Aardrijkskunde: H2 Stedelijke gebieden in de VS
§2.1 Een wereld van steden
Wereldsteden
Wereldstad/metropool: een belangrijk mondiaal knooppunt in de moderne netwerksamenleving op
economisch, politiek of cultureel gebied
- Top 3: Tokyo, Londen, New York
- Verklaring:
1. Het triadisch netwerk (VS, Europa, Japan) beheerst de wereldeconomie
2. De steden liggen goed gespreid
- Probleem: door globalisering neemt de concurrentie toe Door bv. Singapore, Hongkong,
Shanghai, Sao Paulo, Istanbul
Kenmerken:
1. Concentratie hoofdkantoren van mno’s
- Mno: Multi Nationale Onderneming een bedrijf met vestigingen in verschillende landen
2. Mondiaal knooppunt in het internationaal stedelijk netwerk
- Veel verbindingen naar de stad dmv bv. telecommunicatie (bv. onderzeese internetkabels)
en vliegverbindingen
- Stedelijk netwerk: groep van steden die onderling verbonden zijn
3. Belangrijke schakel in nationaal stedelijk netwerk
4. Intensieve uitwisseling van informatie, ideeën, geld- en goederenstromen
5. Mondiaal economisch centrum
- Veel banken, andere financiële instellingen en aandelenbeurs die van belang zijn op
mondiaal schaalniveau
- Aanwezigheid economische clusters
6. Mondiaal cultureel centrum
- Film, theater, muziek, mode
- Ontstaan van veranderingen, vernieuwingen (innovatie) en trends
- Veel creativiteit, ondernemingszin en sociale mobiliteit (klimmen/stijgen op de
maatschappelijke ladder qua status van beroep)
7. Hoofdrol in de internationale dienstverlening
8. Kosmopolitische levensstijl/kosmopolitisme
- Een wereldse instelling van de bewoners gekenmerkt door een tolerante houding ten
opzichte van andere ideeën, producten en culturen
- Past goed bij het zijn van een wereldstad
9. Wereldsteden hebben vaak meer contact met andere wereldsteden/de rest van de wereld,
dan steden in eigen land (achterland)
10. Bewoners van een grote stad zijn… dan de bewoners op het platteland
1
, 1. Politiek meer links
- Meer innovatie mogelijk op cultureel gebied
2. ‘Groener’
3. Jonger
- Gaat samen met politiek meer links zijn
4. Creatiever
5. Meer gericht op het buitenland
Hub en spoke netwerk: transportnetwerk van bedrijven
Hub: knooppunt waar meerdere distributieassen samenkomen
- Bv. een centrale luchthaven zoals die in Atlanta die intercontinentale reizigers verzamelt en
verdeelt over luchthavens van dat continent
Spokes: aanvoerlijnen
- Bv. kleinere luchthavens rondom Atlanta waar reizigers naartoe en vandaan reizen
Megasteden
Belangrijke steden zijn niet altijd de grootste steden door bv. globalisering
- Bv. Brussel, deze stad is doordat hier het hoofdkwartier van de Europese Unie is gevestigd
op politiek niveau een wereldstad, maar heeft slechts 1.2 miljoen inwoners
- Bv. miljoenensteden in (semi)periferie landen zijn ondanks het zijn van een grote stad niet
erg belangrijk in het mondiale stedelijke netwerk Bv. Cairo, Lagos, Mumbai met meer
dan 10 miljoen inwoners
Een megastad hoeft dus geen economisch, cultureel of politiek centrum te zijn op mondiaal niveau
- Megastad: een stad met meer dan 10 miljoen inwoners
2
, Reden snelle groei:
1. Hoge natuurlijke groei
- Jonge bevolking, laag sterftecijfer (in vergelijking met het platteland)
- Het sterftecijfer is lager dan het geboortecijfer
2. Hoog vestigingsoverschot
- Veel urbanisatie: grote steden trekken mensen van het platteland en uit middelgrote
steden aan
- Meer immigratie dan emigratie
3. Uitbreiding van de stad
- Hierdoor worden randsteden onderdeel van het stedelijke gebied
- Mogelijk gevolg: urban sprawl/urban fields
Urban sprawl
- Het uitbreiden van de stad over de stadsgrenzen heen gaat vaak om ruim opgezette
woonwijken
- Ontstaan metropolitane gebieden: het gehele verstedelijkte gebied van een (wereld)stad
en de daaraan vastgegroeide omliggende gemeenten
Negatief gevolg: problemen op gebied van voorzieningen, wonen en werk
- Bv.
1. Het ontstaan van slums/favela’s/sloppenwijken
2. Slechte hygiëne
3. Grote informele sector
4. Files
5. Weinig woonruimte
Dus verschillen in ligging en groei tussen wereldsteden en megasteden:
- Wereldsteden: liggen in de centrumlanden en groeien traag. Deze steden zijn goed
verbonden en een belangrijk centrum op economisch, politiek of cultureel gebied
- Megasteden: liggen in de (semi)periferie en groeien snel. Deze steden spelen op mondiaal
niveau geen grote rol op economisch, cultureel of politiek vlak
Black holes
Gevolg globalisering: banden tussen wereldsteden gegroeid, maar banden met andere steden juist
verminderd
Het internationale bedrijfsleven heeft geen interesse in de andere steden van het achterland
Redenen:
1. Lage koopkracht
3
