Geschiedeniswerkplaats Samenvatting De tijd van pruiken en revoluties Tijdvak 7 HAVO 4/5. Een nette en duidelijke samenvatting van tijdvak 7: De tijd van pruiken en revoluties. De samenvatting is aangevuld met opmerkingen en aantekeningen van de docent in de les.
Hoofdstuk 7 ǀ de tijd van pruiken en
revoluties
§1 De verlichting
De encyclopédie had als doel om een basis te leggen voor vooruitgang van
de mensheid.
Bevrijding van de mens
De encyclopedie was een typisch product van de verlichting, want de
verlichting kwam voort uit de wetenschappelijke revolutie.
De aanhangers van de verlichting vonden dat rationeel denken toegepast
moest worden op de hele maatschappij.
Het verlichte denken zou een eind maken aan de tijd van domheid,
intolerantie etc.
Het Rationalisme bracht licht in leven. Volgens Immanuël Kant moesten
de
mensen niet alles geloven maar zelf nadenken.
Horlogemaker van het heelal
Voltaire (een aanhanger van de verlichting):
Voltaire was tegen godsdienstig fanatisme/intolerantie.
Volgens Voltaire was de leer van de katholieke kerk onzinnig:
volgens deze leer bemoeit God zich met de wereld, maar dit is
volgens hem niet waar.
Hij was geen Atheïst, maar deïst: een opperwezen heeft het heelal
gemaakt, maar daarna verliep alles volgens vaste wetten.
Hij was tegen democratie en voor absolutisme: kerk onder de duim
houden en vrijheid van denken garandeerde, zoals vorst Frederik ll.
Algemene wil
John Locke (aanhang van de verlichting):
Hij was tegen het absolutisme. Hij vond dat de regering natuurlijke
rechten van de burgers moest garanderen: recht op leven, vrijheid
en bezit.
De regering moest zich aan de wet houden.
regeringen moesten gebaseerd zijn op contract met hun burgers, op
het moment dat ze zich er niet aan houden mogen de burgers in
opstand komen.
Montesquieu:
Als de macht in 1 hand was, dan leidde dat tot machtsmisbruik.
Wetgevende, uitvoerende en rechtelijke macht moesten gescheiden zijn.
Volgens deze driemachtenleer moest het parlement wetten vaststellen,
regering wetten uitvoeren en onafhankelijke rechters de naleving wetten
controleren.
, Jean-Jacques Rousseau:
Hij propageerde democratie.
Het volk was soeverein, de regering moest de algemene wil
uitvoeren.
Mensen sloten sociaal contract met elkaar waarbij ze de
soevereiniteit aan een volksvergadering overdragen. Wat de
volksvergadering besloot was de algemene wil.
Vriendelijkheid en eerlijkheid overheersten vroeger. Maar door de sociale
verschillen werden er slechte eigenschappen opgeroepen. Dit kon weer
beter worden door sociale en politieke hervormingen en een goede,
natuurlijke opvoeding.
§2 Het ancien régime
Adellijk parasitisme
Na de dood van de Zonnekoning (Lodewijk de 14e) werd het absolutisme
voortgezet, maar de adel kon een deel van zijn privileges herstellen. Een
voorbeeld hiervan is het alleenrecht op hogere rangen in het bestuur en
het leger.
De adel en geestelijkheid betaalde vrijwel geen belasting, dit moest de
rest van de bevolking allemaal betalen via hoge accijnzen. Door deze
accijnzen werd voedsel en andere levensbehoeften duur.
Boeren leden onder heerlijke rechten.
Een voorbeeld hiervan is dat boeren verplicht tegen betaling de molen van
hun heer moesten gebruiken en moesten een deel van hun opbrengst aan
hem afstaan of een aantal dagen onbetaald voor hem werken.
In de landbouwstedelijke samenleving groeiden de handel en nijverheid.
De rijkere burgers profiteerden van de winsten. Deze burgers droegen
pruiken en droegen fraaie kleding, maar ze konden met al hun geld geen
macht kopen.
Door de oorlogen waaraan Frankrijk deelnam, kwam de overheid geld
tekort en de staatsschuld werd heel hoog.
Verlicht absolutisme
De Pruisische koning Frederik de Grote schreef aan Voltaire dat hij de
domheid en vooroordelen in zijn land wou bestrijden. Hij wou zijn
onderdanen verlichten. Frederik was een absoluut vorst maar was
tegelijkertijd ook een aanhanger van de verlichting. Deze manier van
regeren wordt verlicht absolutisme genoemd.
Het motto was: “alles voor het volk, niets door het volk”.
Frederik schafte de censuur af, zorgde voor vrijheid van meningsuiting,
godsdienstige verdraagzaamheid en onafhankelijke rechters. De adel bleef
wel bevoorrecht.
Regentenkliek
In de Nederlandse Republiek waren de regenten een bevoorrechte groep.
In de eerste helft van de 18e eeuw hadden regenten in de meeste
gewesten het zelf voor het zeggen (omdat er geen stadhouder was). Het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper luukvaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
