Samenvatting
Samenvatting Digitale werkboek uiteengezet Positieve Psychologie
- Instelling
- Open Universiteit (OU)
Digitale werkboek uiteengezet voor het vak Positieve Psychologie. Alle vragen en antwoorden onder elkaar vanuit YouLearn
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 88 pagina's
Voorbeeld 4 van de 88 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
1.1 Positieve psychologie wat en waaromThe moment took place in my garden while I was weeding with my five-year-old daughter, Nikki. I
have to confess that even though I write books about children, I'm really not all that good with children.
I am goal oriented and time urgent, and when I'm weeding in the garden, I'm actually trying to get the
weeding done. Nikki, however, was throwing weeds into the air, singing, and dancing around. I yelled
at her. She walked away, then came back and said,
"Daddy, I want to talk to you."
"Yes, Nikki?"
"Daddy, do you remember before my fifth birthday? From the time I was three to the time I was five, I
was a whiner. I whined every day. When I turned five, I decided not to whine anymore. That was the
hardest thing I've ever done. And if I can stop whining, you can stop being such a grouch."
This was for me an epiphany, nothing less. I learned something about Nikki, about raising kids, about
myself, and a great deal about my profession. First, I realized that raising Nikki was not about
correcting whining. Nikki did that herself. Rather, I realized that raising Nikki is about taking this
marvelous strength she has--I call it "seeing into the soul"--amplifying it, nurturing it, helping her to
lead her life around it to buffer against her weaknesses and the storms of life. Raising children, I
realized, is vastly more than fixing what is wrong with them. It is about identifying and nurturing their
strongest qualities, what they own and are best at, and helping them find niches in which they can best
live out these strengths.
As for my own life, Nikki hit the nail right on the head. I was a grouch. I had spent 50 years mostly
enduring wet weather in my soul, and the past 10 years being a nimbus cloud in a household full of
sunshine. Any good fortune I had was probably not due to my grumpiness, but in spite of it. In that
moment, I resolved to change.'
(Seligman & Csikszentmihalyi, 2000, pp. 5-6)
Literatuur
Leesstof (geen leerstof voor het tentamen)
Gable, S.L., & Haidt, J. (2005) What (and why) is positive psychology? Review of General
Psychology, 9(2), 103-110.
1.1.1. Positieve psychologie: wat en waarom
Martin Seligman, één van de bepalende figuren binnen de positieve psychologie, haalt vaak
bovenstaande anekdote over zijn dochter Nikki aan als kiem voor een verandering in zijn manier van
kijken naar en denken over zichzelf en over de psychologie.
Drie jaar later schrijft Seligman samen met Mihaly Csikszentmihalyi een introductie op een beweging
die zij de 'positieve psychologie' noemen.
Maar wat wordt daarmee bedoeld? Wat is positieve psychologie?
En waarom precies is deze beweging ontstaan?
Deze opdracht gaat in op deze vragen.
Lees het artikel van Gable en Haidt (2005 - leesstof) en bekijk het volgende videofragment.
, Gable, S.L. & Haidt, J. (2005) What (and why) is positive psychology? Review of General
Psychology, 9(2), 103-110.
Gebruik beide bronnen om de volgende vragen te beantwoorden.
Het artikel en de video zelf behoren niet tot de leerstof, de vragen en terugkoppelingen wel.
1 Formuleer op basis van de hierboven genoemde bronnen een definitie van positieve psychologie en
de doelen die zij nastreeft.
Terugkoppeling op de vraag:
Beide bronnen presenteren positieve psychologie als de wetenschappelijke studie die zich primair
richt op het in kaart brengen en bevorderen van omstandigheden, mechanismen en processen die
bijdragen aan optimaal functioneren ('floreren') en welbevinden van individuen, groepen, organisaties
en de maatschappij als geheel.
Concrete doelen die door de positieve psychologie worden nagestreefd zijn:
het vergroten van het inzicht in: de etiologie van krachten; de voorwaarden voor (mentale)
veerkracht; de rol van positieve emoties, ervaringen en relaties
het begrijpen van de wijze waarop deze factoren bijdragen aan fysieke gezondheid, subjectief
welbevinden, en optimaal functioneren van individuen, groepen en instituten
het ontwikkelen van effectieve interventies om bovengenoemde processen te bevorderen en
in stand te houden.
2
De positieve psychologie kan worden beschouwd als een relatief jonge, maar snelgroeiende stroming
binnen de psychologie die een unieke, waardevolle positie inneemt in het brede vakgebied van de
psychologie.
Zet uiteen hoe de positieve psychologie zich situeert ten opzichte van andere theoretische stromingen
binnen de psychologie.
Terugkoppeling op de vraag:
Zoals beschreven door Gable en Haidt (2005, p. 104) is de studie van psychologische aspecten die
het leven de moeite waard maken binnen de psychologie relatief naar de achtergrond verdwenen ten
faveure van de studie van ziekte, disfunctioneren en psychologische schade.
De positieve-psychologiebeweging is ontstaan uit een besef van deze disbalans, met als wens en doel
om onderzoek in relatief verwaarloosde, doch relevante terreinen van psychologie, zoals talent, hoop,
inspiratie, welbevinden en optimaal functioneren of 'floreren', aan te moedigen.
Een veelgebruikte metafoor die in zowel het videofragment als het artikel van Gable en Haidt (2005)
wordt aangehaald om het richtpunt van de positieve psychologie te visualiseren is een bipolaire schaal
die loopt van -10 via 0 tot +10 en die het gehele spectrum van menselijke ervaring omspant.
De linkerkant van de schaal representeert de studie van ziekte, schade en disfunctie, terwijl de studie
van welbevinden en optimaal functioneren zich aan de rechterkant bevindt.
Gable en Haidt (2005, p. 105) constateren dat binnen verschillende terreinen van psychologie vooral
aandacht is uitgegaan naar de kant van de schaal die van 0 tot -10 loopt. Zij noemen daarbij steeds
een aantal voorbeelden:
Klinische psychologie:
veel onderzoek naar diagnosticeren en behandelen van stoornissen
Sociale psychologie
veel onderzoek naar vooroordelen en laag zelfbeeld
, Gezondheidspsychologie
veel onderzoek naar negatieve effecten van stress op het lichaam
Cognitieve psychologie
veel onderzoek naar heuristieken en denkfouten bij besluitvorming
De positieve psychologie heeft niet als doel om deze stressvolle, onplezierige of negatieve aspecten
van het leven te negeren, noch poogt zij om deze door een roze bril te beschouwen.
Wel streeft de positieve psychologie ernaar om meer gewicht aan de 'positieve' kant van de
weegschaal te plaatsen, daarmee het volledige spectrum van menselijke ervaring in acht nemend.
In plaats van zich te richten op het opsporen en bestrijden van pathologie, ziekte en disfunctie, streeft
de positieve psychologie daarom primair naar het in kaart brengen en bevorderen van
omstandigheden, mechanismen en processen die bijdragen aan optimaal functioneren ('floreren') en
welbevinden.
Hierdoor stelt de positieve psychologie zich op als een aanvullend perspectief op de menselijke
ontwikkeling en beleving, dat kan worden aangewend in verschillende terreinen van psychologie,
waaronder bovengenoemde.
3
In het artikel van Gable en Haidt (2005) worden drie redenen genoemd voor de neiging binnen de
psychologie om meer aandacht te schenken aan tekortkomingen van mensen dan aan krachten en
talenten.
Welke redenen zijn dit en welke kritische kanttekeningen worden hierbij geplaatst door Gable en
Haidt?
Terugkoppeling op de vraag:
1 Compassie
Voortvloeiend uit een gevoel van mededogen of compassie, lijkt er binnen de psychologie een neiging
te bestaan om hulp te prioriteren richting diegenen die lijden ten koste van diegenen die het beter
vergaat.
Daartegenover stellen Gable en Haidt dat het vergroten van ons begrip van menselijke krachten de
schade van ziekte en stress juist kan voorkómen of reduceren. Zij halen onder andere
onderzoeksbevindingen aan die suggereren dat optimisme en het hebben van een gevoel van
persoonlijke controle als beschermende factoren acteren voor fysieke en psychologische gezondheid.
2 Pragmatische en historische redenen
In de periode na de Tweede Wereldoorlog werd, onder andere vanwege het grote aantal
terugkerende, getraumatiseerde soldaten, door subsidieverstrekkers prioriteit gegeven aan onderzoek
naar psychopathologie en andere disfuncties. Dit viel samen met de introductie van het ziektemodel in
de klinische psychologie.
Als consequentie hiervan, zo constateren Gable en Haidt, is er veel geld en tijd geïnvesteerd in de
behandeling van diegenen die reeds ziek zijn, ten koste van onderzoek naar het voorkómen van deze
ziekten bij diegenen die (nog) niet ziek zijn.
De positieve psychologie draagt bij aan laatstgenoemd onderzoeksterrein door onder andere
onderzoek te doen naar krachten en omstandigheden die bijdragen aan weerstand, veerkracht en
welzijn.
3 Primacy of negative information
Het lijkt erop dat de mens een natuurlijke neiging heeft om negatieve informatie aandachtiger te
verwerken dan positieve informatie. Dit mechanisme heeft mogelijk een evolutionaire grondslag,
omdat het herkennen van (potentiële) dreigingen waarschijnlijk een meer directe invloed heeft op de
overlevings- en voortplantingskans dan het herkennen van beloningen. Daarnaast kan onze aandacht
voor negatieve informatie mogelijk worden verklaard vanuit een schending van onze verwachtingen:
negatieve dingen gebeuren immers doorgaans minder frequent dan positieve dingen en springen
daarom wellicht meer in het oog.
Echter, dat laatste zou volgens Gable en Haidt juist een reden moeten zijn om meer aandacht te
besteden aan positieve zaken: 'Indeed, because positive processes occur more often, their impact on
long-term outcomes may be even greater, despite the more subtle impact of any single positive
, process' (Gable & Haidt, 2005, p. 107).
Concluderend kan worden gesteld dat er, ondanks filosofische, historische en theoretische
verklaringen voor een neiging in de psychologie om zich te richten op ziekte, gebreken en
tekortkomingen, volgens Gable en Haidt weinig empirische justificatie is voor een overwegend
negatieve benadering van de aard van de mens.
1.1.2. Kritiek en uitdagingen
De positieve-psychologiebeweging heeft een hoop stof doen opwaaien. Vanuit het publiek is er een
grote belangstelling voor deze 'gelukspsychologie', maar tegelijkertijd heeft zij vanuit de
wetenschappelijke wereld op kritiek kunnen rekenen.
Epifanische verhalen, zoals dat van Seligman hierboven geciteerd, hebben daarbij waarschijnlijk
evenveel mensen aangetrokken als afgestoten.
In deze opdracht worden de belangrijkste kritiekpunten en uitdagingen van de positieve psychologie
ten tonele gevoerd.
Voor het beantwoorden van onderstaande vragen dient u het artikel van Gable & Haidt (2005 -
leesstof) te hebben gelezen.
Gable, S.L. & Haidt, J. (2005) What (and why) is positive psychology? Review of General
Psychology, 9(2), 103-110.
Het artikel zelf behoort niet tot de leerstof, de vragen en terugkoppelingen wel.
1
In het stuk van Gable & Haidt (2005) worden drie belangrijke kritieken of valkuilen van de positieve
psychologiebeweging aangehaald.
Het eerste punt heeft te maken met de plaats en profilering van de positieve psychologie in het
bredere onderzoeksveld van de psychologie.
Omschrijf in eigen woorden welke kritiek hier wordt geuit en hoe deze door Gable & Haidt wordt
beantwoord.
Terugkoppeling op de vraag:
Veel kritiek op de positieve psychologie-beweging komt voort uit de veronderstelling dat de beweging
al het 'niet-positieve' onderzoek binnen de psychologie als 'negatief' beschouwt en bovendien gelooft
dat deze negatieve psychologie tot nog toe weinig heeft opgeleverd.
Gable & Haidt stellen dat deze interpretatie niet correct is. Integendeel: juist omdat de psychologie zo
veel successen heeft geboekt in het veld van disfunctie, stress en pathologie, springt de beperkte
progressie op het gebied van positieve onderwerpen zo in het oog.
Zoals reeds besproken in opdracht 1.1.1 stelt de positieve psychologie zich op als een complementair
perspectief op de menselijke ontwikkeling en beleving, om zo het volledige spectrum van de
menselijke ervaring in beeld te brengen.
2
Een tweede punt van kritiek dat wordt genoemd, gerelateerd aan het eerste, is dat mensen die werken
in het veld van de positieve psychologie er een 'Polyanna'-beeld van de wereld op nahouden.
Wat wordt hiermee bedoeld en in hoeverre wordt deze kritiek door Gable & Haidt weerlegd?
Terugkoppeling op de vraag:
Er wordt hier gesuggereerd dat onderzoekers in het veld van de positieve psychologie een blinde vlek
hebben voor de negatieve aspecten van het menselijke bestaan, en de voorkeur geven aan een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper OUWV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen