Een vervolg op het eerste deel; een tweede samenvatting voor het vak arbeidspsychologie aan de UU. Wederom een Nederlands geschreven samenvatting van alle voorgeschreven hoorcollege stof en de hoofdstukken uit het boek (Tweede editie).
[Meer zien]
Laatste update van het document: 8 maanden geleden
SAMENVATTING ARBEIDSPSYCHOLOGIE BOEK & HOORCOLLEGES, DEEL II
HOORCOLLEGE 5
Concept, meten en prevalentie van burn-out
Werk is net hoe je ernaar kijken, positief of negatief…. Het hangt af van de blik waarmee je ernaar kijkt.
De januskop van werk:
Negatief: animal laborans Vertaald naar de psychologie: traditionele visie
Positief: homo faber (als mensen werken Vertaald naar de psychologie: positieve visie
ontwikkelen ze een potentieel)
Creativiteit Energizing
Productiviteit Enriching
Uitdaging Exciting
Uitdaging Engaging
Tijd voor verandering….. positieve psychologie is de wetenschappelijke studie van optimaal menselijk
functioneren met als doel om de factoren die individuen en organisaties doen gedijen te ontdekken en te
bevorderen (ontstaan van boeken en tijdschriften)…..
Ons werk verandert….
Van Naar
Stabiliteit Continue verandering
Monocultuur Diversiteit
Verticale hiërarchie Horizontale netwerken
Extern toezicht en controle Zelfsturing
Afhankelijk van de organisatie Eigen verantwoordelijkheid
Vaste grenzen Grenzeloosheid
Ervaring Creativiteit en innovatie
* Het werk wordt gepsychologiseerd. Je hebt niet enkel vakkennis nodig maar daarnaast is sociale kennis van
belang. De vrijheid die je krijgt moet je kunnen benutten.
Het mentale kapitaal wordt steeds belangrijker. Daarom hebben moderne arbeidsorganisaties niet lange gezonde,
maar “mentaal vitale” werknemers nodig.
Gevolg bevlogenheid wordt belangrijker & het risico op een burn-out neemt toe
Het gaat om mentale energie waarvan je teveel (bevlogenheid) en te weinig kan hebben (een burn-out). Mentale
energie is met andere woorden een activerende kracht die ofwel nagenoeg afwezig kan zijn (bij burn-out) of juist
in overvloedige mate aanwezig (bij bevlogenheid)”
De benaderingen van het begrip burn-out over de tijd heen
Vroeger werd een burn-out gezien als een vuurtje wat dooft, wat opbrand (een metafoor) – “She burnt with love,
as straw with fire fameth. She burnt out love, as soon as straw out burneth”.
↓
Neurasthenie (George Miller Beard (1881)) – een narratief waarbij het opvalt dat een burn-out ontstaat door een
te grote hoeveelheid aan prikkels. Er is heel veel input waardoor het systeem uitgeput raakt.
↓
De Klinische benadering (Christina Maslach (1976)) + De Onderzoeksbenaderingen (Christina Maslach (1976))
,Waarom juist nu een burn-out?
Intensivering van de arbeid
Veranderde werkinhoud
Grensvervaging
Bureaucratisering
Individualisering
Afbrokkeling van autoriteit
Hoge verwachtingen
FOMO: fear of missing out
Verruiming ziektebegrip, de bandbreedte over hetgeen wat normaal is wordt steeds smaller.. stress en burn-
out zijn begrippen die er altijd al waren maar nu wordt het specifiek benoemd.
Kenmerken van een burn-out
Uitputting
Mentaal
Distantie
Emotionele ontregeling
Cognitieve ontregeling
Spanningssymptomen
De symptomen zijn werk gerelateerd
De symptomen komen bij ‘normale’ mensen voor: mensen die geen andere stoornis hebben..
