Samenvatting
Samenvatting Wieger van Dalen - Ethiek de basis
Samenvatting van het boek Ethiek de basis geschreven door Wieger van Dalen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Ethiek de basisHoofdstuk 1 – Moraal, een kwestie van oordelen
Het intuïtief moreel oordeel
Moreel oordeel: Een oordeel of waardering die gaat over het gedrag van mensen en over hoe
mensen met elkaar omgaan. Je spreekt uit hoe jij vind dat mensen met elkaar om moeten gaan.
Intuïtief moreel oordeel: Een moreel oordeel dat vanzelf komt. Je denkt hier vooraf niet over na. Het
gaat automatisch. Het ontstaat kant en klaar in je bewustzijn. Soms gebeurt het indirect in een
gesprek. Als een ander het niet met je eens is, ontstaat er vaak een gesprek of discussie over het
standpunt.
Er zijn drie te onderscheiden processen die zich in je bewustzijn afspelen:
1. Je oordeelt of iets goed of slecht is. Je vindt iets.
2. Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt van de ander. Je
leert je oordeel kennen als je het uitspreekt of iemand erop reageert. Je word je bewust van
je mening.
3. Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een gevoel met zich mee.
Het verschil tussen kennen, oordelen en voelen
Objectiveren: Je plaatst wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijft dit. Het resultaat is kennis van de
buitenwereld. Kennis is makkelijk over te dragen op anderen.
Subjectivering: Je richt je op wat er innerlijk met je gebeurt. Het resultaat is een gevoel in je
binnenwereld. Gevoelens zijn niet uitwisselbaar. Het speelt zich af in een persoonlijke binnenwereld
van een bepaald persoon.
Normeren: Je beoordeelt de wereld en richt je daarbij op het gedrag van mensen en wat jij ervan
vind. Je verbind jouw oordeel met het gedrag van iemand anders. Het resultaat is een verbinding van
jezelf met anderen, een tussenwereld. Het is beter uitwisselbaar dan gevoelens omdat het niet
persoonlijk is. Het is minder goed uitwisselbaar dan kennis omdat het wel persoonsgebonden is.
Waaraan herken je een moreel oordeel?
Vijf kenmerken van morele oordelen:
1. Gaat over menselijk gedrag.
2. Overstijgt het individuele: Een moreel oordeel is veralgemeniseerbaar. Als het voor één
iemand in een bepaalde situatie geldt dan zou het ook voor alle andere in dezelfde situatie
moeten gelden. Dit is het universaliteitsprincipe.
3. Is normatief: Het schrijft voor wat je moet doen en hoe je behoort te handelen.
4. Is gericht op het goede: Het is gericht op zaken die van zichzelf goed en nastrevenswaardig
zijn.
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken: Het kan een specifieke emotie bij mensen
losmaken. Deze verontwaardiging is een gevolg van het oordeel en niet her oordeel zelf.
Moreel uitgangspunt: Een omschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig is in het
menselijke samenleven (vb. eerlijkheid, vriendschap, gezondheid).
, Moreel oordeel: Een waardering van het menselijke gedrag aan de hand van morele uitgangspunten.
Ethiek, moraal en het moreel vertoog
Moraal: Het geheel van gedeelde morele oordelen in een groep die ontstaan in een gesprek. Het
geheel van morele regels waaraan wij en anderen zich gehouden achten.
Ethiek: Wetenschap die de moraal bestudeerd en tracht deze verder te helpen door nieuwe
argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Normen en waarden: Deze zijn universeel (vb. respect, vrede, vrijheid, rechtvaardigheid).
Moreel gesprek: Vanuit een moreel oordeel ontstaat al snel een gesprek door de morele
verontwaardiging en omdat een moreel oordeel zegt wat jij behoort te doen.
Moreel vertoog: Het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele oordelen en
moraal vormen en op elkaar afstemmen.
Professional: Elk beroep heeft een eigen morele kwesties die je moet kunnen oplossen.
Morele competenties
Redenen waarom oordelen met behulp van morele intuïtie tekort schiet in het functioneren als
professional:
1. Morele intuitie is niet uit te leggen aan anderen: Aangezien je niet over dit oordeel nadenkt
voordat het er is, is het moeilijk uit te leggen aan anderen. Als professional is het belangrijk
dat je goed samenwerkt. Dit kan alleen als je je keuzes uit kan leggen.
2. Je leert niet van een intuitief oordeel: Er is niet uit te leggen welk aspect in de situatie de
doorslag gaf voor het oordeel. Je weet daarom je oordeel in een iets andere situatie ook niet.
Er is geen mogelijkheid om je moreel functioneren systematisch te verbeteren.
3. Je intuitie bereidt je niet voor op nieuwe situaties: Het intuitieve oordeel wordt gevormd
door levenservaring. Je krijgt vaak ook taken waar je nog geen ervaring mee hebt. Om hierbij
een moreel oordeel te leren formuleren moet je goed oefenen met expliciet formuleren en
onderbouwen van een moreel oordeel.
Morele vraag: Een hulpmiddel om een proces waarin je je oordeel beter leert onderbouwen op gang
te krijgen. We formuleren een vraag en kijken of we goede argumenten kunnen vinden om tot een
antwoord te komen waar we achter staan.
Denkschema hoofdstuk 1:
1. Om onze morele competentie te verhogen moeten we onze morele oordelen beter
onderbouwen.
2. Hiervoor formuleren we een morele vraag waarop ons intuïtief moreel oordeel een
antwoord kan zijn.
3. Deze vraag gaan we systematisch beantwoorden.
4. In het proces van systematisch beantwoorden van de vraag komen vanzelf de relevante
morele argumenten bovendrijven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper priscillameijer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,54. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen