Erfrecht is balanceren tussen ratio (juridisch kader) en emotie. Het is voornamelijk regelend recht, maar ook
deels dwingend recht.
Wat is erfrecht?
-Overgang van vermogen op erfgenamen
-Volgens de wet of volgens testament
-Emotioneel stuk recht
-Geregeld in Boek 4
Jasper = erflater
Robin, Luca en Janneke zijn de erfgenamen van Jasper
Uitgangspunten
- Le mort saisit le vif : de dode laat zowel rechten áls plichten na aan de overlevenden
- De saisine regel (bijv. art. 4:182) : lex specialis van art. 3:80, geldend voor erfrecht
- Opvolging onder algemene titel (art. 3:80 lid 2 BW)
Onderscheid:
1. Abintestaaterfrecht (versterferfecht)
2. Testamentair erfrecht
testament gaat boven het versterferfrecht mits niet in strijd met dwingende wetsbepalingen
Wie erft:
1. Is er een testament? (te vinden in Centraal Testamenten Register)
2. Neen, dan versterferfrecht van toepassing (titel 4.2)
3. Wie zijn de erfgenamen?
Geen testament gemaakt? Dan treedt het versterferfrecht in werking; het erfrecht van rechtswege.
Wie zijn de erfgenamen?
Hoofdregels, zie art. 4:10 lid 1 BW, 4 parentelen:
1. De niet van tafel en bed gescheiden echtgenoten en diens kinderen (incl. afstammelingen hiervan)
2. De ouders tezamen met diens broers en zusters
3. De grootouders
4. De overgrootouders
pas als er geen erfgenamen in groep 1 zijn, wordt er gekeken naar groep 2
Onderscheid
1. Erven uit eigen hoofde
2. Bij plaatsvervulling (art. 4:12 lid 1) in geval van:
- vooroverlijden: *
- onwaardigheid: **geen plaatsvervulling
- verwerping: ***
- vervallenverklaring
* Wie krijgt wat bij vooroverlijden: art 4:11 lid 1 BW
- Gelijke delen
- Bij plaatsvervulling: staaksgewijs
de kinderen van Jasper, Luca en Janneke krijgen 1/3
de kinderen van de overleden Robin krijgen ieder 1/3 van 1/3
** Wie krijgt wat bij onwaardigheid: geen plaatsvervulling
bv. bij het doden van de erflater door een erfgenaam
, *** Wie krijgt wat bij verwerping: geen plaatsvervulling
bv. een erflater die een enorme schuld achterlaat aan de erfgenaam
Bijzonderheden:
- Ouders krijgen minimaal een kwart (art. 4:11 lid 3)
- Halfbroers en halfzusters krijgen de helft van wat kun broers en zussen krijgen (art. 4:11 lid 2)
Voorwaarden erfgenaamschap:
- Bestaan op ogenblik van overlijden (art. 4:9 BW)
- Niet verworpen hebben
- Niet onwaardig zijn
- Erfgenaamschap niet vervallen verklaard
- Niet onterfd
- Familierechtelijke betrekking
mochten er geen erfgenamen zijn, dan erft de Staat (art. 4:189 BW)
Titel 4.2 :
- Als we te maken hebben met erfgenamen en kinderen, dan deelt de wet de nalatenschap
Titel 4.3.1 :
- De wettelijke verdeling, de wijze waarop abintestaat de nalatenschap van echtelieden wordt verdeeld
(art. 4:13 BW)
Marleen, vrouw van Jasper, overlijdt. Erfgenamen: Jasper, Robin, Luca, Janneke; krijgen allen 1/4.
- Verdeling goederen en schulden: Jasper alles, kinderen een vordering op Jasper ten bedrage van hun
kindsdeel.
- Art. 4:13 lid 2: Jasper (langstlevende) moet álles betalen; de aansprakelijk ligt bij alle erfgenamen, maar
de draagplicht ligt alleen bij de langstlevende
- N.B. Huwelijksgoederenregime bepalend voor omvang nalatenschap
Kenmerken wettelijke verdeling:
- Vordering kinderen in beginsel pas opeisbaar bij overlijden langstlevende
- Vordering (beperkt) rentedragend
- Ongedaanmakingsmogelijk (art. 4:18 BW):
De langstlevende kan binnen 3 maanden van het overlijden beslissen dat hij niet alle goederen en
schulden wil, dus niet de draagplicht
- Stiefkinderen:
Erven niet, maar kunnen wel betrokken worden in de wettelijke verdeling, dus in het testament; lastig met
stiefkinderen, aangezien een testament eenzijdig herroepelijk is
- Wilsrechten
Jasper gaat een geregistreerd partnerschap aan met Margriet. Dit is gevaarlijk voor zijn kinderen. De
kinderen kunnen hun vordering omzetten in goederenrechtelijke aanspraak (art. 4:19-223 BW) =
wilsrecht inroepen. Vruchtgebruik is tot het overlijden van Jasper, wel nog van hem. Wilsrechten zouden
mogen worden opgeheven in een testament door de biologische ouders.
Redenen: affectie zekerheid
Afd. 4.3.2
- Abintestaatregeling
- Met dwingendrechtelijke karakter, minimumrechten
- Rechten voor langstlevende (art. 4:28-30) *
- Rechten voor bepaalde kinderen (art. 4:35 en 4:36) **
- Rechten voor de bedrijfsopvolger (art. 4:38) ***
* Wettelijke rechten langstlevende
- Art. 4:28 BW : recht 6 maanden woning en inboedel erflater te gebruiken
- Art. 4:29 BW : vruchtgebruik woning en inboedel
- Art. 4:30 BW : verzorgingsvruchtgebruik over deel of gehele nalatenschap
Let op: korte vervaltermijnen (art. 4:31 BW)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roméepostma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
