Samenvatting
Samenvatting t.b.v. criminologie
Samenvatting van boek Actuele Criminologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Criminologie1 Inleiding Criminologie
Onveiligheid wordt in Nederland vooral als een maatschappelijk en niet zozeer als een persoonlijk probleem
gezien. Onveiligheidsgevoelens staan verder niet los van politieke voorkeuren.
De afgelopen twintig jaar lijkt de steun onder de bevolking voor de zogenoemde harde aanpak iets te zijn
toegenomen.
De criminologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van menselijke gedragingen die door
de wetgever strafbaar zijn gesteld en van de wijze waarop de overheid en de rest van de maatschappij daarop
reageert.
Misdaad is een relatief begrip. Reden hiervan is dat de aard van het strafbaar gestelde gedrag (de criminaliteit)
ondanks grote overeenkomsten van land tot land enigszins verschilt. Daarnaast verschilt de inhoud van de
strafwet ook per tijdperk. Sommige gedragingen worden uit het Wetboek van Strafrecht geschrapt en andere
worden er weer aan toegevoegd. Het is met andere woorden tijds- en plaatsgebonden.
Bij de gedachte aan ernstige misdrijven identificeren de meeste mensen zich automatisch met het slachtoffer.
Identificatie met het slachtoffer roept vaak in eerste instantie gevoelens van huiver en angst op. Men stelt zich
voor hoe het is om zelf het slachtoffer van zo'n daad te zijn.
De aantrekkelijkheid van criminele horrorverhalen berust mede op het aangename gevoel dat men er zelf beter
aan toe is dan het slachtoffer (in de psychologie bekend als de zogenoemde 'neerwaartse vergelijking').
Boosheid gekoppeld aan morele verontwaardiging, leidt vaak tot een diep gevoelde behoefte aan vergelding.
Door hun gevoelens van morele verontwaardiging te delen, bevestigen de leden van een gemeenschap elkaar
in hun normbesef. Criminaliteit heeft op die manier een positieve sociale functie. Door de dader te veroordelen
bevestigen de groepsleden bovendien hun collectieve besef van morele superioriteit (wij zouden zoiets nooit
doen). De saamhorigheid wordt vergroot
De informele reacties op misdrijven hebben door de erbij loskomende sterke emoties soms de neiging te
ontsporen. Op de zondeboek worden de binnen de groep levende frustraties afgereageerd.
Misdaadverhalen kunnen ook leiden tot een heimelijke identificatie met de dader(s). De fascinatie die voor veel
mensen uitgaat van georganiseerde criminaliteit, berust deels op (deel onbewust) heldverering. De film "the
Godfather" dankt zijn populariteit mede aan gevoelens van heimelijke bewondering voor de levensstijl. Bij een
deel van de toeschouwers die zich met de daders identificeren, roepen zulke gevoelens vervolgens weer
schuldgevoelens op. Het eigen geweten staat niet toe dat men zich bewust in positieve zin identificeert met een
misdadiger. Dit schuldgevoel leidt op zijn beurt tot een roep om strenge bestraffing van de dader. De
identificatie met de daders kan ook gevoelens van mededogen oproepen. Dit geldt in het bijzonder voor daders
die zijn gearresteerd, veroordeeld en hun straf uitzitten.
Toeschouwers die zichzelf tekortgedaan voelen door de maatschappij, zien de door de politie gearresteerde
daders soms als slachtoffers van onrechtvaardige maatschappelijke omstandigheden. De dader stat hierbij
symbool voor de underdog. Dergelijke gevoelens van solidariteit met de (gearresteerde) daders kunnen bij de
betrokkenen gevoelens van morele verontwaardiging oproepen over het repressieve optreden van de overheid.
Politie en justitie worden dan gezien als vertegenwoordigers van de ondrukkende, totalitaire staat. In zijn
extreme verschijningsvorm kan dit leiden tot rellen of terroristische aanslagen op politieagenten.
beveiliging / saamhorigheid
angst/boosheid vergeldings-behoefe
identfcate met slachtofer dader als zondebok eigenrichtng
mededogen slachtoferhulp
criminaliteit
polite als zondebok terrorisme / rellen
mededogen
reclasseringshulp /
identfcate met dader strafrechtshervorming
bewondering schuldgevoel strafehoefe
,Ernstige misdrijven fungeren als het ware als een permanent door de media aan de bevolking voorgelede
Rorschachtest (test met inktvlekken). Iedereen ziet er wat anders in. Iedereen kan er zijn eigen
hoogstpersoonlijke, bewuste en onbewuste frustraties op projecteren.
Om echter te voorkomen dat de officiële reacties op crimineel gedrag al te zeer door emoties worden beheerst,
is in alle democratieën de berechting van misdadigers geheel of gedeeltelijk in handen gelegd van
onafhankelijke, professionele rechters. Ook de criminologie levert een bijdrage aan een evenwichtige en
humane reactie op criminaliteit. Objectieve informatie wordt ter beschikking gesteld over onder ander de
achtergronden van crimineel gedrag, de effecten ervan op de slachtoffers en de betekenis van straffen voor
daders, slachtoffers en maatschappij. De criminologie beoogt tevens een bijdrage te leveren aan een op
objectieve kennis gebaseerde publieke discussie over misdaad en straf. Een criminoloog is iemand die zich
beroepshalve toelegt op de bestudering van misdaad en straf maar daarbij, net als de rechter, juist wanneer de
emoties hoop oplopen, het hoofd koel probeert te houden. Hij of zij streeft bij zijn of haar oordeelsvorming naar
een zo groot mogelijke mate van objectiviteit.
De criminologie als tak van wetenschap is ontstaan in het midden van de negentiende eeuw. In Nederland werd
het vak aanvankelijk aangeboden als een hulpwetenschap van het strafrecht. Het is een praktijkgerichte tak van
wetenschap. Bij de verzameling van kennis worden op grote schaal inzichten en methoden toegepast uit andere
wetenschappen. Er is binnen de criminologie dan ook sprake van een veelheid van theoretische gezichtspunten
van waaruit de misdaad wordt beschouwd. De criminoloog is gericht op het verzamelen van kennis over een
bepaald domein. Naast het studieobject, het waarneembare menselijke gedrag, heeft de criminologie ook de
wetenschappelijke doelen gemeen met andere gedragswetenschappen. Deze doelen kunnen worden
samengevat als beschrijving, verklaring en voorspelling. In de moderne criminologie kennen we een groot
aantal verschillende empirisch toetsbare theorieën over het ontstaan van crimineel gedrag.
De aard van het strafbaar gestelde gedrag, dat wil zeggen wat onder criminaliteit wordt verstaan, wordt bepaald
door de wetgever en dit zal dus van tijd tot tijd en van land tot land enigszins verschillen. Het strafrecht is
voortdurend in beweging. Criminologen spreken bij invoering van nieuwe wettelijke bepalingen waarop
strafsancties zijn gesteld, over criminalisering en bij het schrappen van bestaande strafbepalingen van
decriminalisering. De inhoud van de strafwet verschilt niet alleen per tijdperk, maar ook per land. De
consequentie van dergelijke verschillen in de wetgeving is dat het wetenschappelijke object van de criminoloog
tot op zeker hoogte zowel tijds- als plaatsgebonden is. Door de relativiteit van het criminaliteitsbegrip moet
zowel bij historische als internationaal-vergelijkende criminologische onderzoeken de nodige voorzichtigheid
worden betracht.
Radicale of kritische criminologie: dat men de bestempeling van bepaalde gedragingen tot strafbaar gesteld niet
als gegevens accepteert maar steeds aan een kritische politieke analyse onderwerpt.
Niet te ontkennen valt dat aan de bestempeling van bepaalde gedragingen tot criminaliteit vaak politieke keuzen
ten grondslag liggen die de bestaande maatschappelijke machtsverhoudingen weerspiegelen. Criminaliteit is
een sociale constructie die steeds begrepen moet worden in de maatschappelijke context van het hier en nu,
oftewel binnen de huidige maatschappelijke verhoudingen en cultuur in Nederland en Europa.
"Menselijke gedragingen" als object van onderzoek heeft de criminologie gemeen met andere wetenschappen,
zoals de psychologie, sociologie, de antropologie en de economie, die gezamenlijk meestal worden aangeduid
met de term gedragswetenschappen (ook wel sociale wetenschappen). Kenmerkend voor deze disciplines is
dat hun aandacht uitgaat naar menselijke activiteiten die in beginsel objectief kunnen worden waargenomen.
Naast het studieobject, het waarneembare menselijke gedrag, heeft de criminologie ook de wetenschappelijke
doelen gemeen met andere gedragswetenschappen. Deze doelen kunnen worden samengevat als beschrijving,
verklaring en voorspelling. In de gedragswetenschappen is het verklaren het zoeken naar algemene
samenhangen, naar wetmatigheden, betreffende het gedrag van mensen. Een verklaring behoort in de vorm
van een helder en logisch goed in elkaar stekend verhaal te worden vastgelegd (de theorie). Aan deze theorie
moeten vervolgens op een logische wijze uitspraken over het gedrag van individuen kunnen worden ontleend
die toetsbaar zijn (hypothesen). Deze hypothesen worden daarna empirisch getoetst op houdbaarheid.
,Theorie van Lombroso: Misdadigers zijn in biologisch opzicht een soort primitieve halfmensen. Hun criminele
aanleg zou aangeboren zijn en berusten op een soort terugval in de evolutie (een zogenoemd atavisme). Deze
aangeboren aanleg zou zich, behalve in crimineel gedrag, manifesteren in uiterlijke kenmerken (stigmata):
lombroso-hoofd. Er wordt daarom ook wel gesproken van aangezichtscriminologie.
Omdat Lombroso in beginsel als een der eersten wetenschappelijke onderzoeksmethoden toepaste, wordt hij
desalniettemin beschouwd als een grondlegger van de criminologie.
In onze visie is de uiteindelijke doelstelling van de criminologiebeoefening het op basis van wetenschappelijke
kennis en inzichten leveren van een bijdrage aan een rationelere en humanere aanpak van de criminaliteit. Het
spreekt vanzelf dat de criminologie deze taak beter kan uitvoeren naarmate de verklarende en de voorspellende
kracht van haar theorieën groter is. Daarom wordt wel gezegd dat niets zo praktisch is als een goede theorie.
Het nieuwe begrip crime science als alternatief voor criminologie geeft aan dat de oprichters grote waarde
hechten aan de toepassing van strikt wetenschappelijke methoden.
Aandachtsgebieden/onderscheidingen binnen de criminologie:
beschrijvende criminologie (criminografie / criminele epidemiologie
Behelst de statische verdeling van criminaliteit in tijd en ruimte. Naast het beeld van de criminaliteit worden
ook de gevoelens van veiligheid of onveiligheid gemeten.
- omvang en trend van criminaliteit en van onveiligheidsgevoelens
- beleidsinformatie over het strafrechtelijke systeem
etiologie
- de oorzaken van crimineel gedrag/criminaliteit in de ruimste zin van het woord.
- gelegen in respectievelijk de persoon van de dader en zijn maatschappelijke achtergrond en situatie
De psychologische criminologie zoekt naar de oorzaken van crimineel gedrag, de sociologische richting
probeert het niveau van de criminaliteit te verklaren (misdaad).
penologie
Vanuit de maatschappij wordt op diverse manieren gereageerd op criminaliteit. Er zijn de reacties van
slachtoffers en potentiële slachtoffers van delicten en van omstanders (informele reacties) en reacties van de
zijde van de het politiële en justitiële apparaat (formele reacties).
- de praktijk en uitwerking van de strafrechtspleging
criminaliteitspreventie
- de praktijk en uitwerkingsmaatregelen ter voorkoming van misdrijven buiten de strafrechtspleging in enge
zin
victimologie
- kenmerken van slachtoffers, de gevolgen van misdrijven voor de slachtoffers en de praktijk en de
uitwerking van slachtofferhulp.
Het klassieke strafrecht is gebaseerd op de aanname dat in beginsel alle mensen over een vrije wil beschikken
en dat het plegen van een misdrijf dus in beginsel berust op een vrijheid genomen keuze die door middel van
strafdreiging kan worden beïnvloed. De eerste criminologen werden aanhangers genoemd van de positieve of
positivistische richting. Onder positivisme worden verstaan dat zij naar de concrete, 'positieve' factoren zoeken
die de daders ertoe brengen crimineel gedrag te vertonen.
De tweede hoofdstroming in de criminologie veronderstelt dat criminaliteit voortkomt uit armoede en de daarbij
horende maatschappelijke problemen. Deze richting stond vroeger bekend als de Franse milieuschool (Bonger
en Mayr).
In de Angelsaksische wereld wordt in toenemende mate wetenschappelijke aandacht besteed aan de
kenmerken en het functioneren van de politie. Dit aandachtsgebied wordt aangeduid met police science
(politiewetenschap). Een subgebied hierbinnen is vormen de forensic sciencs (de leer van de bij de opsporing
toegepaste technieken).
, 2 Beschrijvende criminologie
Het is de opdracht van de criminologie enerzijds reëel bestaande problemen als zodanig te benoemen en om
anderzijds overdrijvingen en mythevorming te ontmaskeren.
