Samenvatting Hoorcollege aantekeningen Inleiding Recht en Bestuursrecht (Bestuurskunde en Politicologie) Mr. dr. M.J.M. Krabbe & prof. mr. R.J.B. Schutgens
1. Descripteve en normateve ennisgebiie en
Op e aca emie oet men aan escriptee bieschrijf hoe e wer elij hei in el aar zit
Normatef ennisgebiie e prescripteve algemene regels
1. Moraal en ethie (hoe un je een goe of fout mens wor en)
2. Theologie/religie (hoe hoor i me te ge ragen volgens e religie ie i
aanhang)
3. Fatsoensregels (hoe vin t men at je je biehoort te ge ragen, hoe ge raag i
mij zo at i geen aanstoot geef aan an eren)
4. Het recht (hoe biehoor i mij rechtmatg te ge ragen, at mijn ge rag
conform het recht is)
Het verschil tussen het recht enerzij s en e an ere riee volgens het recht moet je je ge ragen en
biij e an ere rie mag of an je je zo ge ragen. Recht gel t ongeacht met e vraag wat wij aarvan
vin en. Het is een wangsysteem, je unt niet aan e gel ing van het recht voor jou ontsnappen. Er
zitten geen overhei ssanctes aan e eerste rie in e libierale westelij e samenleving.
2. Schei ing tussen recht en moraal (fusie is tegenovergestel e hiervan, is biijvoorbieel in
islamitsche lan en, zij combiineren religie en recht. Dit is een primitef han havingssysteem,
om at regels niet ge ocumenteer wor t gevaar is at er inconsequent gehan haaf
wor t)
Is in onze westerse samenleving
Gevaar voor ongelij e biehan eling
Gevaar voor rechtsonze erhei (hoe reageert e lei er met wel e sanctee)
biurgers unnen niet ui elij weten wat hun verplichtngen zijn
Geen schei ing van er en staat en us is er religieuze wang, geen
gewetensvrijhei
Het is lastg biij te sturen (want hoe veran er je met zn allen het rechte In het
mo erne systeem hebibien wij hier proce ures voor. In het mo erne systeem staat
het recht los van e religie en e moraal)
3. Rechtsbironnen
Het recht is atgene wat voortvloeit uit één van e vier rechtsbironnen
1. Wete overhei sbiesluiten met algemene regels
2. Ver rage contract tussen staten, an algemene rechtsregels bievatten
3. Jurispru entee regels ie bilij en uit e uitspra en van e hoogste rechters
4. Gewoonterechte gewoontes on er e bievol ing ie lang biestaan en waarvan e
bievol ing ervan overtuig is at it rechtsregels zijn. Zij wor en bieschouw als
rechtsregelse it staat niet opgeschreven, us it an on ui elij zijn = primiteve
rechtsbiron, want on ui elij . Dit is e afgelopen jaren veel terugge rongen. Dit om
je nog wel veel tegen in het Vol enrecht.
Als je het systeem weg wil laten van het moraal an moet je alleen ij en naar het ver rag en e wet.
Dit is an geschreven recht, wat past biij e trias politcae rechtgeven e macht mag alleen geschillen
,bieslechten op biasis van e wet en het ver rag. Dit biie t ze erhei , maar it lei t oo tot verstarring,
om at e wetgever zich nooit alle gevallen an voorzien (er zijn altj afwij en e gevallen).
Heel veel regels zijn morale regels ie zijn overgenomen en als recht zijn vastgestel .
De rechter spree t alleen vanuit één van e vier rechtsbironnen, maar er zijn vaa gaten in e wet en
er is geen rechtvaar ighei . Recht is biijna mechanisch en hou t geen re ening met rechtvaar ighei .
4. Natuurrecht
Iets is recht wat van nature gel t.
Positef rechte oor e mens gestel e recht wat voortvloeit uit één van e vier
rechtsbironnen
Natuurrechte recht at van nature gel t. Deze gel en us ongeacht wat e wetgever
aarvan vin t. Als e wet afwij t van e natuurlij e principes an is e wet
onrechtvaar ig
Seculiere variante natuurrecht gel t altj (oo zon er Go ), om at ze eigen zijn aan
e menselij e waar ighei .
5. In eling van het recht
Soorten rechte
biurgerlij recht (privaat recht/civiel recht, is e verhou ing tussen biurgers
on erling. Dit is het bielangrij ste). Dit valt on er personenrecht
(personenorganisates en personen) en vermogensrecht (op gel
waar eerbiare verhou ingen tussen mensen)
het pubilie recht (inrichten van e overhei en e verhou ing tussen
overhei en biurgers). Hoe richt je e samenleving in en hoe biescherm je e
biurgers voor e macht van e overhei e Dit valt uiteen in vier eelgebiie ene
1. strafrecht
2. staatsrecht
3. biestuursrechte e biemoeienis van het openbiaar biestuur met e
inrichtng van e samenleving. Alles wat met toezicht van e overhei te
ma en heef.
4. Vol enrechte regelt e relate tussen soevereine staten on erling.
HC 2 19-2-2018
Staten hebibien soevereiniteit. Soevereiniteit is een juri isch bieginsel at zegt at een staat, ie ere
staat, (bieginsel uit vol enrecht) autonomie/hoogste gezag heef over zijn eigen gron gebiie .
Soevereiniteit ent twee imensies.
1. Externe at an ere staten juri isch gezien het aan an ere staten verbio en is om zich in te
mengen in gebieurtenissen op het gron gebiie van een an ere staat. Met gewel in ie er
geval.
2. Interne een staat of regering van staat oo intern over haar eigen gron gebiie het hoogste
gezag heef. De overhei hoef us geen concurreren e machtsaanspra en te ul en. Het is
vol enrechtelij o e at e overhei van e staat zich verzet tegen afschei ing. Er is an
eigenlij een soort gewel smonopolie van e overhei .
Burger mag wel gewel gebirui en in noo weer. An ers niet.
,Het mo erne pubilie recht/staatsrecht zijn juri ische pogingen ie bie oel zijn om te probieren te
voor omen at e overhei misbirui maa t van het gewel smonopolie at e overhei zo at hij niet
ontspoort.
Vier bieginselen ie zorgt at e overhei niet ontspoort (in mo erne staten)e
1. Bevoeg hei ssprei inge het totaal aan overhei sbievoeg hei ver elen over verschillen e
overhei sinstantes, zo at niet één ieman alle macht heef en zo unnen alle instantes
el aar controleren. (tegenovergestel e van abisolute monarchie) Dit an op twee manierene
- Vertcaale ver elen over verschillen e overhei slagen (biv provincie l waterschap)
- Horizontaale trias politcae sprei ing van e uitvoeren e, wetgeven e en rechtgeven e
macht. Dit is biinnen één centraal overhei sverbian .
Trias politcaa
Gaat om twee stappene
Wat oet e overhei met wel e functee En wel orgaan voert it uite
Ne erlan e
Wetgevinge het opstellen van algemene regels oor e overhei .
Bestuure het toepassen van algemene regels via bieschi ingen (= overhei sbiesluit gericht op één
concreet biij namen genoem persoon, is biv een rijbiewijs). De eerste variant is us het oen van
bieschi ingen en het uitvoeren hiervan. De twee e variant is het feitelij bieheer van e openbiare
ruimte en or e toezicht (aanleggen ij en toezicht van polite etc).
Rechtspraa e het han haven van algemene regels oor biestrafng of geschillen bieslechten. (art el
112 en 113)
Chec s an bialancese bievoeg he en elen en el aar controleren
Maar art el 89 zegt at e oning algemene maatregelen van biestuur moet vastleggen.
Montesquieu vin t at e regering ( oning en ministers) niet emocratsch zijn gelegitmeer en toch
hebibien zij e bievoeg hei om eze algemene regels vast te stellen. Regering heef biestuurlij e en
wetgeven e macht.
Benoemen van oning wor t opge ragen aan e wetgeven e macht, waarin e wetgeven e macht
us oo een bieschi ing mag oen.
Zie volgen collegee
2. Rechtsstaate
3. Democrate
4. Mensenrechten
Beschermen e biurgers van e overhei
HC 21-2-2018 HC3
Rechtsstaate staat waarin e overhei aan het recht is gebion en. Recht bieper t e overhei aan haar
vrijhei . Bevat rie eelbieginselene
1. Legaliteitsbieginsel/-eise e overhei mag alleen in ons leven ingrijpen als e wet haar
bievoeg ver laar . Dit biie t een biasis voor gelij hei .
, - Keerzij e (na eel)e pubilie recht is gebiouw op het legaliteitsbieginsel en it is niet goe ,
wante er is soms een geval waar e wetgeving niet aan heef ge acht en e overhei mag
alleen volgens e wet mensen strafen.
2. Materiële normene gron rechten en rechtsbieginselen
3. Toegang tot e onafan elij e rechter
Democratee er is enige vorm van vol sinvloe op het overhei sbiestuur
Direct emocratee e bievol ing zelf (het electoraat) stemt rechtstree s over e wetten waar oor het
gebion en wor t.
In irecte emocratee e bievol ing wor t vertegenwoor ig oor functonarissen ie oor het vol
zijn ge ozen. Zij richten zich op e wetgeven e macht (vol svertegenwoor iging ie over wetgeving
gaat)
Presi enteel stelsele
Hoof van e uitvoeren e macht wor t ge ozen oor e bievol ing en ie bienoemt haar abiinet.
Parlementair stelsele
Uitvoeren e macht wor t niet ge ozen oor e bievol ing, maar oor oning of presi ent.
Legitmate van e uitvoeren e macht bierust op het vertrouwen van e vol svertegenwoor iging.
Rechtelij e macht wor en voor het leven bienoem , niet emocratsch
In een parlementair stelsel zijn twee organene
1. Staten Generaal (Eerste en Twee e Kamer)
2. Regering (Uitvoeren e macht)e wor t gevorm oor e oning en e ministers. Alle biesluiten
wor en on erte en oor e oning (seign) en oor minimaal één minister (contraseign). De
oning is onschen biaar ( oning un je niet afzetten), e ministers zijn verantwoor elij . =
onin lij biesluit/ regeringsbiesluit
3. De ministerraa is alle ministers. De minister-presi ent is voorzitter van e ministerraa en
e ministerraa bieraa slaagt en biesluit over het algemeen regeringsbielei en bievor ert e
eenhei van at bielei .
Twee principese
1. Er is geheimhou ing in e ministerraa (notulen zijn geheim)
2. Homogeniteite e ministerraa raagt in als geheel hetzelf e regeringsbielei uit.
Bevoeg he ene
- Regeringe uitvoeren e macht (HC2)e bievoeg hei om bieschi ingen te nemen en
- Staten Generaale vol svertegenwoor iging me ewer gever van het parlement en het
controleren van e uitvoeren e macht (van e regering)
biu getrecht (rij sbiegrotng is vastgestel oor het parlement, biij wet)
recht van enquêtee mogen mensen an agvaar en en ie wor en an on er e e
verhoor . Heef vergaan e on erzoe sbievoeg he en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pvlooveren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
