Samenvatting van het boek: Basiskennis Taalonderwijs. Voor de landelijke kennisbasis toets Taal LKT, 3e-jaar pabo. In deze samenvatting staan alle begrippen die je moet kennen uitgewerkt vanuit het boek Basiskennis Taalonderwijs.
Domein Mondelinge taalvaardigheid: spreken, luisteren en het voeren van allerlei
mondelinge gespreksvormen staat centraal. Bijv. Spreekbeurt, discussie, goede vraag stellen,
etc.
Domein Woordenschat: gaat het om het aanleren va de betekenis van nieuwe woorden,
uitdrukkingen, zegswijzen en spreekwoorden.
Geletterdheid: het vermogen om schriftelijke taal te begrijpen en te gebruiken
Drie stadia:
-Ontluikende geletterdheid: ontwikkeling van de geletterdheid in de voorschoolse periode
van 0 tot 4 jaar.
-Beginnende geletterdheid: ontwikkeling van de geletterdheid in de groepen 1 tot en met 3.
-Gevorderde geletterdheid: ontwikkeling van de geletterdheid na groep 3.
Aanvankelijk lezen: het leren lezen in groep 3. Leren welke letters er zijn, hardop leren
lezen. Vaak de éérste helft van groep 3.
Voortgezet lezen: leesonderwijs na groep 3
Vormen hiervan:
-Technisch lezen: gaat het om het kunnen ontcijferen van de letters en het hardop lezen van
woorden, ook aandacht besteed aan efficiënte leesstrategieën. Het doel is de vaardigheid
van het decoderen van teksten te vergroten. Het gaat dus alleen om het vlot en nauwkeurig
kunnen lezen va de tekst, niet om het begrijpen wat je leest.
-Begrijpend lezen: gaat om het begrijpen van de tekst, het achterhalen van de bedoeling.
Stellen: het schrijven van teksten. Kinderen moeten hun gedachten, ervaringen en
waarnemingen kunnen weergeven in de vorm van verschillende soorten teksten. Hoe ga je
te werk, wat zijn de regels en kenmerken.
Jeugdliteratuur: het doel is kinderen in aanraking te brengen met verschillende literaire
genres, hun literaire smaak, genieten van lezen.
Taalbeschouwing: kinderen leren te reflecteren op de taalvorm, de manier waarop iets is
verwoord en het gebruik van taal. Het gaat erom dat kinderen in de vorm van de taal
bijzonderheden en regelmaat ontdekken. Bijvoorbeeld dat een persoonsvorm altijd de tijd in
de zin aangeeft en dat je het woord kantelen op twee manieren kunt uitspreken. Belangrijk
onderdeel is traditionele grammatica.
Spelling: gaat erom dat de kinderen de meest voorkomende woorden correct kunnen
schrijven en de belangrijkste spellingsregels kunnen toepassen. Ook het kunnen hanteren
van de regels voor de interpunctie behoort tot het spellingonderwijs.
1
,Taal heeft verschillende functies voor mensen:
• Communicatieve of sociale taalfunctie: we gebruiken de taal als een
communicatiemiddel. Interactie tussen mensen: mening geven, standpunt
verdedigen, weg vragen, etc.
Er zijn verschillende sociale taalfuncties:
-Zelfhandhaving: jezelf beschermen en verdedigen
-Zelfsturing: ordent met woorden haar handelen en kondigt haar plannen aan.
-Sturing van anderen: taal gebruiken om het gedrag van anderen te sturen. Bv. ‘Ga je
mee?’
-Structurering van het gesprek: hierbij gebruik je de taal om het gespreksverloop te
beïnvloeden. Bv. ‘Nou moeten jullie zeggen wat je wilt kopen.’
• Conceptualiserende of cognitieve taalfunctie: Je gebruikt de taal als een hulpmiddel
om je gedachten te orderenen en greep te krijgen op de werkelijkheid.
Volgende drie cognitieve taalfuncties:
1. Rapporteren: Dat is aan de orde als je verslag doet van iets wat in de werkelijkheid
voorkomt. Je hebt iets meegemaakt of gezien en je vertelt erover.
2. Redeneren: je bewerkt de gebeurtenis door een extra denkstap in te bouwen. Bv.
Door de gebeurtenis chronologisch te orderenen.
3. Projecteren: je probeert je te verplaatsen in de gedachten en gevoelens van iemand
anders.
• Expressieve taalfunctie: de taal wordt gebruikt als expressiemiddel. Mensen
gebruiken de taal om te experimenteren, om hun gevoelens te uiten, om iets te
zeggen dat anderen nog niet eerder zo gezegd hebben, etc.
Communicatieve competentie: een kind gebruikt de taal om greep te krijgen op de
werkelijkheid. Een kind kan met het uitspreken van het woordje ‘bal’ duidelijk maken aan
anderen dat hij een bal ziet. Dit heet de communicatieve functie van taal.
Vooral het zich eigen maken van de communicatieve functie is een langdurig proces. Een
kind moet bijvoorbeeld leren dat als je om een koekje wilt vragen beter de formulering ‘Mag
ik een koekje’ kunt gebruiken ipv. ‘Koekje!’. Het vermogen om de communicatieve functie
van taal te gebruiken noemen we ook wel de communicatieve competentie.
De communicatieve competentie wordt ook wel onderscheiden in verschillende
deelcompetenties:
-De grammaticale competentie: hierbij gaat het om het kennen van de grammaticale regels,
woordenschat, correct vervoegen en verbuigen van woorden en de kennis van de correcte
uitspraak.
-De tekstuele competentie: hierbij gaat het om de kennis van gesproken en geschreven
teksten.
-De strategische competentie: het vermogen van een taalgebruiker om strategieën te
hanteren om zo bepaalde doelen te bereiken. Het gaat om schrijfstrategieën en spreek- en
luisterstrategieën.
-De functionele competentie: Dit is het vermogen van een taalgebruiker om zijn taalgebruik
aan te passen aan specifieke situatie. Bijvoorbeeld kroeg en sollicitatiegesprek.
2
, De verschillende niveaus van de taal:
Niveau Regels voor
Fonologisch Uitspraak
Morfologisch Opbouw van woorden
Syntactisch Volgorde van woorden
Semantisch Betekenis
Pragmatisch Gebruik
Orthografisch Spelling
Recursief taalsysteem: dat houdt in dat een element van de taal weer eenzelfde element
van de taal kan bevatten. Ofwel we kunnen een oneindig aantal taaluitingen produceren.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannetapple. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
