Hoorcollege aantekeningen Staatsrecht van het deeltijdonderwijs. Uitgebreide en overzichtelijke uitwerkingen van de leerstukken en de bijbehorende arresten. Per college of in bundel verkrijgbaar.
College 1 - Inleiding
Inhoud
College 1 - Inleiding................................................................................................................................1
1.1 Inhoud vak....................................................................................................................................2
1.2 Basisbegrippen.............................................................................................................................2
1.3 Regering en Staten-Generaal........................................................................................................4
1.4 Wetgeving...................................................................................................................................13
Jurisprudentie.......................................................................................................................................20
1. ABRvS 12 september 2002, JB 2002, 325 (Bevoegdheid minister)................................................20
2. CBB 18 december 2002, AB 2003, 109 (Minister/staatssecretaris)..............................................20
3. HR 28 maart 2003, NJ 2004, 71 (Mink K.).....................................................................................21
4. HR 24 april 2007, NJ 2007, 266 (Verwijderingsbevel)...................................................................22
5. HR 13 januari 1879, W 4330 (Meerenberg)..................................................................................22
6. HR 25 januari 1926, NJ 1926, 246 (Jamin).....................................................................................23
7. HR 11 januari 1977, NJ 1977, 467 (Bromfetshelm)......................................................................23
8. HR 10 april 1984, NJ 1984, 612 (Jodium)......................................................................................24
9. HR 22 juni 1973, NJ 1973, 386 (Fluoridering)................................................................................25
1|Staatsrecht HC 1
,Onderwerpen
1. Inhoud vak
2. Basisbegrippen
3. Regering en Staten-Generaal
4. Wetgeving
1.1 Inhoud vak
Wat is staatsrecht? – Drie Functes
Constituerende functie
Houdt in dat er overheidsambten mee in het leven worden geroepen (bijv. art. 42, 50,
51 Gw).
Atribuerende functie
Houdt in dat bevoegdheden aan de ambten worden toegekend (bijv. art. 81 Gw).
Regulerende/matigende functie
Je hebt nu bepaalde ambten met bevoegdheden, maar deze moeten zich ook met elkaar
verhouden. Dus met de regulerende functie regel je de onderlinge betrekkingen van de
ambten die zijn geconstitueerd/geaaribueerd. Het ‘matigendee heef betrekking op het
bepalen van hoe de verhouding van die ambten is tot de burgers van een land. Hiervoor
zijn bijvoorbeeld grondrechten, die de overheid limiteren in de mate waarin ze zich met
burgers kunnen bemoeien.
1.2 Basisbegrippen
Overheidsverband:
Een structuur waarin overheidsambten een relate tot ellaar en tot onderdanen hebben.
Welke overheidsverbanden heb je?
Hoofdstructuur met drie overheidsverbanden:
- De Staat (nergens in Grondwet)
- Provincie (art. 123 – 132 Gw)
- Gemeente (art. 123 – 132 Gw)
Vier hulpstructuren (komen niet/nauwelijks aan de orde)
- Waterschappen
- Openbare lichamen voor beroep en bedrijf (bv. advocatenorde)
- Andere openbare lichamen (bv. bes-eilanden)
- Samenwerkingsverbanden o.g.v. art. 135 Gw.
Belangrijke ambten in hoofdstructuur van de staat (zie slide 10+11):
- Regering (art. 42 Gw)
- Ministerraad (art. 45 Gw)
- Staatssecretarissen (art. 46 Gw)
- Staten-Generaal (art. 50-72 Gw)
Ambten in de hoofdstructuur voor gemeente en provincie1:
- Gekozen ambt (Gemeenteraad – Provinciale Staten)
1
Provincie en gemeente zijn op dezelfde manier opgebouwd dus worden steeds tegelijk besproken.
2|Staatsrecht HC 1
, - Dagelijks bestuur (College B&W – Gedeputeerde Staten)
- Van rijkswege benoemd ambt (Burgemeester – Commissaris van de Koning)
Staatsvorm:
Hoe zit het tussen verschillende overheidsverbanden m.b.t. onderlinge verhouding en
verdeling van bevoegdheden?
M.a.w.: Je hebt een aantal overheidsverbanden. Welke bevoegdheden geef ik deze en hoe
verhouden die overheidsambten zich tot elkaar?
Staatsvormen Koninkrijk der Nederlanden
Nederland = Gedecentraliseerde eenheidsstaat
Houdt in dat er één grondwet is, die in beginsel een hiërarchische verhouding tussen
overheidsverbanden in het leven roept. 2 Hiërarchie ontstaat doordat er lagere en
hogere regelgeving bestaat en vanwege het feit dat je van staatswege toezicht hebt op
provincie en gemeente.
Grondwet kent bevoegdheden toe aan verschillende ambten.
Het Koninkrijk = Federaal samenwerkingsverband
Niet in Grondwet maar in Statuut te vinden. Afgeleid van de inhoud van het Statuut lijkt
Nederland als land te worden bevoordeeld waardoor niet echt gesproken kan worden
van een gelijkwaardige relatie tussen Nederland en de overzeese gebieden.
Andere mogelijke staatsvormen
Gecentraliseerde eenheidsstaat
Slechts één overheidsverband waarbinnen alles geregeld wordt.
Zijn geen vormen van in Europa.
Federatie
Bijvoorbeeld Duitsland en Amerika
Gaat om een staat die tegelijkertijd is samengesteld uit deelstaten. Federale grondwet
bepaalt welke bevoegdheden de federale overheid heef en welke bevoegdheden de
deelstaten hebben. Basisgedachte is: Deelstaten zijn bevoegd, tenzij de federatie
bevoegd is.
Regeringsvorm:
Hoe zit het binnen één overheidsverband m.b.t. onderlinge verhouding en verdeling van
bevoegdheden?
Gaat over de verdeling van bevoegdheden binnen een overheidsverband en de
verhoudingen tussen de ambten binnen een overheidsverband. Dit kan verschillend zijn, de
regeringsvorm op statelijk niveau is anders dan de regeringsvorm van provincie en
gemeente.
Regeringsvorm van het centraal overheidsverband (de Staat) van Nederland
2
Let op: Kortmann zegt ‘er is geen hiërarchiee maar hoofdleraar is het er niet mee eens en die maakt het
tentamen!
3|Staatsrecht HC 1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mikek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
