Samenvatting
Samenvatting Straf(proces)recht begrepen MR. J.H.J. Verbaan
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Straf(proces)recht begrepen, vijfde druk, MR. J.H.J Verbaan Alle Hoofdstukken behalve 4 en 13
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1 Algemene inleidingMaterieel en formeel strafrecht
Materieel strafrecht: welke gedragingen zijn strafbaar en welke sancties
volgen daarop.
Formele strafrecht: voorschriften voor de strafrechtelijke procedure.
Commuun en bijzonder strafrecht
- Commuun strafrecht: Algemeen straf- en strafprocesrecht: het Wetboek
van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering.
- Bijzonder strafrecht: Aparte wetten over specifieke onderwerpen zoals de
Opiumwet en de Wegenverkeerswet 1994.
Doel van het Nederlandse strafrecht: handhaving door middel van
leedtoevoeging
Het doel van het strafrecht is door middel van sancties handhaven van normen
die uit strafrechtelijke bepalingen voortvloeien.
Rechtvaardiging theorieën / functies van het strafrecht
Vergeldingstheorie: de overheid moet wraak nemen op degene die onrecht
pleegde.
De preventietheorie: er wordt voorkomen dat anderen strafbare feiten
zullen plegen.
Generale preventie: anderen afschrikken
Speciale preventie: de misdadiger zelf ervan weerhouden in de
toekomst misdaden te plegen. (afschrikken dader, verbetering gedrag
dader, dader tijdelijk uit de samenleving verwijderd.)
Resocialisatie
Voorkomen van eigenrichting
Ultimum remedium-gedachte (laatste oplossing)
Het strafrecht wordt pas toegepast als er geen redelijke alternatieve oplossingen
kunnen worden toegepast. Bijvoorbeeld eerst op civiele wijze oplossen.
Legaliteitsbeginsel
Art. 1 Sr: Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daarvan voorafgaande
wettelijke strafbepaling.
Geen strafbaar feit zonder wet
Geen straf zonder wet
Geen terugwerkende kracht
Geen analogische redeneringen (creatief beoordelen omdat het er op lijkt)
Wetten moeten duidelijk genoeg zijn (lex certa)
Hoofdstuk 2 De structuur van een strafbaar feit
4 voorwaarden strafbaarheid
, Menselijke gedraging
Delictsomschrijving
Wederrechtelijkheid
In strijd met het objectieve recht
Als iemands gedrag beantwoordt aan een delictsomschrijving , staat
daarmee gewoonlijk ook de wederrechtelijkheid vast. In sommige
strafbepalingen staat de wederrechtelijkheid wel benoemd omdat
sommige alledaagse handelingen worden verondersteld niet
wederrechtelijk te zijn.
Verwijtbare schuld
Bestanddelen en elementen
o Bestanddelen staan in de wettelijke delictsomschrijving
o Elementen: schuld en wederrechtelijkheid (soms wel een bestandsdeel)
Onderscheid belangrijk omdat elementen niet bewezen hoeven te
worden.
Formele en materiële delicten
o Formele delicten: de actieve handeling van een bepaalde gedraging is
strafbaar gesteld. Er wordt niet gekeken naar de gevolgen van de
gedraging. Iemand steelt een portemonnee maar legt hem terug omdat er
niet veel inzit. Dan is er alsnog sprake van diefstal.
o Materiële delicten : het intreden van een gevolg is strafbaar gesteld,
bijvoorbeeld doodslag. Het strafbare feit is gepleegd wanneer het gevolg
intreedt, de dood.
Commissie en omissiedelicten
o Commissiedelicten: het handelen is strafbaar gesteld.
o Omissiedelicten: het nalaten is strafbaar gesteld.
Gekwalificeerde en geprivilegieerde delicten
o Gekwalificeerd: een ernstigere vorm van een variatie op het gronddelict.
Bijvoorbeeld diefstal met geweldspleging.
o Geprivilegieerd: een afgezwakte vorm van een variatie op een bepaald
delict. Hier staat een lichtere sanctienorm voor.
Hoofdstuk 3 Opzet en Schuld
Opzet / Dolus
De dader is zich bewust (willens en wetens) van de handeling en heeft dit ook
gewild. In delictsomschrijvingen staat vaak ‘opzettelijk’ wetende dat’ kennis
dragende dat’. Soms staat dit er niet in maar is het toch vereist. Dit kan uit het
woordgebruik worden afgeleid. Opzet kent drie verschijningsvormen:
, o Oogmerk
Het verwezenlijken van het directe naaste doel van de dader. Met het
uitvoeren van de handeling is diegene ervan overtuigd dat het beoogde
gevolg vervolgens ook daadwerkelijk zal intreden. Bijvoorbeeld: je wilt
iemand pijn doen en slaat diegene in zijn gezicht. Het zien in op het
naastgelegen/directe doel en niet op het uiteindelijke doel.
o Opzet met zekerheidsbewustzijn
Iemand weet dat zijn handeling naast de oorspronkelijke bedoeling ook
andere gevolgen moet hebben.
o Voorwaardelijke opzet (opzet met mogelijkheidsbewustzijn)
Iemand kon inzien dat het gevolg, wat hij niet beoogde wel zou kunnen
intreden, maar desondanks zet hij zijn handeling voort. De dader heeft een
onverschillige of cynische houding ten opzichte van het mogelijke gevolg.
Pistool arrest
Schuld / Culpa
Bij schuld staat nalatigheid/onvoorzichtigheid centraal. Er wordt een verwijt
geëist. Als maatstaf wordt nemen we de normale en gemiddelde voorzichtige
mens. ‘Wat zou de gemiddelde Nederlander hebben gedaan?’. Voor sommige
personen wordt in bepaalde omstandigheden echter een hogere maatstaf
verlangd dan deze gemiddelde voorzichtigheid en oplettendheid. Dit wordt
Garantstellung genoemd. Er kan worden gedacht aan een arts die een
procedurefout begaat.
o Bewuste schuld: De dader heeft wel stilgestaan bij de mogelijkheid dat zijn
handeling tot een bepaald gevolg kon leiden, maar heeft vervolgens te
optimistisch gehandeld bij het inschatten van de daadwerkelijke gevaren.
Diegene dacht dat het risico zich niet zal realiseren.
o Onbewuste schuld: Iemand heeft niet stilgestaan bij de mogelijkheid dat
een handeling tot bepaalde gevolgen kan leiden, terwijl we daar wel aan
hadden behoren te denken. Diegene had beter moeten nadenken voordat
hij handelde. De gedraging moet vermijdbaar zijn geweest. Diegene had
anders kunnen handelen waardoor zijn gedraging op een bepaald moment
in zekere zin verwijtbaar is geweest.
o Schuld in roekeloosheid : Verzwarende vorm van schuld. Het gaat om zeer
onvoorzichtig gedrag waarbij welbewust en met ernstige gevolgen
onaanvaardbare risico’s zijn genomen.
Culpoze delicten
Delicten waarin schuld in de zin van culpa is vereist voor strafbaarheid.
Culpa in causa
Een situatie waarin iemand door eigen schuld in een situatie komt waaruit
een strafbaar feit voortvloeit.
Hoofdstuk 5 Strafuitsluitingsgronden
o Rechtvaardigingsgronden: neemt de wederrechtelijkheid weg.
o Schulduitsluitingsgronden: neemt de schuld weg.
Geschreven rechtvaardigingsgronden
o De rechtvaardigende noodtoestand (overmacht) art. 40 Sr.
Een gedraging die voortvloeit uit acute en concrete nood.
o Noodweer art. 41 lid 1 Sr.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper denf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen