Uitleg met voorbeelden over gelede woorden en ongelede woorden. Ook komen de definities van morfemen en derivatie aan bod, maar ook worden de beperkingen/uitzonderingen van derivatie uitgelegd. De begrippen uit het hoofdstuk komen aan bod. Daarnaast bevat het de verschillen tussen flexie en derivat...
Woorden worden geleed genoemd wanneer zij gesplitst kunnen worden en zij een interne
geleding vormen. Leerbaar = leer + baar
Ongelede woorden kunnen niet gesplitst worden Leer
Woorden kunnen meervoudig geleed zijn. Oneetbaar. 1) eetbaar 2) oneetbaar. oneet
kan niet. On+eet+baar.
[eet]
[ [eet] -baar]
[on- [ [eet] -baar]]
Morfemen zijn de kleinste identificeerbare betekenisdragende eenheden. Dit wordt
bestudeerd in de morfologie/woordvormingsleer. Zij bestuderen gelede woorden en de
manier waarop woorden worden gevormd of opgebouwd.
Functies morfologie
1) Uitbreiding van de woordenschat woord maken door van een bestaand woord af
te leiden.
2) Het inpassen van bestaande woorden in de grammaticale structuur flexie (buiging)
a. Contextuele flexie de context bepaalt de vorm die het verbum krijgt (doet
één iemand iets of twee mensen? Voetbalt/voetballen)
b. Inherente flexie wanneer het niet door de context bepaald wordt
Derivatie is het uitbreiden van de woordenschat door een lexicaal element te verbinden met
een niet-lexicaal element. Eetbaar, leerling.
Uitzonderingen:
- Beperking op derivatie van morfologische aard -ig kan alleen achter een ongelede
adjectieven (bijvoeglijk naamwoord) geplakt worden. Groenig, (zeegroenig bestaat
niet)
- Beperking op derivatie van lexicale aard Het Nederlands heeft al bepaalde
basiswoorden met de betekenis van afgeleide woorden. Sommige afleidingen die op
zich een correct vormelijk resultaat opleveren maken we niet, omdat er al
basiswoorden beschikbaar zijn. (zinger & steler bestaat niet, zanger & dief wel)
- Fonologische beperkingen op derivatie Een woord kan niet met twee voorvoegsels
met een schwa beginnen. Beschrijf en niet gebeschrijf.
- Beperking te maken met woordklassen woorden kunnen van woordklasse
veranderen. Bijvoorbeeld van nomen naar adjectief
o [water]n [[water]n -ig]adj
o [[on- [[voorspel]v -baar]adj]adj -heid]n
Woorden die tot stand komen doordat twee lexicale elementen of inhoudswoorden
samengevoegd worden zijn samenstellingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneleen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
