Tentamen kwalitatieve onderzoeksmethodologiën.
Boek Inge Bleijenbergh: Kwalitatief onderzoek in organisaties: Hoofdstuk 1 tot en met 9 (nederlands boek, nederlandse samenvatting).
Kwalitatief onderzoek in
organisaties
Geschreven door Inge Bleijenbergh
1. Kwalitatief onderzoek in organisaties
1.1 De onderzoekscyclus
Een onderzoek is een cyclisch proces, dat bestaat uit verschillende fasen die je
achtereenvolgens, maar soms ook gelijktijdig doorloopt. Een cyclisch proces: als
onderzoeker keer je tijdens het onderzoekstraject regelmatig terug naar eerdere fasen van je
onderzoek.
Een onderzoek omvat de volgende fases
- Formuleren van een doelstelling en vraagstelling
- Verkrijgen van toegang tot een organisatie
- Meetbaar maken van begrippen die je wilt onderzoeken
- Verzamelen van data
- Analyseren van data
- Beantwoorden van de vraagstelling door middel van een conclusie en discussie
1.2 Kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek: alle vormen van onderzoek die zijn gericht op het verzamelen en
interpreteren van talig materiaal om op basis daarvan uitspraken te doen over een (sociaal)
verschijnsel in de werkelijkheid.
Kwantitatief onderzoek: gericht op het verzamelen van cijfermateriaal, zoals reeksen scores
in een survey onderzoek, over een sociaal verschijnsel.
Kwalitatief Kwantitatief
Patronen, betekenissen / samenhang tussen Correlatie tussen beperkt aantal variabelen
een groter aantal variabelen
Begrijpen in de context Analytische reductie
Interpreteren Interpreteren van getallen
Intensief Extensief
Weinig onderzoekseenheden Veel onderzoekseenheden
Strategische steekproef A-selecte steekproef
Nadruk op exploreren Nadruk op toetsen
Iteratief-parallel proces Lineair-serieel proces
Triangulatie van methoden Multivariate analysetechnieken
Analytische generalisatie Statische generalisatie
Extra uitleg:
Begrijpen in de context een verschijnsel in de context te begrijpen door de omgeving en
deze in kaart te brengen. Bij analytische reductie kijk je naar een heleboel verschijnselen en
focus je op de relatie tussen twee variabelen en dat ene verschijnsel ga je bekijken terwijl je
het isoleert.
Extensief: het kost minder tijd om over een persoon uitspraak te doen. Informatie
verzamelen over een waarnemingseenheid gaat veel sneller bij kwantitatief als bij kwalitatief
(e.g. 600 respondenten bij kwantitatief kost veel minder tijd dan bij kwalitatief).
A-selecte steekproef: willekeurig, vanuit toeval wil je een steekproef trekken. Iedereen heeft
evenveel kans om in de steekproef terecht te komen (e.g. elke 10 persoon van de
telefoonlijst). A-select kan alleen maar als je met grote getallen werkt. Bij kwalitatief kun je
beter een strategische steekproef ‘purposive sample’ nemen, je kiest heel bewust je
respondenten.
,1.3 Onderzoek binnen organisaties
Kwalitatief onderzoek naar sociale verschijnselen in organisaties. Een organisatie is een min
of meer formeel samenwerkingsverband tussen groepen mensen gericht op een
gemeenschappelijk doel.
Kwalitatief onderzoek in organisaties is uitermate geschikt om onderzoek te doen naar:
- Processen in de tijd (bijv. Hoe is de reorganisatie verlopen?)
- Betekenisgeving (bijv. Welke betekenis kent men toe aan bepaalde verschijnselen?)
- Organisatieculturen (bijv. Wat is de gemeenschappelijke betekenis die mensen
binnen een organisatie aan een verschijnsel toekennen?)
- Context over een bepaald verschijnsel en omstandigheden hiervan.
Hierdoor is kwalitatief onderzoek geschikt voor het onderzoeken van meervoudige
causaliteit: het beschrijven van de wijze waarop meerdere oorzaken van een verschijnsel
met elkaar samen hangen.
1.4 Mixed-methodsonderzoek
Vaak omvat onderzoek in organisaties een mengvorm van kwantitatieve en kwalitatieve
verzamelingsmethoden. Een kwalitatief vooronderzoek kan een beeld geven van een aantal
patronen in een organisatie en deze kunnen getest worden aan de hand van een survey.
Beide vormen van dataverzameling en analyse vullen elkaar uitstekend aan en kunnen
elkaars tekortkomingen compenseren.
1.5 Theoretische of praktische doelstelling
De doelstelling van een kwalitatief onderzoek in een organisatie kan zowel theoretisch als
praktisch van aard zijn.
- Theoretische doelstelling: het leveren van een bijdrage aan theorieën die een
bepaald aspect van de werkelijkheid in organisaties beschrijven of verklaren.
- Praktische doelstelling: beschrijven, verklaren, evalueren of veranderen van de
situatie in een concrete organisatie.
, 2. De doelstelling en vraagstelling
2.1 De doelstelling
Doelstelling is een methodologisch hulpmiddel dat beknopt en kernachtig vastlegt welke
bijdrage het onderzoek beoogt te leveren. Dat kan een theoretische of praktische bijdrage
zijn.
Door deze bijdrage zorgvuldig te formuleren breng je duidelijke sturing en richting aan in je
onderzoek. Het formuleren van een goede doelstelling is belangrijk, maar ook een lastige
klus.
De doelstelling bestaat uit een extern en een intern doel:
- Extern doel: verwijst naar de theoretische of praktische bijdrage die het onderzoek
beoogt te geven.
- Intern doel: het soort kennis dat nodig is om die bijdrage te leveren
De vraagstelling zet het externe doel van het onderzoek om in een intern doel. Een goede
vraagstelling zorgt ervoor dat de kennis wordt verkregen die nodig is.
2.2 Theoriegericht onderzoek
Theoriegericht onderzoek draagt bij aan de wetenschappelijke kennis over een verschijnsel in
een organisatie (bijv. De samenhang tussen organisatiestructuur en arbeidsmotivatie van
medewerkers).
Het belangrijkste kenmerk van theoriegericht onderzoek is dat het doen van algemeen
geldige uitspraken over een sociaal verschijnsel vooropstaat en dat de toepasbaarheid van
deze kennis van secundair belang is.
Theoriegericht onderzoek verwijst naar het toetsen van een bestaande theorie of het
ontwikkelen van een nieuwe theorie over een fenomeen of verschijnsel binnen een
organisatie. Deze vormen van onderzoek starten op verschillende plekken in de empirische
cyclus.
Theorievorm
ing Hypothesen
(abstraheren (theorie)
)
Toetsen
Waarnemen
(operationaliser
(empirie)
en)
Binnen theoriegericht onderzoek kan een onderscheid gemaakt worden tussen
- Deductief onderzoek: onderzoeksproces vertrekt vanuit een bestaande theorie om
van daaruit waarnemingen te verrichten die erop gericht zijn deze te toetsen en
eventueel te ontkrachten (toetsend).
- Inductief onderzoek: onderzoek dat gericht is op theorievorming vanuit empirische
waarnemingen en door middel van systematische vergelijking van waarnemingen
abstraheren om tot algemeen geldige uitspraken te komen, die de basis kunnen
vormen voor nieuwe theorieën (theorievorming).
2.2.1 Theorie toetsen
Een theorie kun je toetsen in een organisatie door tevoren vast te stellen hoe het sociale
verschijnsel zich volgens de theorie zou moeten voordoen. Vervolgens toets je deze
verwachtingen in de organisatie.
Kwalitatief toetsend onderzoek is geschikt voor het falsificeren (weerleggen) van een
theorie (paar voorbeelden zijn hiervoor nodig), maar voor het bevestigen van een theorie niet
(oneindig aantal voorbeelden is nodig, dus kwantitatief onderzoek is beter).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hdissel6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