Een aanzienlijk aantal misdrijven blijft verborgen voor politie en/of justitie. Dit is de zogenaamde "verborgen
criminaliteit" (in het Engels: the dark number). Politie- en justitiecijfers geven daarom geen volledig beeld van de
gepleegde misdrijven, maar laten slechts het 'topje van de ijsberg' zien.
De politie maakt onderscheid tussen haalwerk en brengwerk. Tot het haalwerk behoren misdrijven die de politie
zelf constateert door controles uit te voeren. De meeste misdrijven behoren tot het zogenaamde brengwerk, dat
wil zeggen dat particulieren of bedrijven aangifte doen bij de politie van een misdrijf waarvan zij het slachtoffer
zijn geworden.
Het deel van de tegen individuele burgers of bedrijven gepleegde delicten dat bij de politie bekend wordt, is
afhankelijk van de bereidheid van de bevolking om delicten bij de politie aan te geven. Verreweg de
belangrijkste reden om van aangifte af te zien is dat men er, gezien de geringe kansen dat de dader ooit zal
worden gevonden, eenvoudig weg de zin niet van inziet.
Het deel van de criminaliteit dat door de politie wordt geregistreerd, is in de tijd allerminst constant. Ook de
nauwkeurigheid waarmee de politie aangiftes registreert is variabel. De politiestatistiek geeft kortom niet het
volledige beeld van de criminaliteit te zien en het deel dat ze wel laat zien, is bovendien over de jaren heen
variabel. De cijfers laten in ieder geval zien hoe de werklast van de politie zich heeft ontwikkeld. Op veel
gebieden zijn politiecijfers bovendien de enige beschikbare bron van informatie over de ontwikkeling van de
misdaad. Dit geldt met name voor delictsoorten die relatief weinig voorkomen zoals moord en doodslag.
In Nederland houdt het CBS sinds 1948 een statistiek bij van de ter kennis van de politie gekomen misdrijven.
Bij de gehanteerde indelingen worden door het CBS eerder criminologische dan juridische criteria gehanteerd.
Internationaal gebruikelijk is in de politiestatistieken bijvoorbeeld het onderscheid tussen vermogensdelicten
(delicten waarbij vooral materiële belangen worden geschaad), agressieve of gewelddelicten (delicten waarbij
letsel wordt toegebracht) en seksuele delicten (delicten tegen de seksuele integriteit). De belangrijkste bron van
statische informatie over criminaliteit en rechtshandhaving in Nederland is de jaarlijkse gezamenlijke uitgave
van het CBS en het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van
Justitie in de reeks Onderzoek en Beleid).
Volgens de cijfers van de politiestatistiek heeft de criminaliteit zich verhard en deze ontwikkeling gaat nog
steeds door.
Het CBS deelt de aantallen ter kennis gekomen delicten door de totale bevolking en vermenigvuldigt deze
aantallen vervolgens met 100.000. Op deze wijze verkrijgt men de criminaliteitsindex, i.c. het aantal misdrijven
dat ter kennis van de politie is gekomen per 100.000 Nederlanders. De berekening van indexcijfers per 100.000
is niet slechts noodzakelijk voor het bestuderen van ontwikkelingen van de criminaliteit in de tijd, maar ook voor
vergelijkingen tussen het niveau van de criminaliteit in verschillende steden of landen.
Quetelet stelde vast dat het niveau van de criminaliteit per land van het ene op het volgende jaar betrekkelijk
constant was. Hij verbond daaraan de conclusie dat er kennelijk externe factoren zijn die het criminaliteitsniveau
van een land bepalen. Hij verwierp daarom de aanname van het klassieke strafrecht dat criminaliteit voorkomt
uit de vrije keuze van de individuele daders. Indien het om geheel vrije keuzen zou gaan, viel volgens hem de
relatieve constantheid van het aantal delicten niet te verklaren. Vanwege zijn empirische oriëntatie, maar meer
nog vanwege zijn theoretische interpretaties, kan Quetelet gelden als de grondlegger van de sociologische
criminologie.
De problemen die zich voordoen bij de interpretatie van politiecijfers uit een land gelden des te meer voor
internationale cijfers. Om te beginnen zijn de wettelijke definities van de verschillende soorten misdrijven niet
uniform. Ook de aangiftebereidheid van het publiek en de registratiebereidheid van de politie verschillen van
land tot land.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maenmi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen