Samenvatting
Samenvatting semantiek en pragmatiek
Samenvatting studieboek Taal en taalwetenschap van Anne E. Baker (hoofdstuk 4 t/m 10) - ISBN: 9780470672136, Druk: 1e druk, Uitgavejaar: - (H4 TM H10)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: hawema • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Semantiek en pragmatiekHoofdstuk 4
Losse uitingen worden pas een geheel als ze met elkaar in verband staan = tekst/discourse.
‘Ga je vanavond mee naar de film?’
‘Mijn boekenkast is in elkaar gezakt.’
geeft indirect aan dat hij door zijn kast, omdat hij hier iets aan moet doen, niet mee naar de film kan.
=conversationele implicatuur: hoorder moet ,gelet op de context, een gevolgtrekking aan een uiting
verbinden.
Naast bepaling van de betekenis van een taalvorm sprake van een ander type interpretatieprobleem
communicatieve bedoeling van de spreker vaststellen. Gebeurt vooral wanneer een spreker zijn bedoeling niet
letterlijk onder woorden brengt en gebruikt maakt van conversationele implicaturen.
gaat vaak fout bij kinderen:
-Nog niet vaardig genoeg met het hanteren van contextuele informatie
Of
-Onvoldoende kennis van de wereld.
Een hoorder moet interpretatie maken op grond van:
Informatie die direct uit taal zelf voortvloeit
Context in engere en ruimere zin
Sprekers weten dat hoorders dat doen dus dit wordt op elkaar afgestemd.
Coöperatieprincipe
Als mensen willen communiceren, moeten ze samenwerken. Nemen beurtelings de rol van spreker en hoorder.
Sprekers in coöperatieprincipe:
Houden tijdens maken van taaluitingen rekening met wat er tot dan gezegd is en met de wending dat het
gesprek tot dan heeft genomen.
Er wordt veronderstelt dat luisteraar van hetzelfde taalprincipe uitgaat.
Hoorders in coöperatieprincipe:
Leidraar bij interpretatie van taaluitingen. Nemen aan dat sprekers hun uitingen volgens dit principe
formuleren.
Sprekers: taaluitingen hebben een bepaalde strekkingwil iets bij hoorder(s) bewerkstelligen. Taaluitingen
worden zo geformuleerd dat de hoorders in staat zijn deze te achterhalen, en hoorders zijn op hun beurt hier
weer op gericht. Hoorders maken gevolgtrekkingen om betekenis van de uiting aan te vullen met de
contextuele informatie om vervolgens tot een aannemelijke interpretatie van de spreker te komen.
Deze wisselwerking berust op een aantal aannames/maximes:
1. Maxime van relevantie/relevantieaanname
De aanname dat de gespreksbijdrage van de laatste spreker relevant is voor de voortgang van het
gesprek. Wordt hier niet aan gehouden, vervalt de mogelijkheid van communicatie.
2. Maxime van kwantiteit/kwantiteitsaanname
Hoorder mag ervan uitgaan dat de spreker hem genoeg informatie verschaft. Wanneer de spreker zich
hier niet aan houdt, dan kan de hoorder op zijn minst verkeerde conclusies trekken.
3. Maxime van kwaliteit/kwaliteitsaanname
Spreker verschaft naar beste weten juiste informatie en niet opzettelijk onjuiste informatie.
er wordt hiermee veronderstelt dat het taalgebruik helder en informatief is.
, Aannames die het coöperatieprincipe inhoud geven, worden bepaald door de verwachtingen die spreker en
hoorder van elkaar hebben. Geslaagde communicatie: gesprekspartners hanteren dezelfde spelregels.
Overlapping van twee sprekers is meestal maar van korte duur anders worden taaluitingen belemmerd en
communicatie verstoord.
Sprekers weten (onbewust) hoe een beurt is gestructureerd: zij weten wanneer een beurt klaar is en kan
worden overgedragen.
Regels van beurtwisseling
-Expliciet beurt overdragen
Vind je ook niet? Hè, Thomas?
In sommige talen zijn er speciale vormen om dit aan te geven, Mandarijn-Chinees: le. In het Nederlands wordt
hier vaak hè gebruikt.
-Stellen uitgebreidere vraag
-Lichaamstaal
Potentiële spreker aankijken, gebaar richting spreker maken
Non-verbale communicatieve uitingen zijn niet echt nodig voor beurtwisseling, toch wordt dit wel
geproduceerd. Optrekken wenkbrauwen, glimlachen.
Als een spreker zijn beurt wil houden, moet hij zorgen dat er niet de suggestie wordt gewerkt dat zijn beurt
(bijna) is afgerond. Aan het einde van zijn uiting moet hij ervoor zorgen dat er een nieuwe volgt.
Er zijn verschillende middelen om de beurt vast te houden, zoals geen hiaat laten vallen.
Opeenvolgende paren
Twee uitingen die elk door een andere spreker worden voortgebracht en een vaste volgorde hebben.
Vereisen soms vaste formules die kunnen wisselen met de rol van de spreker.
Gaat om twee uitingen met een specifieke strekking.
Groet – wedergroet Bitte – danke schön
Verzoek – inwilliging/afwijzing
Aanbod – aanvaarding/weigering Zal ik je tas dragen?
a. Ja, graag.
b. Nee, dat hoeft niet hoor. Hij is niet zo
zwaar.
Er zijn ook talen die geen opeenvolgende paren hebben, bijvoorbeeld het Engels.
Opeenvolgende paren bestaan vaak uit twee beurten, maar er zijn ook opeenvolgende paren die uit meer
beurten bestaan.
A: Wil je wat drinken?
B: Wat heb je in huis?
A: Eh, wijn, bier… en een of ander sapje, geloof ik.
B: Doe maar een sapje
Om eerst antwoord te geven op eerste vraag, heeft B aanvullende informatie nodig. Dergelijke inbeddingen
kunnen vele niveaus diep gaan voordat de vraag direct beantwoord kan worden. Vaak zal het tweede lid van
een opeenvolgend paar verloren gaan, zeker in ingewikkelde inbeddingssituaties.
In de meeste situaties weten sprekers wel hoe zij een gesprek moeten beginnen en afronden.
Gespreksopeningen en afsluitingen vertonen vaak een bepaald patroon. Luisteraar gebruikt de context om
deze openingszinnen/afsluitingszinnen te herkennen.
In verschillende talen zijn er vaste woorden/uitdrukkingen die aangeven dat een gesprekspartner het gesprek
wil afronden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eefjehillemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen