In dit document wordt een samenvatting gegeven van het boek Verlieskunde (H1,2,3,4,5,8,9,11,13,17,19,20 en 21) en van het boek De gereedschapskist van de sociaal werker (H10 en 11). Dit bevat alle hoofdstukken die je nodig hebt voor de toets.
1.1 Inleiding
Beroepskracht
Het leed-op-leedverschijnsel
1.2 De lege handen van de beroepskracht
Beroepskrachten kunnen door de onherstelbaarheid van een verlies onmacht ervaren. Ook als
beroepskracht ben je -met al je kennis en kunde- machteloos.
1.3 De beroepsmatige confrontatie met verlies
1.3.1 De verschillende beroepsgroepen
Er zijn beroepen waarin je veel te maken hebt met het verlies
- Artsen en verpleegkundigen
- Maatschappelijk werker
- Polite, brandweer en ambulancedienst
- Theologen, pastoraal werkers
- Leerkrachten
- Jeugdhulpverleners, inrichtngwerkers
- Uitvaartwezen
- Journalisten
1.3.2 De reactivering van eigen oud zeer
De confrontate met het verlies van anderen, kan bij beroepskracht eigen ‘oud zeer’ naar boven
brengen. Parallel aan de client van de beroepskracht zich kwetsbaar voelen. Dit parallelproces
noemen we ook wel ‘de reactvering van eigen emotoneel materiaal’: de emotonele wonden van de
beroepskracht kunnen worden opengereten. Tegenoverdracht: de problematek van een client roep
onverwerkte gedachten/gevoelens/gedrag bij jou op aan een persoon uit jouw eigen biografe
1.3.3 Overlevingspatronen
De beroepskracht kan zich in de confrontate met dood, verlies en emotonaliteit zo onthand voelen
dat hij zich afvraagt hoe hij zich staande kan houden in die situate. Als hij op zichzelf wordt
teruggeworpen, kunnen bij de beroepskracht overlevingspatronen worden geactveerd: dit zijn
aangeleerde gedragspatronen uit verleden om stressvolle situates het hoofd te bieden.
1.4 Het leed-op-leedverschijnsel
1.4.1 Secundaire victimisatie
Secundaire victimisatie: Mensen voor de tweede keer slachtofer maken. Deze tweede
slachtofervaring wordt teweeggebracht door een feitelijk of vermeend gebrek aan medeleven van
derden: slachtofers voelen zich onbegrepen, gegriefd of in de steek gelaten door vrienden,
kennissen en beroepskrachten. Bovenop het eerste leed komt door het gebrek aan medeleven extra
leed. Dit wordt het ‘leed-op-leed verschijnsel’ genoemd.
1.4.2 Blinde vlekken en vijf victimisatiepatronen
Johari Window
Gebieden van mij
Eigen gedrag Bekend aan mijzelf Onbekend aan mijzelf
Bekend aan anderen A Openbare ruimte C blinde vlek
Onbekend aan anderen B Privepersonen D Onbekend
, Blinde vlek: het gedragsgebied dat bij anderen wel en bij jezelf niet bekend is. Hierna wordt een
aantal victmiserende gedragspatronen beschreven die ontstaan door die blinde vlekken.
Hierna wordt een aantal victmiserende gedragspatronen beschreven die ontstaan door die blinde
vlekken.
- Vermijden: Je kunt situates en gebeurtenissen rond verlies vermijden als de confrontate met
verlies van anderen voor jou als beroepskracht te dreigend wordt. Hierdoor houd je grip op de
situate. Vermijding van de ander, is eigenlijk ook vermijding van je eigen voorstelling met de
schokkende situate en de hantering van je eigen opgerakelde pijn. Door dit wegloopgedrag
veroorzaak je pijn bij de ander.
- Zich distantiren: Het scheppen van een onnodige grote afstand tot de mensen die verlies
ondervinden.
- Redden: Het andere uiterste vervallen tegenover de vorige twee: je werpt je op als redder. Je hebt
het idee dat je de ander tot steun bent, door ‘veel te doen’ voor hem! De rouwende wordt
gereduceerd tot een slachtofer van de tragische omstandigheden. Is er bij de vorige twee sprake van
een ontbrekende of gebrekkige inleving in mensen die verlies ervaren, bij redden is er sprake van een
teveel aan inleving.
- Aanklagen: De aanklager reageert zich af op de rouwende door te klagen: het is allemaal de eigen
schuld van de rouwende. Deze manier van omgaan met rouwenden wordt ook wel blaming the
victim genoemd.
De reddingsdriehoek
R = Redder
A = Aanklager
S = Slachtofer
R A
S
- Hersenspoelen: De beroepskracht kan diegene die een ernstg verlies lijdt ook ‘hersenspoelen’!
Gesteund door cliches als: ‘verlies is winst, verlies als kans en God neemt en God geef,’ kan hij de
rouwende op een ander -minder pijnlijk- been proberen te zeten. Verlies is uiteindelijk niet negatef,
maar leidt tot groei. Deze troosthouding werkt voor de betrokkene juist averechts.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studiebolletje1997. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
