Samenvatting Gezond leven. Toegepaste Psychologie; Hogeschool Leiden; Jaar 1; Periode 1. Samenvatting van de lessen aan de hand van het boek en de PowerPoints. Gebruik gemaakt van ondersteunende afbeeldingen voor extra duidelijkheid zonder grote lappen tekst.
Succes met leren!
Gezond leven
Week 1 - Gezondheid, Preventie, Model, Fase 1
H1 + H2 (t/m 2.4)
Definitie van gezondheid
Gezondheidspsychologie combineert gezondheid en ziekte met menselijk gedrag
Rol van TP'er = het bevorderen van gezond gedrag, bijvoorbeeld door het geven van een voorlichting
of het ontwikkelen van een campagne
1. Wat gezond is, wil je aanwakkeren/bevorderen
2. Wat ongezond is, wil je afleren/ontmoedigen
Voorlichting
--> kern = gedrag veranderen
Vb: Stephen Hawking (ALS)
Wat is gezond?
• Wel of niet fysiek?
• Altijd of nooit bang? (vb: sociopaat)
o Tip: doe niet wat je niet wilt
• Dikke buik of bodybuilder?
• Down syndroom of blind?
"Mensen worden heel ongezond door de percepties die we elkaar willen opleggen"
Verschillende gezondheidsdefinities
Positieve gezondheid = het vermogen om zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van
de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (Huber, 2011)
WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) 1948: gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk,
geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk
gebreken
--> de definitie van gezond zijn = ook gewoon een afspraak
3 vormen van preventie
1. Primaire preventie
• Voorkomen van een ziekte, gezondheidsproblemen of aandoeningen
• Vb: vaccinatie, rij-examen (ter voorkoming van een ongeluk)
2. Secundaire preventie
• Vroegtijdige opsporing
• Mensen in een voorstadium (risicogroepen)/ vroeg stadium van ziekte identificeren om erger
te voorkomen
3. Tertiaire preventie
• Je hebt al een opsporing
• Dan ga je kijken of je het nog kunt genezen
• Beheersen van handicap/ziekte om verdere invalidering te voorkomen --> mensen zijn al ziek
1
,Gezond leven
Voorbeelden --> het gaat om de argumentatie!
Hier krijg je minstens 2 of 3 vragen over!
1. Het nemen van antibiotica bij een keelontsteking = 3
2. Elk jaar mammografie als borstkanker in de familie voorkomt = 2
3. Stoppen met roken voorlichting (doel: voorkomen hart- en vaatziekten) = 1
4. Met medische klachten naar dokter = 2/3
5. Vaccinatie van griep bij ouderen = 1
6. Gordels dragen in auto = 1
7. Praatgroep o.l.v. psycholoog voor mensen waarbij kanker is geconstateerd = 1/2/3
8. Regelmatig onderzoeken van baby's op het consultatiegroep = 2
9. Reumapatiënt die oefeningen doet en medicijnen inneemt om de ontstekingen tegen te gaan =
3
Model voor planmatige gezondheidsvoorlichting en
gedragsverandering
Dit model moet je uit je hoofd kennen!
<-- Fase 1: Analyse van gezondheidsproblemen
<-- Fase 2: Analyse van gedrag
Fase 6: <-- Fase 3: Analyse van determinanten (bepalende
evaluatie factoren) van gedrag
<-- Fase 4: Interventie(maatregel)ontwikkeling
<-- Fase 5: Interventie-implementatie (ingevoerd) en -
disseminatie (verspreid)
Vb: (on)gezond eten bij kinderen
1. Analyse van gezondheidsproblemen: Het aantal kinderen dat dit probleem heeft, hoeveel geld
het kost, hoe groot het probleem is etc.
2. Analyse van gedrag: Weinig lichaamsbeweging, leefstijl, slecht eten etc.
3. Analyse van determinanten van gedrag
a. Persoonlijke factoren: families waar veel stress is
b. Situationele factoren: armere buurten (barst van ongezonde winkels), voorlichting op
scholen
4. Interventieontwikkeling: posters, afspraak dat je aan het begin van de dag gaat wandelen, er
ligt fruit in de klas, ouders worden uitgenodigd om ander eten te halen
5. Interventie-implementatie en -disseminatie --> komt later in de module!
6. Evaluatie
3 procent slaagt van de voorlichtingen!
Omdat iedereen zich ermee bemoeit!
2
, Gezond leven
Fase 1: analyse van de gezondheidsproblemen
Belangrijke vraag: Wat is het probleem en hoe groot is dat probleem?
In fase 1: onderzoek o.b.v. een aantal begrippen/ kwantitatieve maten
• Algemene gezondheid
o Levensverwachting = tot welk jaar leef je, gemiddeld aantal jaren dat mensen leven,
gebaseerd op sterftecijfers
o Gezonde levensverwachting = tot welk jaar blijf je gezond, gemiddeld aantal jaren dat
mensen leven in goede gezondheid, gemeten met enquêtes die bepaalde indicatoren
meten
o QALY = voor kwaliteit gewogen levensjaar
• Het optreden van aandoeningen
o Prevalentie = aantal zieken dat op een bepaald moment aan de ziekte lijdt. Hoeveel
mensen lijden aan een specifieke ziekte?
o Incidentie = aantal mensen in een bepaalde periode dat aan de ziekte gaat meedoen
(jaarlijks, wekelijks, dagelijks). Hoeveel nieuwe gevallen komen er (jaarlijks) bij?
o Sterftecijfer = aantal mensen dat doodgaat aan een aandoening per 100.000. hoeveel
mensen overlijden er aan deze ziekte?
• Het belang van aandoeningen
o Verloren levensjaren (YLL) = aantal levensjaren dat verloren gaat door een aandoening,
impact van sterfte = gemiddelde levensverwachting is 80 jaar, 60 jaar dood --> 20
verloren levensjaren
o Ziektejaren (YLD) = impact van prevalentie = aantal jaren dat je ziek bent/geleefd met
een aandoening
o DALY = ziektelast = maat voor totale last die ontstaat door ziekte (combinatie van
verloren levensjaren en ziektejaren) --> wordt gebruikt om aandoeningen met elkaar te
vergelijken
Waarschijnlijk is stress de grootste doodsoorzaak van vroegtijdig sterven
TIP: zing/dans aan het begin van de dag
Voorbeeld
Hoge incidentie --> komen er Lage incidentie --> komen er
veel bij weinig bij
Hoge Diabetes Ziektegevallen door kernramp
prevalentie
Lage Ernstige vormen van kanker Zeldzame ziektes
prevalentie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nienke7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
