Samenvatting
Samenvatting thema 3 - lichamelijk functioneren 6 (V-B-LF6-17)
Samenvatting van thema 3 (chirurgie) van lichamelijk functioneren 6. Dit is geschreven m.b.v. het boek Pathologie voor verpleegkundigen van Pearson.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 21 pagina's
Voorbeeld 3 van de 21 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Bij bijna alle operaties is een vorm van anesthesie nodig. Anesthesie betekent ‘zonder sensatie ofzintuigelijke waarneming’. De bedoeling van anesthesie is dat operaties kunnen plaatsvinden zonder
dat de zorgvrager pijnprikkels ervaart. Dit kan door een zorgvrager tijdens de operatie met medicatie
in slaap te houden (algehele anesthesie of narcose) of door ervoor te zorgen dat de zorgvrager
plaatselijk de pijn niet voelt (regionale en lokale anesthesie). Algehele anesthesie wordt
voornamelijk gebruikt bij grotere operaties. Hierbij krijgt de zorgvrager middelen toegediend
waarmee tijdelijk het bewustzijn wordt verlaagd. De zorgvrager kan zich achteraf niets herinneren
van de operatie zelf. Als pijnbestrijding worden vaak opioïden toegediend, zoals fentanyl. Daarnaast
worden soms spierverslappers toegediend. Narcose kan worden onderverdeel in drie fasen:
1) Inleiding: het bewustzijn wordt verlaagd, de zorgvrager wordt in slaap gebracht
2) Onderhoudsfase: gedurende de operatie zelf
3) Uitleiding: zorgvrager komt weer bij bewustzijn
Mogelijke bijwerkingen van narcose zijn slaperigheid, misselijkheid, braken (door de toegediende
medicatie) en keelpijn/heesheid (door de endotracheale tube of het larynxmasker). Er kunnen
daarnaast complicaties optreden als gevolg van de narcose, zoals:
- Een allergische reactie op de gebruikte medicatie
- Gebitsbeschadiging tijdens het inbrengen van de endotracheale tube of het larynxmasker
- Neuropathie met tintelingen en krachtsverlies door een beknelde zenuw als gevolg van een
verkeerde positie van het lichaam tijdens de operatie
Sedatie is een lichte vorm van narcose. Sedatie bestaat uit een benzodiazepine als slaapmiddel,
gecombineerd met een pijnstiller. Hierdoor maakt de zorgvrager de operatie minder bewust mee,
maar blijft hij wel zelf ademen. Bewaking van vitale functies is noodzakelijk. Sedatie kan worden
gecombineerd met een vorm van regionale anesthesie. Mogelijke bijwerkingen van sedatie zijn o.a.
misselijkheid, braken en daling van de zuurstofsaturatie en bloeddruk.
Bij veel operaties wordt een vorm van regionale anesthesie toegepast, al dan niet in combinatie met
narcose. Bij regionale anesthesie wordt de zenuwgeleiding geblokkeerd, waardoor de signalen niet
meer in de hersenen aankomen en de zorgvrager geen pijn voelt. Vormen van
regionale anesthesie zijn spinale anesthesie, epidurale anesthesie en perifeer
zenuwblok.
- Spinale anesthesie: via een ruggenprik wordt er medicatie
toegediend in de subarachnoïdale ruimte rondom de cauda equina.
De medicatie komt daardoor in de liquor terecht. De zorgvrager kan
hierdoor tijdelijk zijn benen niet gebruiken en voelt gene pijn. Soms
voelt hij aanraking of beweging wel. Wanneer geen sedatie wordt
toegepast, is de zorgvrager tijdens de operatie bij bewustzijn.
- Epidurale anesthesie: een slangetje wordt via een ruggenprik ingebracht in de wervelkolom
langs de dura mater. Het slangetje ligt dus buiten het spinale kanaal, waarin het myelum ligt.
Het wordt toegepast met als doel optimale pijnstilling ná de operatie onder algehele
anesthesie. De zorgvrager kan zijn benen na het wakker worden wel bewegen. Deze vorm
van anesthesie kan tot meerdere dagen na de operatie worden gegeven. Vaak krijgt de
zorgvrager een blaaskatheter.
- Perifeer zenuwblok: er worden verdovende medicatie rondom zenuwen geïnjecteerd. Deze
vorm van anesthesie wordt vooral gebruikt bij operaties aan de schouders, armen en benen.
Om e plek van injectie goed te bepalen wordt echografie gebruikt.
,Bijwerkingen van regionale anesthesie kunnen worden veroorzaakt door de procedure zelf of door
de (te hoge dosering van de) toegediende medicatie. Voorbeelden zijn bloeddrukdaling, daling van
de hartfrequentie, krachtsverlies, misselijkheid en slaperigheid. Andere complicaties zijn hoofdpijn,
bloeding, infectie en zenuwschade als gevolg van de injectie.
Lokale anesthesie wordt gebruikt bij bijvoorbeeld het verwijderen van een kleine tumor in de huid of
het hechten van een wond. Het gebied wordt plaatselijk verdoofd door medicatie die via een
injectie, spray of zalf wordt gegeven.
Zorg rondom operatie
Preoperatieve zorg: Voorafgaand aan een operatie wordt een preoperatieve screening gedaan
waarbij de gezondheidstoestand van de zorgvrager in kaart wordt gebracht. Er kan dan ook een
inschatting gemaakt worden van de risico’s van de gewenste operatie. Hoe uitgebreid deze
screening gedaan wordt is afhankelijk van de soort operatie, de leeftijd en aandoening. Zorgvragers
krijgen vaak een gezondheidsvragenlijst die ze thuis alvast kunnen invullen. Daarnaast vindt er
lichamelijk onderzoek plaats, waarbij iig de lengte en het gewicht van de zorgvrager wordt bepaald,
de bloeddruk en saturatie wordt gemeten en er vindt auscultatie van hart en longen plaats. De mond
wordt geïnspecteerd om de ademweg te beoordelen voor eventuele beademing tijdens de operatie.
Op basis van de bevindingen van de screening wordt een zorgvrager ingedeeld in een klasse van de
ASA-classificatie. Op basis van deze klasse, het soort operatie en het risico voor het hart wordt
verder aanvullend onderzoek gedaan, zoals bloedonderzoek of een ecg.
Zorg tijdens een operatie: bij bijna alle operaties wordt er gebruik gemaakt van een vorm van
anesthesie. Voor uitleg hierover zie hierboven. Gedurende de gehele operatie worden de vitale
functies bewaakt door het meten van de saturatie, hartfrequentie, bloeddruk en
lichaamstemperatuur. De zorgvrager ligt aan een monitor, waarop de waarden worden weergeven.
Bij narcose is het noodzakelijk dat een beademingsmachine de ademhaling van de zorgvrager
(gedeeltelijk) overneemt. Als er verstoringen zijn van de vitale functies, zoals bij hevig bloedverlies,
worden deze gecorrigeerd. Tegen het einde van de operatie wordt aangegeven hoelang de operatie
nog gaat duren, zodat de medicatie kan uitwerken. Het weer bij bewustzijn brengen van een
zorgvrager na een operatie heet uitleiding. Deze uitleiding start op de operatiekamer. Na de
uitleiding begint bij de verkoeverperiode, waarbij de zorgvrager enige tijd na de operatie wordt
gemonitord op de verkoeverkamer. De vitale functies worden nog steeds goed in de gaten
gehouden, en er is aandacht voor vroegsignalering van postoperatieve complicaties. Daarnaast is
pijnbestrijding een belangrijk onderdeel van de zorg tijdens deze periode. Een zorgvrager mag de
verkoeverkamer verlaten als hij voldoende uit de narcose is ontwaakt en zijn vitale functies stabiel
zijn.
Postoperatieve zorg: wanneer de zorgvrager vanaf de verkoeverkamer weer terug op de afdeling
komt start daar de postoperatieve zorg. Hierbij vindt frequent controle van vitale functies (AH, sat,
RR, P en bewustzijn) plaats, maar de zorgvrager ligt vaak niet meer aan de monitor. Regelmatig heeft
een zorgvrager postoperatief een infuus met parenterale toediening van vocht. Na iedere operatie
kunnen er complicaties ontstaan. Hieronder volgen een aantal algemene postoperatieve
complicaties:
Nabloeding: een nabloeding in het operatiegebied kan in korte tijd gepaard gaan met veel
bloedverlies. Het bloedverlies kan zichtbaar zijn (bijv. bij bloedverlies via drain) of niet zichtbaar zijn
(inwendige bloeding). Hierbij kan de zorgvrager in shock raken en kan er acute anemie ontstaan. De
zorgvrager moet vaak opnieuw worden geopereerd. Ook kan er bloedtransfusie nodig zijn.
, Infectie: postoperatieve infecties zijn een pneumonie, UWI en een wondinfectie. Een postoperatieve
infectie kan leiden tot een langere opnameduur en tot een nieuwe operatie. Het risico op infecties
kan worden verkleind door naleving van de hygiëneprotocollen en toediening van
antibioticaprofylaxe. De lichaamstemperatuur van de zorgvrager moet regelmatig worden gemeten,
omdat koorts kan wijzen op een infectie. Daarnaast is het belangrijk om vroege symptomen van de
(wond)infectie te signaleren. Symptomen van een wondinfectie zijn pijn of gevoeligheid ter plaatse
van de wond, zwelling, roodheid, warmte, pus uit de incisie, wonddehiscentie en koorts.
Delier: een postoperatief delier komt regelmatig voor. Hierbij is er sprake van acute verwardheid,
met daarbij een wisselende verstoring van de aandacht, het cognitief vermogen en het bewustzijn.
Het kan uitgelokt zijn door de operatie zelf, maar ook door bijv. een bijkomende infectie.
Pijn: postoperatieve pijn zorgt voor ongemak bij de zorgvrager, maar kan ook leiden tot meer
complicaties. Daarom is goede pijnbestrijding ook na een operatie van groot belang. Pijn kan ook
een uiting zijn van een andere postoperatieve complicatie.
Veneuze trombo-embolie: bij verschillende operaties is het nodig dat de zorgvrager tijdelijk
postoperatief preventief antistollingsmedicatie gebruikt vanwege het risico op veneuze trombo-
embolie. Hoe hoog dit risico is, hangt mede af van de soort operatie en de duur van bedlegerigheid
van de zorgvrager. Preventie bestaat onder andere uit subcutane toediening van heparine.
Daarnaast is belangrijk dat de zorgvrager zo snel mogelijk wordt gemobiliseerd. Uiteraard moet
hierbij rekening worden gehouden met zijn klinische toestand.
Ondervoeding: bij de zorg rondom een operatie is aandacht voor de voedingstoestand belangrijk.
Ondervoeding kan zorgen voor een langzamer herstel en gaat gepaard met een verhoogde kans op
infecties, decubitus en vertraagde wondgenezing. Sommige zorgvragers hebben sondevoeding of
drinkvoeding nodig.
Decubitus: decubitus kan ontstaan als gevolg van langdurige immobiliteit door bedlegerigheid of
rolstoelgebonden zijn.
Wonddehiscentie: wijkende wondranden. Dit kan ontstaan als een hechting uitscheurt door
verhoogde trekkracht in de wond. Dit kan bijv. komen door oedeem of een hematoom.
Littekenbreuk: als complicatie van een buikoperatie kan een littekenbreuk ontstaan. Ter hoogte van
het litteken na de operatie is de buikwand namelijk minder stevig dan daarvoor. Door verhoogde
abdominale druk, zoals bij hoesten, zwaar tillen en persen, kan het littekenweefsel scheuren. De
organen in de buikholte worden dan alleen nog bedekt door het peritoneum en de huid, en kunnen
naar buiten stulpen. Dit kan klachten veroorzaken. Risicofactoren voor het ontstaan van een
littekenbreuk zijn o.a. een doorgemaakte wondinfectie, obesitas en roken.
Acute buik
Bij een acute buik is er sprake van een plotselinge, mogelijk levensbedreigende, buikaandoening.
Snel handelen en direct contact opnamen met een arts en vaak een acute opname in het ziekenhuis
is vereist. Er is altijd sprake van een spoedeisende situatie.
Oorzaken van een acute kunnen o.a. zijn:
- Een afsluiting van de galgang of ureter door een steen of galblaasontsteking
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dmjkrijger. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen