Hoofdstuk 1. De wereld in transitie
Informatiemanagement gaat over het verzamelen, sorteren en groeperen van gegevens. Het
doel hiervan is om daar passende informatie uit te halen.
De informatieladder
- Feiten zijn gebeurtenissen waarvan de werkelijkheid is aangetoond
- Gegevens (data) zijn objectief vastgelegde weergaven van feiten.
- Informatie is een in een context geplaatste interpretatie van gegevens.
- Kennis is een combinatie van beoordeelde informatie met de aanwezige kennis, ervaring,
vaardigheden en attitude.
- Competentie is het inzicht en verstand hoe er met kennis moet worden omgegaan.
Vroeger was een vertegenwoordiger erg belangrijk voor een organisatie. Die moest de juiste
mensen aanspreken en banden onderhouden voor het verzamelen voor informatie. Nu moet
deze informatie worden opgeslagen in een systeem voor customer relationship management
(crm). Dit is een systeem wat wordt gevoerd door de accountmanager. Het bedrijf is hierdoor
minder kwetsbaar geworden.
Structured Query Language
De komst van het internet leidde tot meer gegevens en snellere actualisatie. Met name de
ontwikkeling van de Structured Query Language (SQL) hielp bij het maken van uiterst
effectieve selecties. Dit is een standaard vraagtaal die gebruikt kan worden in alle rationele
databanken. Sinds 1972 kwamen er betere versies die het toelaten complexe zoekvragen op
databanken los te laten. Door een koppeling van allemaal bestanden kunnen dingen met één
druk op de knop gevonden worden.
Supply chain management
Veel instanties delen gegevens met elkaar. Door Supply chain management gebruiken bedrijven
de database van de leverancier, waardoor altijd gecheckt kan worden of er genoeg grondstoffen
etc. aanwezig is voor de eigen productie.
Social media
Sommige vragen zijn toch lastig te achterhalen, zoals een precieze straat die op een foto te zien
is. Dan is Social Media een uitkomst. Door het stellen van gerichte vragen wordt de kennis en
ervaring van anderen benut. Dit heet crowdsourcing. Een stap verder is het aanbieden van
jezelf als informatieleverancier (push-aanbod). Hier levert iemand ongevraagd informatie en
gegevens aan de markt, zoals bij blogs of facebook.
Big Data, extreme analytics
Er is ontzettend veel informatie beschikbaar op het internet. Als de hoeveelheid te vinden
gegevens te groot wordt om met een gebruikelijk datamanagementsysteem te raadplegen en te
onderhouden, dan is er sprake van Big data. Hierbij wordt er gezocht op de gegevens, maar
worden er ook statistische analyses gebruikt op patronen te vinden.
Voorbeelden zoekroutines
- Apache Hadoop
- MongoDB
- NoSQL
,Na de aanslagen in Amerika werd de vraag gesteld: had dit voorkomen kunnen worden als de
gegevens van tevoren goed konden worden geanalyseerd. Dit leidde tot wetswijzigingen om
legaal met bepaalde gegevens te kunnen werken. De privacy is daardoor verkleind door
bijvoorbeeld opgepakt te worden door ‘vermoedens.’ Ook kan een bedrijf als Uber alleen
werken met Big Data. Ze kunnen personen tracken, en taxi’s al een beetje op de goede plek
aanbieden. Dit kan alleen door het automatisch analyseren van al deze mobiels.
Machine Learning
Een algoritme is een reeks instructies die leiden tot het gewenste resultaat. Door de juiste
termen te noemen kan een algoritme het juiste resultaat vinden. Deze zoekinstructies worden
met Big Data steeds moeilijker. Inmiddels zijn er algoritmes die zelfstandig kunnen leren uit de
data die ze vinden: machine learning. Dit kan erg ingewikkeld zijn. De vraag waar een park is,
is makkelijk te achterhalen door gps van de foto. De vraag of het gaat om een vogel of mens is
moeilijk: de computer weet niet genoeg van alle soorten vogels in de praktijk.
Privacy
Veel informatie is online te vinden en de vraag hoeveel privacy we nog hebben is lastig. Volgens
Forrester Research zijn er vier groepen gegevens die je privé moet willen houden: De vier P’s
van toxic data.
1. PII: Personal Identifying Information
Dit zijn alle gegevens waar je iemand mee kan identificeren: BSN-nummer
2. PCI: Payment Card Industry
Bankrekeninggegevens zoals creditcard maar ook winkelkaarten en natuurlijk pincodes
3. PHI: Personal Health Information
Gezondheidstoestand, medicijngebruik en maatschappelijk gedrag.
4. IP: Intellectual Property
Met name belangrijk in de bedrijfsomgeving.
,Hoofdstuk 2. Technologie in sector en bedrijf
Technologische ontwikkelingen kunnen bedrijven in grote mate beïnvloeden. Het is voor
bedrijven lastig om de mate van deze beïnvloeding in te schatten. Voor deze inschatting wordt
gebruik gemaakt van vier sectoren.
Sector % bbp % bevolking Uitleg
Primair 2,5 4 Leveren grondstoffen en voedsel
Secundair 24,9 29 Verwerking van grondstoffen en voedsel
Tertiair 36 35 Verkoop goederen en diensten voor winst
Quartair 36 31 Niet-commerciële/gesubsidieerde dienstverlening
Primaire- en secundaire sector
De primaire sector bestaat uit branches zoals landbouw, veeteelt of visserij. De secundaire
sector uit industrie, energievoorziening, waterbedrijven of afvalbeheer.
Landbouw
Er is een onderscheid in landbouw tussen akkerbouw, veeteelt en glastuinbouw. Deze sector
wordt steeds kleiner doordat productiekosten stijgen en de interesse van jonge mensen daalt.
Als gevolg is productie grootschaliger geworden en zijn er veel technologische toepassingen
vernieuwd. De landbouw is hierdoor vele malen innovatiever dan dienstgevende sectoren. Een
hele belangrijke oplossing is tracking and tracing. Door een chip in bijvoorbeeld een plant
houdt een computer precies bij wanneer die meer water/licht enz. nodig heeft.
Bouw
In de enorme complexiteit van de bouw, aannemers/architecten/toeleveranciers enz., kan
technologie een uitkomst zijn. Een belangrijke ontwikkeling is de BIM: Bouwwerk Informatie
Modellering. Dit is een 3D-model van een bouwwerk met alle kenmerken. Deze informatie is
weer online uitwisselbaar.
Industrie
Binnen de industrie is er een onderverdeling tussen voedingsmiddelen, textiel, uitgeverijen,
drukkerijen, chemie, basismetaal, meubel en auto. Duurzaamheid is bij al dezen een belangrijk
thema. ICT is inmiddels een belangrijk onderdeel van het productieproces. Voorbeelden zijn:
SCM, of het Manufacturing Execution System (MES). Dit is een informatiesysteem dat
continue productieprocessen monitort en aanstuurt. Al deze ICT-ontwikkelingen samen heten
ook wel de derde industriële revolutie. Door deze revolutie kunnen er ook kleinere aantallen
geproduceerd worden.
Tertiaire sector
Binnen deze sector verkopen bedrijven hun goederen of diensten met als doel winst te maken.
Dit zijn dus profitbedrijven. De tertiaire en quartaire sectoren zijn afhankelijk van
kenniswerkers: hoogopgeleide mensen met veel kennis. In deze kennismaatschappij hebben de
technologische ontwikkelingen veel consequenties gehad voor bedrijven, vooral voor het bank-
en verzekeringswezen en de detailhandel.
Bank- en verzekeringswezen
In het verleden hebben dienstverleners in deze sectoren weinig transparant gehandeld, wat leidt
tot nare dingen zoals een bankencrisis. Dit is een reden voor vergaand automatiseren in de
financiële dienstverlening. Door nieuwe wetten proberen overheden meer grip te krijgen op deze
wereld. Zo is er de Sarbanes-Oxley-wet 2002 voor bedrijven die beursgenoteerd staan in de
VS. Dit luidt dat het financieel jaarverslag van een bedrijf een hoofdstuk moet hebben dat de
interne controle op de correctheid van de aangeboden cijfers evalueert.
, Als gevolg van al deze strenge regels en wetten is er veel aandacht voor transparante
informatiesystemen. Bedrijven hebben vaak een eigen software en moeten nu aangeven dat
deze software op deugdelijke wijze wordt gehanteerd. Om dit proces te bevorderen is er nu de
SCM (Software Configuration Management). Deze reproduceert gegevens automatisch en
maakt het mogelijk om grootschalige wijzigingsprojecten te beheren. Door deze digitalisering
verdwijnen er ontzettend veel banen op mbo-niveau in deze werelden. Er komen wel meer
banen bij voor hoogopgeleiden:
- Datamining: Het verkrijgen van nieuwe kennis op basis van allerlei combinaties dankzij
slimme software uit enorme hoeveelheden verzamelde data.
- Virtuele medewerkers in plaats van fysieke medewerkers
- Toenemende aandacht voor beveiliging financiële systemen
- Afhandeling van betalingen met behulp van mobiele betalingssoftware
Detailhandel
In de detailhandel zijn ook veel nieuwe wetten gekomen. Zoals bij het online-bestellen. Er zijn
allemaal regels waardoor de verkoper de consument heel duidelijk moet maken wanneer er
gekocht wordt, waar de consument aan vast zit en of/hoe de consument hier weer vanaf kan.
Een belangrijk hulpmiddel voor de consument is de QR-code (Quick-response). De klant kan
met zijn smartphone direct informatie opvragen over producten. Wat hierop lijkt is augmented
reality: een laag toevoegen aan de app.
Quartaire sector
Deze sector bestaat uit niet-commerciële dienstverleners zoals de gemeenten, defensie,
onderwijs, zorg of de openbare orde. In Nederland is deze sector relatief groot (1/3 is werkzaam
in deze sector).
Openbaar bestuur
Deze sub-sector is vaak in het nieuws omtrent grote ICT-projecten die mislukken. Dit komt
omdat deze sector onder een vergrootglas ligt omdat de burger hiervoor betaalt. De overheid
heeft gezorgd altijd digitaal bereikbaar te zijn door DigiD. Ook op Europees vlak houdt de
overheid zich bezig met de digitale agenda. Bijvoorbeeld door:
- e-CODEX: Maakt in het buitenland je recht halen makkelijker door bijv. Small Claim.
- E-health: Doel om gezondheidszorg met e-healthsystemen te verbeteren
- SPOCS: Project dat verschillende digitale dienstloketten verbetert voor bedrijven
- PEPPOL: Elektronische aanbestedingen voor publieke diensten worden makkelijker en
efficiënter.
Zorg
Een voorbeeld van het hiervoor genoemde E-health is het elektronisch patiëntendossier wat
mogelijk is geworden door het online uitwisselen van medische gegevens van een patiënt
tussen de bevoegde zorgverleners. Van E-health worden meerdere dingen verwacht:
- Zelfmanagement van de patiënten wordt bevorderd door inzage
- Doelmatigheid en betaalbaarheid worden bevorderd door bijvoorbeeld digitale consulten,
online therapie en betere managementinformatie
- Continuïteit van de zorg verbetert door betere informatie-uitwisseling tussen zorgaanbieders
- Patiëntveiligheid verbetert door het voorkomen van fouten, dankzij beslissingsondersteuning
- Kwaliteit zorg verbetert doordat dit beter gemeten kan worden en de patiënt betere informatie
kan inzien
- De toegankelijkheid van de zorg verbetert door het gemak van onlinebehandeling- afspraken
enz.
