Sam
SAMENVATTING VM
2018/2019
Blok 2 Verpleegkunde
Christelijke hogeschool Ede
Leerjaar 1
,Interventinn mppingis een methode en stappenplan, gestructureerde wijze om problemen op
kaart de te brengen
1. Gezindheidsmnmlyse (anamnese, vpk diagnose, gedrag/determinanten/fase)
2. Dielennstellen (die leiden tot een betere gezondheid)
3. Methidieken(die kunnen helpen in het behalen van de doelen)
4. Interventes (samengevoegd uit methodieken, uitgewerkte methodieken)
5. I ple entmteplmn (randvoorwaarden, contnuuteit, coördinate)
6. Evmlumte
Zelfmanagement
- IBD (oorzaak, diagnose, behandeling, symptomen)
IBD= inflammatory bowel disease. Hieronder vallen cilitsnulcerism en de ziektenvmnnCrihn.
Ziekte van Crohn
De dunne darm is een van de grootste organen in het lichaam, waarin de vertering gecontnueerd
wordt. In de dunne darm worden voedingsstofen geresorbeerd en de afvalstofen worden naar de
dikke darm getransporteerd.
Oorzaak
De ziekte van Crohn is een idiopathische ontsteking (= een onbekende oorzaak). De aandoening is
dan ook gekenmerkt door een plaatselijke, chronische, niet-specifeke ontsteking van de dunne darm
en/of de dikke darm (colits van Crohn).
De ziekte komt vooral voor bij jonge volwassenen en heef een langdurig verloop met remissies
(rustge fase) en exacerbates (acteve fase).
Geleidelijk ontwikkelt zich een verdikking van het darm slijmvlies met oedeem en verlitekening van
de darmwand, waardoor het lumen van darm steeds kleiner wordt.
Als gevolg van de toenemende verbindweefseling ontvang het slijmvlies steeds minder
voedingsstofen, met ulcerate en fssuurvorming als gevolg.
Diagnose
Lmbirmtiriu inderziek kan afwijkingen laten zien zoals een verhoogde BSE, leucocy tose, anemie,
hy poalbuminemie en een tekort aan vet oplosbare vitaminen.
Röntgeniligischninderziek van de dunne darm gevuld met contrast toont duidelijk de verandering
van het slijmvlies: het krijgt door de ulcerates een hobbelig aspect.
Endiscipischninderziek met biopsie kan het vermoeden op de diagnose verder bevestgen.
Behandeling
Aangezien de oorzaak van de ziekte niet bekend is, is de behandeling naar oorzaak niet mogelijk.
Men probeert de voedingstoestand op peil te houden met eenndieetndmtnveelncmlirieënnenneiwitenn
bevmtnennvetmr is.
Bij ernstge obstructeverschijnselen wordt overgegaan op mstrinmutenvieding (volledig
resorbeerbare voeding) of pmrentermle voeding (een soort infuus rechtstreeks in de bloedbaan).
In de acute fase van ziekte wordt ook gebruikgemaakt van genees iddelen, zoals:
- Onstekingsremmers
- Azathioprine
- Methotrexaat
- loperamide
- cholesteramine
- immunotherapie
1
, Symptomen
De ziekte gaat gepaard met buikpijn. Deze is constant indien het een chronische enterits betref. De
buikpijn is vaak moeilijk te lokaliseren voor de patint.
Het meest ty pische is dat een buikpijnaanval die vermindert met rommelingen, spuitgeruisen.
Naast de pijn komen dimrree en kiirts voor. De diarree wordt veroorzaakt door de
ontstekingsveranderingen. Fistel-nennmbcesvir ing in de buurt van het rectum en de anus
veroorzaken uiteraard ook problemen. Ver mgering is normaal bij die ziektebeeld, evenals een
hypichri e mne ie en hypimlbu ine ie als gevolg van een verlies van eiwiten en gebrek aan ijzer
en vitaminen.
Colitis ulcerosa
Terugresorpte van water is een van de belangrijkste functes van de dikke darm, naast het fungeren
als tjdelijke depot voor afvalstofen en het zorgdragen voor de verwijdering ervan.
Oorzaak
Is een ontsteking van het colonslijmvlies waarbij een deel van of het gehele colon is aangetast. Het
rectum is eigenlijk altjd aangedaan.
De oorzaak is nietnbekend; tot de iirzmkelijkenfmctiren rekent men wel psy chogene, familiaire en
exogene factoren, evenals auto-immuunreactes en allergie voor voedselbestanddelen. In het begin
stadium is het slijmvlies slechts oedemateus en gegranuleerd. In het chronische stadium kan het
slijmvlies glad-atrofsch worden. Op een röntgenfoto is dan een gladde, starre pijp zichtbaar zonder
de normaal aanwezige slijmvliesplooien.
Diagnose
Met rectiscipie kan de diagnose in het algemeen bevestgd worden: soms is ciliscipie noodzakelijk.
Met röntgeniligisch onderzoek kan de uitbreiding van de ziekte worden vastgesteld.
Behandeling
het belangrijkste is te zorgen voor rust voor het colon, zodat het kan herstellen. Dat wil zeggen: nietsn
pernis(Nietnvimn indnviedselninne en), een infuus met eventueel parenterale voeding en bedrust.
Handhaven van een goede voedingstoestand is in het acute stadium met voeding per os vaak niet
mogelijk: parenterale voeding is dan aangewezen. Later kan worden overgegaan op een eiwit- en
cmlirierijke vieding, in frequente kleine portes.
Symptomen
De ziekte heef een ty pisch chronisch beloop met zo nu en dan exacerbates. Het begint op
jongvolwassen leefijd, vaak sluipend met wat geringnbliedverliesnpernmnu , vooral na defecate.
Later ontstaat de kenmerkende dimrreenge engdn etnblied,nslij nennpus. Er bestaan klachten van
een pijnlijke, ipgezetenbuik en zogenaamde tenes i (pijnlijke, krampende aandranggevoelens).
Kiirts kan optreden, evenals ver mgeringnennmne ie.
In een klein aantal gevallen gat de ontsteking over in een ernstg acuut ziektebeeld (toxisch
megacolon) met een hevigenwmterigendimrreen etnblied,npusnennslij ,nernstgenziektegevieln etn
shick,nmne ie,nhypikmlië ienennseptschenkiirts.
- Zelfmanagement (wat is zelfmanagement, relatie met shared decision making, centrale
elementen van zelfmanagement)
Wat is zelfmanagement?
Zelf mnmge ent is het zodanig omgaan met de chronische aandoeningen (sy mptomen, behandeling,
2