Leerdoelen Oncologische Zorg
Week 8
Kinderoncologie
De student heeft inzicht in het verschil tussen kanker bij kinderen en kanker bij volwassenen
Kanker op de kinderleeftijd (0–17 jaar) is een zeldzame aandoening, met een incidentie van circa 550
nieuwe patiënten per jaar in Nederland. Ondanks de relatief lage incidentie, is kanker de meest
frequente natuurlijke doodsoorzaak bij kinderen na het eerste levensjaar in de westerse wereld.
Over kanker bij adolescenten en jongvolwassenen (internationaal ook bekend onder adolescent and
young adult AYA ) spreken we in Nederland bij patiënten die tussen de 18 en 35 jaar zijn ten tijde van
de diagnose. Jaarlijks wordt bij 2.500 patiënten op deze leeftijd de diagnose kanker gesteld.
De kinderoncologie verschilt in vele opzichten van de ‘oncologie voor volwassenen’: er is niet alleen
een duidelijk verschil in incidentie, ook de kansen op genezing verschillen aanzienlijk, waarbij globaal
meer dan 75 % van de kinderen en jongvolwassenen geneest.
Zowel op jonge kinderleeftijd, als op de tiener- en jongvolwassen leeftijd komen er andere tumoren
voor dan bij volwassenen vanaf circa 35 jaar. Het feit dat kinderen tijdens hun ziekte en behandeling
vaak nog volop in groei en ontwikkeling zijn, betekent dat zowel systemische als lokale
behandelingen een belangrijk verstorend effect kunnen hebben op groei, ontwikkeling en functie van
skelet, weke delen en organen. Een belangrijk deel van de kinderen overleeft en zij hebben na
genezing nog een lange levensverwachting; vanwege die beide redenen is zowel het voorkómen van
late gevolgen als de zorg voor late effecten een belangrijk aandachtspunt in de kinderoncologie.
Door het relatief geringe aantal patiënten, zijn de patiëntenzorg, het onderzoek en het onderwijs op
het gebied van de kinderoncologie al vele jaren gecentreerd in kinderhemato-oncologische centra
die samenwerken in de Stichting Kinderoncologie Nederland (SKION , www.skion.nl).
AYA’s met kanker worden op vele plaatsen in Nederland behandeld, afhankelijk van de specifieke
diagnose. Sinds 2014 bestaat er een nationaal AYA-platform, waar patiënten en professionals zich
samen buigen over de beste AYA-zorg in Nederland (www.AYA4net.nl).
Volwassenen
Carcinomen: Epitheelcel tumoren (bekledingscellen) colon CA, mamma CA, long Ca, prostaat CA, etc
Kinderen
Blastomen: primitieve orgaanvormende cellen neuroblastoom, retinoblastoom, medulloblastoom,
nephroblastoom, hepatoblastoom
Sarcomen: primitieve cellen van steunweefsels rhabdomyosarcoom, fibrosarcoom, osteosarcoom,
Ewing sarcoom
, De student heeft inzicht in het aantal nieuw gediagnosticeerde kinderen met kanker per jaar
wereldwijd
Circa 300.000 kinderen krijgen wereldwijd per jaar kanker
De student heeft inzicht in de overleving bij kinderen met kanker wereldwijd
Circa 80% van de kinderen overleeft kinderkanker in ontwikkelde landen
Circa 20% van de kinderen overleeft kinderkanker in ontwikkelingslanden
Oorzaken van verschil van overlevingscijfers kinderkanker wereldwijd:
1. Late presentation
2. Underdiagnosis
3. High abandonment rates
4. High prevalence of malnutrition
5. Other Comorbidities
6. Suboptimal Supportive Care and Palliative Care
7. Limited Access to Curative Therapy
De student heeft inzicht in het aantal nieuw gediagnosticeerde kinderen met kanker per jaar in
Nederland
Jaarlijks krijgen 550 kinderen kanker (Jaarverslag SKION, 2016)
- ±40% hematologische aard:
o 150 leukemie en 70 maligne lymfomen
- ±60% solide tumoren:
o 120 hersentumoren
o 25 neuroblastomen
o 20-25 Wilms tumoren
o 7-10 bottumoren
o 10-15 retinoblastomen
o 22% overige tumoren
- Aantal soorten tumoren van hematologische aard en solide tumoren > 20 soorten (SKION,
2016)