- Cognitieve psychologie is de tak van de
psychologie die zich bezig houdt met het
wetenschappelijk onderzoeken van de mind.
o Process models: represent operaton
(sequence) of a partcular cognitve
process and the interacton
o Dit wordt gebruikt om complexe modellen
te simplifceren.
- Biologische psychologie is de studie naar biologische processen in de ‘mind’.
o Structural models: focus on brain areas and brain processes
o How do brain areas interact?
- Cognitieve (gedrags-) neurowetenschap is de naar studie gedrag (de functe van specifek
gedrag) op basis van het bestuderen van de onderliggende neurale processen.
Methode bij het bestuderen van cognitieve psychologie
- Het systematsch experimenteren met input en was er gebeurt met de bijbehorende output.
Hierbij ontstaat er een vraag wat er in de ‘black box probleem’ gebeurt.
- Gecontroleerd experiment: systematsche variëren
van de input (onafankelijke variabele) en meten
van het efect op de output (afankelijke variabele)
o Stroop task: Reactetjd verschilt wanneer
de kleur en betekenis verschillen (‘incongruent’)
- Substraction (Donders): het meten van een tjdsverschil van een taak zonder en taak met
verwerking van een specifek stadium (dus een gecontroleerd experiment).
o S-R mapping: stmulus en response zijn vaak niet onafankelijk, stmuli kunnen sterk
‘mappen’ tot een specifeke response.
Tijdlijn psychologie
Introspectie: kijken naar de eigen geest om
een mens te bestuderen, nadenken over je
eigen gedrag en gevoelens (van binnen uit).
Behaviorisme: ‘Men kan de geest niet
bestuderen, maar alleen het gedrag van een
persoon bestuderen.’ Een mensen wordt
geboren als een onbeschreven blad en
wordt gevormd door ervaringen.
Het Donder’s Pioneering Experiment wordt beschouwd als een van de eerste cogniteve
psychologische test. Tijdens dit experiment wordt de reactetjd van partcipanten gemeten tjdens
twee testen. De eerste test is een simple reaction time test, hierbij moet de proefpersoon op een
knop drukken wanneer er een lichtje verschijnt. De tweede test is een choice reaction, waarbij er
twee lichtjes (kunnen) verschijnen en de proefpersoon alleen moet reageren als er links een lichtje
verschijnt.
Donder’s dacht dat informate verwerken in verschillende stadia gebeurde: percepte, keuzes maken,
,reacte voorbereiden. Elk van deze stadia kost tjd. Echter kunnen we proberen selectef stadia uit te
sluiten. Het tjdsverschil tussen de taak met het stadium en de taak zonder het stadium is de tjd die
een stadium kost.
Wilhelm Wundt’s Psychology labaratory is een wetenschappelijke laboratorium waar onderzoek
wordt gedaan naar de mind. Wundt was een structuralist. Structuralisme stelt dat onze ervaringen
gedetermineerd worden door basiselementen van de ervaring: sensates. Wundt bestudeerde de
mind vanuit analytische introspectie. Bij analytsche introspecte kijk je naar binnen, gedrag en
gevoelen wordt beschreven en de onderzoek vorm is erg tjdsintensief.
Ebbinghaus’s Memory Experiment is een experiment waarbij partcipanten een rij betekenisloze
lettergrepen wordt gepresenteerd. Deze leren ze uit het hoofd en met een interval van r1 dagen
ertussen leren ze de rij opnieuw. Hierbij wordt de saving gemeten (saving = ‘tjd om de lijst te leren’ –
‘tjd om de lijst opnieuw te leren’). Hoe korter de interval, hoe hoger de savings.
William James schreef the Principles of psychology. Dit was het eerste cogniteve boek over zijn
eigen mind (introspectie) en de inhoud is vandaag de dag nog steeds relevant.
John Watson is de grondlegger van het behaviorisme,
waarbij de focus ligt op direct observeerbaar gedrag en
niet langer op de mind zoals bij analogische introspecte.
Watson introduceerde klassiek conditoneren. Klassiek
conditioneren is een vorm van stmulussresponse leren.
Een eerder neutrale stmulus wordt gepaard aan een
stmulus, waardoor dezelfde response op de eerder
neutrale stmulus volgt. Watson gebruikte dit idee om te
laten zien dat gedrag geanalyseerd kan worden zonder te
refereren naar de mind.
Hierna introduceerde Skinner als onderdeel van het behaviorisme operante conditioneren. Bij
operant conditoneren is er versterking van bepaald gedrag door positeve bekrachtging of het
afnemen van bepaald gedrag door negateve bekrachtging.
Edward Change Tolman was de eerste cogniteve psycholoog die experimenteerde met ratten in een
doolhof. Tolman ontdekte dat ratten een cogniteve map konden ontwikkelen van het doolhof en zo
wisten waar ze heen moesten.
De herkomst van de studie naar de mind
De cognitieve revolutie begon in 1950, behaviorisme maakte plaats voor een nieuwe vorm van
onderzoeken: information-processing approach. Dit is de benadering die de volgorde van mentale
operates in cognite traceert. De uitvinding van de computer speelde hierbij een belangrijke rol.
Psycholoog Cherry kwam met een selectief aandacht-experiment (dichotc listening experiment).
Hierbij worden twee stmuli aan de partcipant gepresenteerd, één in het rechteroor en één in het
linkeroor. De partcipanten waren zich bewust van de atented message en amper van de unatented
message. Het eerste cogniteve model van informate verwerking kwam tot stand.
Artificieel intelligentie (kunstmatge intelligente) is onderzoek of computers zo geprogrammeerd
kunnen worden dat ze op het gebied van intelligente hetzelfde als mensen zouden kunnen zijn.
Logic theorist is het eerste computerprogramma dat door logisch probleem kon oplossen doormiddel
van een redereringsproces.
,Modern onderzoek in de cognitieve psychologie
In het structureel model wordt de representate van fysieke structuren met een bepaalde functe
weergegeven, zoals structuren van het brein met de functes. Het proces model presenteert
processen die betrokken zijn in cogniteve mechanisme. Vaak met blokken die een specifek proces
weergeven en pijlen de een indicate van de connectes weergeven.
Spacing en interleaving zijn strategieën die kunnen helpen bij het leren. Spacing is de ruimte tussen
het leren door en interleaving betekent het mixen van hoofdstukken in een bepaald domein, zodat er
dingen gelinkt kunnen worden aan elkaar. Bij retrieval-based wordt de stof die er is geleerd door
middel van een test, dit blijkt erg efectef te zijn.
Cognitieve neuroscience is de studie op fysiologische basis naar cognite. Dit wordt gedaan op
verschillende analyse levels:
- Nerve net: een netwerk dat waargenomen wordt wanneer een stuk hersenweefsel onder een
microscoop gehouden wordt. De theorie houdt in dat signalen overgedragen kunnen worden
via het net in alle richtngen.
- Neuron doctrine: het idee dat individuele cellen signalen overdragen in het centrale
zenuwstelsel en dat deze cellen niet contnu zijn.
Neuronen
- Cellichaam (soma): bevat de kern en houdt door
specifeke mechanismes de cel in leven.
- Dendrieten: ontvangen via de synaps informate
vanuit een andere neuron en sturen deze door naar
het cellichaam en het axon.
- Axon/ nerve fber: lange, dunne buis die informate uit
de kern naar de eindknoppen vervoert, vaak bedekt
met myelineschede. Het doorgegeven signaal vanaf de
kern tot aan de eindknoppen is het actiepotentiaal. Het actepotentaal is altjd even sterk en
duurt altjd even lang.
- Synapsen: ruimte tussen de eindknop van een axon en het membraan van een ander neuron.
Synapsen lopen van axon naar een dendriet.
Receptoren zijn neuronen die informate uit de omgeving verzamelen en komen verder qua structuur
overeen met neuronen in de hersenen (in de afeelding te zien). Neuronen vormen onderling
specifeke connectes met elkaar. Veel neuronen zijn op hun beurt weer met elkaar verbonden zo
vormen ze samen een neural circuit.
Om het elektrisch signaal van één enkel neuron te meten kunnen mircoselectrodes gebruikt worden
om deze te meten. De recording electrode is aangesloten op een apparaat en op een andere
electrode, en de microselectrode. Wanneer er een elektrisch signaal over de electrode wordt
doorgegeven (actie potentiaal of nerve impulse) is dat te zien doordat het neuron positever wordt en
vervolgens terugkeert naar het originele level. De intensiteit van een stmulus wordt bepaald door de
fring rate, het actepotentaal blijf dus altjd hetzelfde.
Een neurotransmitter is een chemische stof die het mogelijk maakt dat acte potentaal doorgegeven
wordt over de synaps naar het cellichaam of de dendriet van het volgende neuron.
Representatie door neuronen
, - Principe van neurale representatie stelt dat alles wat een persoon ervaart, gebaseerd is op
representates in het zenuwstelsel van de stmulus die waargenomen wordt en niet op direct
contact met de stmulus. Wanneer je iets waarneemt, zie je een representatie van het object
in de wereld. Het beeld van het object is afgebeeld op de retna. Vanuit de retna worden er
signalen aan het brein doorgegeven en zo neem je het beeld waar.
Hubel en Wiesel ontdekte drie type visuele stmuli waarop neuronen reageren: oriëntate stmuli
(richtng), oriëntate beweging stmuli (richtng beweging) en korte oriëntate stmuli (duur
beweging). De progressie is van lagere naar hogere gebieden van het brein, dus van simpele naar
meer complexe stmuli en heet hiërarchische processing.
Sensory coding: hoe verschillende neuronen specifeke karakteristeken van hun omgeving
representeren.
Specificity coding: het idee dat een object gerepresenteerd kan worden door het vuren van een
gespecialiseerd neuron dat reageert op specifeke objecten, zoals één specifek gezicht.
Population coding: de representate van een speciaal object door het patroon van vuren van een
groot aantal neuronen (veel bewijs!).
Sparse coding: wanneer een object gerepresenteerd wordt door slechts een klein aantal neuronen.
Herinneringen ontstaan ook door het vuren van neuronen. Echter is er een groot verschil tussen het
vuren van neuronen bij percepte en het vuren van neuronen bij een herinnering waarbij de
informate al opgeslagen is in de hersenen.
Localizion of function is het idee dat specifeke functes gemedieerd (bemiddeld) worden door
specifeke gebieden in de hersenen. Dit idee komt voort uit vroege neuropsychologische studies bij
patënten met een laesies. Voorbeelden zijn het Broca (producte van taal) en Wernicks (bergrijpen
van taal) gebied. De meeste cogniteve functes worden gemedieerd door de cerebral cortex (grote
hersenen). Andere voorbeelden van localizion of function de primary receiving areas van de
zintuigen. In deze gebieden komt informate vanuit de zintuigen en wordt verwerkt tot representate.
- Temporaal kwab: geur en geluid
- Occipitaal kwab: zicht
- Parietaal kwab: somatosensorische informate (informate
vanuit de huid)
- Frontaalkwab: ontvangen van informate van alle zintuigen en
speelt daarmee een belangrijke rol in de perceptes die
betrokken zijn in de coördinate van informate door twee of
meer zintuigen.
Schade in hersen gebieden kan zorgen voor functeverlies. Een voorbeeld hiervan is prosopagnosia
waarbij patënten het vermogen verliezen om gezichten te herkennen, hierbij vindt schade plaats in
de rechter temporaal kwab.
Gespecialiseerde gebieden inde temporaalkwab zijn:
- FFA (fusiform face area): gebied dat reageert op gezichten, ligt in de fusiform gyrus onderaan
de temporaalkwab.
- PPA (parahipppocampal place area): gebied dat reageert op objecten en omgevingsscenes.
- EBA (extrastraite body area): gebied dat reageert op lichaamsdelen/ lichamen, maar geen
gezichten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jalienvandentweel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.