Duidelijk en uitgebreide samenvatting over zowel de hoorcolleges, werkcolleges en de twee boeken Praktisch Bestuursrecht en Praktisch Strafrecht. Mijn cijfer was hierdoor een 8!
Bestuursrecht
Wat is bestuursrecht?
Het bestuursrecht bevat het juridisch functioneren van het openbaar bestuur en zijn relatie tot de
burger. Het handelen van het openbaar bestuur gebeurt door een persoon of een groep personen in
de functie van een bestuursorgaan.
Bestuursrecht in 5 soorten normen
1. Hoe is het bestuur georganiseerd? (organisatie)
2. Welke bevoegdheden heeft het bestuur? (bevoegdheden)
3. Aan welke rechtsnormen heeft het bestuur zich te houden? (normering)
4. Hoe kan het bestuur ervoor zorgen dat burgers/bedrijven zich aan de voor hen geldende
rechtsnormen houden? (handhaving)
5. Welke juridische bescherming is er voor burgers/bedrijven tegen beslissingen van het openbare
bestuur?
Plaats van het geldend bestuursrecht
Het bestuursrecht bevindt zich in de Algemene wet Bestuursrecht, dat valt onder publiekrecht. Dit
kan dan onder andere gaan over vergunningen, subsidies, handhaving en rechtsbescherming van
burgers tegen overheidsbesluiten.
Kenmerken bestuursrecht/publiekrecht:
® Verticale houding: hiërarchie tussen de overheid en de burger
® Overheid is altijd van de partij (de overheid kan wel als burger optreden!)
® Dwang mogelijk (bestuursdwang of dwangsom)
® Behartiging van het publieke/algemene belang
Bestuursrecht binnen het geheel van het recht
Het bestuursrecht valt onder het publiekrecht. Dit is te verdelen onder:
1. Materieel bestuursrecht: omvat de regels en principes die de inhoudelijke rechten en
verplichtingen van de betrokken partijen bepalen.
2. Bestuursprocesrecht: richt zich op de regels en procedures die gelden voor geschillen en
procedures tussen de overheid en burgers (of andere rechtspersonen).
Legaliteitsbeginsel (art. 5:4 Awb)
® Al het overheidsoptreden moet gebaseerd zijn op de wet en alleen inbreuk op rechten van
de burger als de wet dit toestaat.
® Grondslag in de wet: voordat de overheid (bijvoorbeeld de regering of een ambtenaar) iets
doet, moet er een regel of wet zijn die hen de toestemming geeft om dat te doen. Ze kunnen
niet zomaar iets beslissen of actie ondernemen, er moet een specifieke wet zijn die hen die
bevoegdheid geeft.
® Dit is het grondbeginsel van het bestuursrecht. Je hebt als overheid geen bevoegdheid als dat
niet ergens in de wet te vinden is.
® Welke belangen moet het legaliteitsbeginsel afwegen? --> er moet gekeken worden naar wat
er in de wet staat en wat de bijzondere gevallen zijn. Zij moeten zich baseren op die wet: Is
het schadelijk? Hoe schadelijk? Kan er een heffing ontleend worden?
,Specialiteitsbeginsel (art. 3:4 lid 1 Awb)
® De overheid mag bij gebruikmaking van zijn bestuursbevoegdheden alleen die belangen mee
laten wegen die ertoe doen.
® Afwegen van belangen binnen de wet: wanneer de overheid beslissingen neemt en belangen
afweegt (bijvoorbeeld bij het maken van regels of het nemen van acties), moeten ze zich
houden aan de specifieke regels die in de wet staan. Ze kunnen niet zomaar alles doen; ze
moeten zich houden aan de regels die van toepassing zijn op de specifieke situatie.
® Geen onbeperkte bevoegdheid van het bestuur
Algemeen en bijzonder bestuursrecht
Algemeen bestuursrecht: regels in de Awb die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden van
toepassing zijn.
® Kenmerkt zich door gelaagde structuur
® Bepalingen gaan van algemeen naar bijzonder
Bijzonder bestuursrecht: regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden waarop het
openbaar bestuur actief is.
Bestuursbevoegdheid
1. Attributie = gecreëerd (afdeling 10.1.3 Awb)
Een wet of lagere regeling geeft aan een bestuursorgaan een bestuursbevoegdheid, hier wordt dus
een nieuwe bevoegdheid gecreëerd.
Voorbeeld: Art. 3.1 lid 1 Wet ruimtelijke ordening (X.8): wijst de gemeenteraad aan als het bevoegde
orgaan voor de vaststelling van bestemmingsplannen
2. Delegatie = overgedragen (afdeling 10.1.2 Awb)
Een bestuursorgaan (delegans) draagt bevoegdheid over aan een ander bestuursorgaan (delegataris),
die deze bevoegdheid zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid uitoefent.
Art. 10:13 Awb --> "De delegans heeft deze bevoegdheid uit attributie verkregen. Dit is alleen
mogelijk als de wet hierin voorziet. "
Voorbeeld: art. 163 Provinciewet
3. Mandaat = opgedragen (afdeling 10.1.1 Awb)
De bevoegdheid om namens een bestuursorgaan een besluit te nemen; het bestuursorgaan is en
blijft dus verantwoordelijk voor het nemen van het besluit (namens iemand optreden).
® Art. 10:1 Awb
, Bestuursorganen en rechtspersonen
Bestuursorganen (A-organen) Rechtspersonen (B-organen)
Burgermeester Gemeente
College van B&W Provincie
Gemeenteraad/bestuur Staat
Ministers Waterschap
Commissaris der Koning Rechter
Gedeputeerde Staten
Voorzitter
Ministerraad
® Alleen bestuursorganen bezitten bevoegdheden op basis waarvan ze burgers bindende
besluiten kunnen nemen;
® De regels van bestuursrecht (Awb) zijn van toepassing op het handelen van de
bestuursorganen;
® A-organen zijn voor al hun handelen gebonden aan de Awb.
® B-organen alleen voor de specifieke bestuurstaak die ze uitvoeren.
® Meestal staat bezwaar/beroep open tegen besluiten van bestuursorganen
(rechtsbescherming burgers)
Belanghebbende (art. 1.2 Awb)
• Een burger kan alleen actie ondernemen tegen de overheid als hij belanghebbende is.
• Het belang van de burger wordt rechtstreeks geraakt door een besluit.
Wanneer is er een rechtstreeks belang? (OPERA):
1. Objectief bepaalbaar belang (een subjectief belang geldt niet, dit is meestal een gevoel)
2. Persoonlijk belang (nabijheids- en zichtcriterium bij vergunningen omgevingsrecht) --> te
onderscheiden van belangen van anderen
3. Eigen belang
4. Rechtstreeks belang --> nabijheid en het zichtcriterium
5. Actueel belang --> een belang dat nu speelt
Feitelijke- en rechtshandelingen
Feitelijke handelingen: bestuurshandelingen, niet gericht op een rechtsgevolg (al is er een
rechtsgevolg).
Bijvoorbeeld recht op schadevergoeding.
Rechtshandelingen: wel gericht op een rechtsgevolg --> een evenementenvergunning verlenen, een
parkeerverbod instellen en een WW-uitkering toekennen.
Publieke rechtshandeling: handeling door de overheid, die alleen bestuursorganen kunnen
uitvoeren. Het rechtsgevolg alleen ontstaat als het beoogt (gewild door het bestuursorgaan) is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannetermaat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