Twee benaderingen van een burn-out
Klachten Stoornis
Discipline Psychologie Geneeskunde
Assessment Continu (schaal) Dichotoom (diagnose)
Methode Vragenlijst Klinisch interview
Werkrol Werkend Ziekteverlof
Oorzaken Werk gerelateerd Ook niet werk-gerelateerd
Screening Risicofactoren Risicogroepen
Type interventie Preventie Behandeling
Focus interventie Organisatie Individu
Het meten van een burn-out als klacht
Traditionele zelfbeoordelingsvragenlijst
Maslach Burnout Inventory (MBI)
Utrechtse Burn-out Schaal (UBOS)
o Uitputting
o Mentale distantie
o Verminderde competentie
Problemen
o Conceptueel verouderd
o Verouderde NL
o Drie scores
o Technische onvolkomenheden
Burnout Assessment Tool (BAT)
,* Secondaire symptomen komen niet enkel bij een burn-out voor, maar ook bij andere stoornissen…
Hoe vaak komt dit nou eigenlijk voor?
Prevalentie milde burn-out klachten: 17% van de Nederlanders heeft last van burn-out klachten (NEA)
Is er een toename van burn-out? Door dichotomisering ontstaat er een schijntoename wanneer je het
vergelijkt met een dergelijk gemiddelde.
Vrouwen hebben door dubbele belasting vaker last van burn-out klachten
Per leeftijd en beroepsgroepen verschilt het ook, zie onderstaande figuren.
Meldingen van beroepsziekten loopt op de afgelopen jaren.
Is er dan sprake van een burn-out ‘epidemie’?
* Tijdens corona is er sprake geweest van een verwaarloosbare toename van burn-out (representatieve steekproef
onder de Finse bevolking)
* Internationaal gezien is er amper sprake van een geslachtsverschil. Wel is het zo dat bij het ouder worden, de
kans op een burn-out toeneemt (healthy worker hypothesis).
Conclusie
1. Ondanks de stijging van met name uitputtingsklachten kan er niet gesproken worden van een epidemie
2. Wel lijkt er sprake van groeiend ongenoegen onder Nederlandse werknemers
Het meten van een burn-out als stoornis
Niet opgenomen in de DSM-5
o Atypische aanpassingsstoornis (nu 3 maanden als reactie op een identificeerbare stressor)
o Ongedifferentieerde somatoforme stoornis (nadruk op somatische, niet mentale symptomen)
Wel opgenomen in de ICD-11
o Burn-out is geen diagnose van een beroepsmatig verschijnsel (‘occuational phenomenon’)
Multidisciplinaire richtlijn (wordt gelijksoortig gebruikt in Zweden):
o Fase 1: Spanning - last van klachten maar blijft nog werken
o Fase 2: Overspanning (p610) - tijdelijke crisis, een gevoel dat je geen controle meer hebt. Je gaat
verzuimen en kunt je rollen niet meer vervullen.
o Fase 3: Burn-out (p611) – wanneer de overspannen klachten zes maanden of langer duren
, Traag herstel van een burn-out
Bloed en brein: Eigenlijk blijkt een burn-out geen relatie heeft met biomarkers (hormonen etc.)
Meta-analyse: 31 artikelen & 38 biomarkers
Conclusion: No potential biomarkers for burn-out were found….”
Overzichtsstudie: 51 artikelen
Conclusion: “… research cannot confirm any homologous reliable endocrinological or immunological
changes related to burnout”
Verwerking van emoties (overactiviteit van de amygdala)
Cognitieve functiestoornissen
Afwijkend EEG patroon
Burn-out en empathie: In conclusion, burnout in medical professionals might be explained by reduced
empathy-related brainactivity. This reduced brain activity was also associated with greater difficulty in
recognizing one’s own emotional state, as well as with greater self-reported empathic disposition”
Burn-out…..
Lijkt niet samen te hangen met perifere biomarkers
Hangt samen met bepaalde hersenactiviteiten
Gevolgen van een burn-out
Een burn-out is slecht voor werknemers
Lichamelijke gezondheid
Lichamelijke ziektes
Luchtweginfecties
Verhoogd risico op hartinfarct
Attitude en gedrag
Ziekenhuisopnames
Medische consumptie
Gezondheidsgedrag
Een burn-out is slecht voor organisaties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EvaTurk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.
