Dit document bevat de colleges van kwartiel 3 met betrekking op de toets Kennistoets 3 Anatomie en Fysiologie - Interne. Het bevat de colleges: Hartvaatsysteem I, Hartvaatsysteem II, longen en ademhaling, spijsvertering en uitscheiding.
Het hart
Het hart is asymmetrisch van vorm en ligt in de thoraxholte nagenoeg midden achter het borstbeen, in
het mediastinum (de ruimte tussen de twee longen). Pijn aan het hart wordt bijna altijd ook midden op
het borstbeen gevoeld. Het hart ligt meer aan de linkerkant dan aan de rechterkant van het borstbeen.
Het hart kan voorgesteld worden als een kegel. De top van de kegel wordt de apex genoemd. Het hart
grenst aan het middenrif (diafragma), het zijvlak grenst aan het borstbeen (sternum) en een aantal
ribben.
Het hart wordt helemaal omgeven door het hartzakje (pericard) Dit bestaat uit een fibreus gedeelte en
een sereus gedeelte. Het sereuze gedeelte bevindt zich ter hoogte van de verschillende belangrijke
slagaders en aders die respectievelijk het hart verlaten en binnenkomen. Het fibreuze gedeelte is op
zijn beurt vergroeid met het middenrif.
Het hart van een volwassene weegt ongeveer 300 gram
en is zo groot als twee vuisten samen, het hart van een
kind is één vuist groot. De hartwand is opgebouwd uit
vier lagen:
1: Endocard.
2: Myocard → spierlaag van het hart.
3: Epicard.
4: Pericard → hartzakje.
Het hart heeft 2 boezems (atria) en 2 kamers (ventrikels).
1 rechteratrium en 1 rechterventrikel – 1 linkeratrium en 1 linkerventrikel.
Tussen het atrium en ventrikel zit in beide harthelften een hartklep, net als tussen ventrikels en
slagaders.
De pomp bestaat uit samentrekkende spieren
van het hart en de hartkleppen. Het bloed dat
uit de longen via de longaders terugvloeit
naar het hart komt terecht in de linkerboezem
(linkeratrium). Het stroomt vandaar langs de
mitralisklep naar de linkerkamer
(linkerventrikel), die een dikkere gespierde
wand heeft. Door samentrekking van de
linkerkamerwand wordt het bloed uit het hart
weggepomt via de aortaklep naar de aorta. Na
een circuit door het lichaam te hebben
gemaakt komt het nu zuurstofarme bloed via
de holle aders in de rechterboezem. Daar gaat
het langs de tricuspidalisklep naar de
rechterventrikel en wordt bij de volgende
contractie van het hart langs de
pulmonalisklep naar de longader geperst. In
de longen staat het bloed koolstofdioxide af
en wordt het verzadigd met zuurstof.
2
, Het wegpompen van het bloed is een actief proces, de hartspier trekt zich samen (systole). Na de
systole volgen de ontspanning en rustfase (diastole). Tijdens de diastole vullen de boezems en kamers
zich weer met bloed. Dit is voor het grootste gedeelte een passief proces. Pas aan het eind van de
diastole als de boezems zich samentrekken wordt nog meer bloed de kamers ingeperst. Hierdoor
komen deze een beetje onder spanning te staan, waardoor de samentrekking van de ventrikels extra
krachtig wordt. De diastole duurt ongeveer twee keer zo lang als de systole.
Systole Diastole
Het hart bestaat uit een linker- en rechterpomp die in serie geschakeld is. Ze contraheren echter niet
volledig op hetzelfde moment. Dit komt doordat de sinusknoop in het rechteratrium gelegen is. Op die
manier zal het rechteratrium eerder dan het linkeratrium contraheren. De ventrikels contraheren wel op
hetzelfde moment, maar de contractie van beide duurt niet even lang. Zo zal het rechterventrikel eerst
beginnen met bloed uit te persen en deze contractie minder lang aanhouden. Het linkerventrikel zal
bloed pompen in een systeemcirculatie.
De minimumkracht om de weerstand te overwinnen is dus veel sneller bereikt in de rechter harthelft
dan in de linker harthelft. Door deze hogere weestand in de systeemcirculatie zal het linker ventrikel
langer moeten contraheren om al het bloed in de systeemcirculatie te pompen. Het hart pompt in rust
bij een volwassene ongeveer 5 liter bloed per minuut rond, bij inspanning kan dit ongeveer 5x zo groot
worden.
In de wand van de rechterboezem zit een klein gebied (1-2 mm) van aangepaste spiercellen, de
sinusknoop, die een spontane depolarisatie vertoont: de cellen trekken vanzelf ongeveer eenmaal per
seconde samen. Er komt dus geen impuls uit de hersenen aan te pas, het stimulatiecentrum zit in het
hart zelf. Hiervoor is geen innervatie door een zenuw nodig: een hart dat uit het lichaam wordt
verwijderd blijft vanzelf nog enige tijd kloppen tot het geen energie meer heeft om dit te doen. Als de
sinusknoop uitvalt, kunnen andere hartspiercellen deze functie overnemen, maar die kloppen dan wel
met een lagere frequentie.
De impuls die door de sinusknoop is opgewekt, plant zich over de omliggende spiervezels voort en
veroorzaakt daarbij contractie, de atria (boezems) trekken samen. Tussen de atria en de veel sterkere
ventrikels ligt een tussenschot van bindweefsel waarin de kleppen zijn opgehangen en dat geen impuls
kan geleiden, de spiercontractie loopt hier dood en kan zich niet naar de kamers toe voortplanten. De
ventrikels blijven vooralsnog in rust terwijl het atrium samentrekken en de ontspannen kamers zo
vullen met bloed.
In het bindweefsel tussen boezems en kamers zit echter één plaats waar wel contact is: de
atrioventriculaire knoop (AV-knoop). Deze geleidt de impuls die door de spiervezels wordt opgewekt
wel, maar met een lichte vertraging van ongeveer 0,1 seconde. In deze periode kunnen de boezems
nog steeds bloed naar de kamers pompen. Daarna geeft de AV-knoop het contractiesignaal naar de
ventrikels door, te beginnen met het ventrikelseptum, het tussenschot tussen de linker-en
rechterventrikel.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wierflo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
