Samenvatting over het hele boekje rechtstaat en democratie. In elk hoofdstuk wordt per tussenkopje het belangrijkste vertelt. Een duidelijke samenvatting van alles wat je moet weten. Ook wordt er gebruik gemaakt van dik gedrukte woorden.
Deelvraag: Hoe was de verhouding tussen staat en burgers in Nederland vanaf de late middeleeuwen
tot in de 18e eeuw?
Steden en staten
In de middeleeuwen kwamen weer steden. Deze kregen stadsrechten, de burgers mochten zichzelf
besturen. Er ontstonden ook staten. Vorsten gingen dit besturen vanuit de hoofdstad met
ambtenaren en een leger (staatsvorming en centralisatie). De burgerij betaalde indirect het bestuur,
en kreeg in ruil stadrechten. Om afspraken te maken was er de Staten-Generaal of parlement. De
vertegenwoordigers kwamen uit de 3 standen (geestelijkheid, adel en burgerij).
Vanaf 1428 had Filips van Bourgondië Nederlandse gewesten in handen. Bij het bestuur kreeg hij
hulp van de Staten. In 1464 riep hij voor het eerst de Nederlandse Staten-Generaal bijeen. De
gewesten kregen gelijke regels en weten.
De Nederlandse Opstand
Karel V en zijn zoon Filips II zeten in de 16 e eeuw de politek door. Er kwam verzet door verdere
beperking van rechten. Ook kwam er godsdienstdwang door de katholieke Filips. Hierdoor kreeg het
protestantse calvinisme nog meer aanhangers. Karel en Filips hadden dit geloof verboden maar toch
bleef het calvinisme bestaan. Hierdoor kwam in 1568 Alva om de calvinisten en burgers besturen.
De Nederlandse Opstand die toen uitbrak, werd geleidt door Willem van Oranje. Hij was benoemd
als stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht door Filips zelf. Hij veroverden tjdens de Opstand
nog meer gewesten. Op 1579 sloten de gewesten een militair bondgenootschap, de Unie van
Utrecht. In 1588 stchten zij een onafankelijke staat: de Republiek der Verenigde Nederlanden.
De Republiek
De gewesten zagen zich als zelfstandige, soevereine landen. Ze hadden hun eigen Staten, defensie en
buitenlandse politek werd besproken in de Staten-Generaal. Er was geen baas in de Republiek dus er
waren veel en lange vergaderingen nodig. De stadhouder was een dienaar in de gewesten.
Belangrijke families in de Republiek leverden regenten die moesten besturen.
Vrijheid
De Unie van Utrecht sprak af dat de overheid geen onderdaan tot een geloof moest dwingen. In de
Republiek bleef de gewetensvrijheid. Maar dat betekende niet dat alle geloven dezelfde rechten
hadden. De katholieken mochten wel geloven maar hun kerk was verboden.
In de Republiek werden boeken gedrukt die verboden waren in andere landen. De boeren waren in
het grootsten deel in Nederland vrij. Geestelijken stand was afgeschaf. In het oosten had adel nog
veel macht.
Absolutisme
In de 17e en 18e eeuw was Nederland een van de weinige republieken in Europa. Het was de tjd van
machtge vorsten. De Franse koning oodewijk XIV wilde niet meer afankelijk zijn en riep daarom
geen Staten-Generaal bijeen. De Engelsen koningen wilden ook absolute macht, maar zij verloren
hun machtsstrijd met het parlement.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Fabvm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
