de standaardvoor eelden.
(2) Als dit niet werkt kan er ehoefe ontstaan aan een deskundige. Zij zijn in staat om
verder te gaan dan ervaringskennis en standaardvoor eelden. Zij zijn in staat om via
systematsch handelen en refecte een nieuwe praktjkkennis te ontwikkelen. Het 2 e
niveau is een ver indende schakel.
(3) Het wetenschappelijk niveau. Het niveau waarop onderzoek wordt verricht dat ijdraagt
aan algemene theorievorming. Daar ij wordt een systematsch proces van denken en
handelen doorlopen, waar ij ge ruik wordt gemaakt van wetenschappelijk ontwikkelde
instrumenten en procedures.
Opvoeders leren het gedrag van het kind te lezen. Dat etekent dat ze zien en kunnen
vertalen wat het kind door middel van zijn gedrag vertelt en wat het vraagt met etrekking
tot zijn ontwikkeling en de opvoeding. Het kunnen lezen van het gedrag van het kind
impliceert afstand kunnen nemen, ook van de eigen emotes. Het kan zijn dat de opvoeder
zich door zijn eigen emotes te veel focust op het pro leemgedrag in plaats van als signaal
dat er mogelijk iets niet goed gaat.
Als ezinning op de situate en een ijgestelde aanpak niet opleveren wat ervan verwacht
wordt en etrokkenen geen mogelijkheden meer zien om de stagnate in het proces zelf op
te lossen, dan kan er een opvoedingsimpasse ontstaan. Er zijn dan meerdere complexe
factoren die de ontwikkeling en opvoeding eïnvloeden. Deze factoren kunnen om nadere
estudering vragen en op dat terrein levert de orthopedagogiek een ijdrage.
Orthopedagogiek is de wetenschap die zich ezighoudt met ijzondere of specifeke
opvoeding en het in ontwikkeling elemmerende kind. Ortho is afomstg van het Griekse
recht (op). De overeenkomst tussen orthopedagogiek en pedagogiek ligt daarin dat ze zich
eide primair richten op de opvoeding en de invloed daarvan op de ontwikkeling van het
kind. De orthopedagogiek doet dit door pro lemen met kinderen zoals
opvoedingspro lemen op de 1e plaats te zien. Ontwikkelingsstoornissen worden tot de
orthopedagogiek gericht voor zover ze een elemmering vormen voor de opvoeding.
Orthopedagogiek is niet alleen een wetenschap die verschijnselen estudeert, het is ook een
interventiewetenschap die zich richt op het voorkomen of terugdringen van pro lemen ij
het opvoeden. De nadruk wordt over het algemeen gelegd op de orthopedagogiek als
behandelingswetenschap. Bij orthopedagogiek wordt ernaar gestreefd de stagnerende
ontwikkeling van het kind weer op gang te rengen en ouders, kinderen en omgeving
perspectef en voldoende handvaten te ieden om zelf de opvoeding weer aan te kunnen.
Het is ook wel het herstel van het gewone leven.
Orthopedagogen enadrukken dat het niet klopt dat hun vakge ied louter moet worden
eschouwd als toepassing van andere wetenschappen. Er wordt juist een elangrijk eigen
element toegevoegd namelijk er wordt gekeken vanuit een pedagogisch perspectief dus de
etekenis die pro lemen he en voor de opvoeding. Kijk voor de opvattingen van
verschillende wetenschappers op ladzijde 28.
Pagina 3 van 33
, Orthopedagoog Bleidick heef een oek geschreven waarin het woord behinderung
( eperking) centraal staat. Dit egrip verwijst naar organische, psychische en sociale
eschadigingen die echter pas elangrijk worden als ze de opvoed aarheid elemmeren. In
dat geval zijn er speciale middelen nodig en eventueel moet het opvoedingsdoel ook worden
ijgesteld. Bleidick eschrijf 4 paradigmaas (gezichtspunten) in de orthopedagogiek. Een
ver inding van deze paradigmaas acht Bleidick van elang voor de orthopedagogiek.
(1) Het individueel theoretisch paradigma. De nadruk ligt op de eperking als een medische
categorie. De opvoedingspro lemen worden toegeschreven aan epaalde kenmerken
van het kind. men denk vooral in termen van stoornissen of defecten.
(2) Het interactioneel-theoretisch paradigma. Een handicap wordt opgevat als een etket.
Degene met dit la el krijgt een ongunstge identteit toegeschreven en wordt ejegend
volgens dit verwachtngspatroon. Het oordeel van de omgeving staat centraal.
(3) Het systeemtheoretisch paradigma. De handicap wordt gezien als consequente van de
eisen van een systeem. Zoals speciaal onderwijs.
(4) Het maatschappijtheoretisch paradigma. De handicap is het product van de
samenleving. De maatschappij veroorzaakt de handicap. Gehandicapten worden in een
uitzonderingsposite geplaatst door de nadruk die er ligt op economische eisen.
Bladergroen defnieerde orthopedagogiek als de leer van de opvoeding van het afwijkende
kind. Ze hield zich vooral ezig met leermoeilijkheden. Ze zag leermoeilijkheden als
tekortkomingen die kunnen leiden tot pro lemen van schoolse kennisverwerving. Ook
presenteerde ze haar theorie van parteel defect. Ze edoelde daarmee een uitval van de
ontwikkeling van een structuurge ied van de intelligente die etrekking kan he en op het
waarnemen, ruimtelijk ordenen en verhouding denken als gevolg waarvan
structuurge ieden zoals taal of lezen niet in gang kunnen komen.
Later verschuif de orthopedagogiek de aandacht naar de moeilijkheden die opvoeders
ondervinden met een kind. Vliegenthart spreekt over de opvoedingsbelemmering die een
handicap of te kort met zich mee rengt. Hij is wel van mening dat het niet alleen om de
o jecteve aspecten van de opvoedings elemmering gaat zoals de aanwezigheid van de
handicap maar het gaat ook om de su jecteve eleving ervan, als de handicap geen invloed
heef op de manier zichzelf eleef en hem niet hindert op de weg naar volwassenheid dan
heef het ook geen ehoefe aan orthopedagogische zorg.
Of orthopedagogische zorg nodig is hangt af van:
- De aard en ernst van een stoornis, het gaat om stoornissen die langere tjd van invloed
zijn op de ontwikkeling en opvoeding.
- De vraag of er speciale hulpmiddelen en technieken nodig zijn om de negateve gevolgen
zoveel mogelijk te oven te komen.
- De vraag of het kind hulp nodig heef om met de stoornis te kunnen leven.
Bij De Ruyter vindt een verschuiving plaats naar de opvoeding als centraal o ject van de
orthopedagogiek. Hij spreekt van een stagnerende opvoeding. Orthopedagogiek is dan de
wetenschap van het hulpverlenen aan etrokkenen in een stagnerende opvoeding. De
Ruyter is van mening dat er geen afwijkende kinderen estaan. Het is de opvoeder die
moeite heef om het juiste antwoord op de opvoedingsvraag te geven.
Pagina 4 van 33
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambersmeenk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen