Sociologie voor de praktijk. Een handleiding voor de toekomstige sociaal werker. Volledige samenvatting van het boek.
Sociaal werkers, verpleegkundigen, (HR)managers, handhavers, docenten en andere sociale professionals hebben in hun werk altijd met mensen te maken. Inzicht in samenlevingen en me...
Sociologie probeert antwoord te geven op de vraag: ‘hoe slagen mensen erin sámen te leven?’
Sociologie doet onderzoek naar het gedrag van individuen en groepen vanuit het maatschappelijke
gezichtspunt. gedrag verklaren van individuen en groepen van mensen vanuit de
maatschappelijke invloeden die ze ondergaan
Functies van sociologie:
-Ideologiekritiek blootleggen van bestaande (machts)verhoudingen
-beheersfunctie inzicht geven in menselijk gedrag om daarmee de samenleving te bestuderen
-ordenende functie samenhang aanbrengen aan onoverzichtelijke werkelijkheden om situaties
overzichtelijk en begrijpelijker worden
Wat maakt iets een sociologisch issue? Zes criteria
1. Er moet sprake zijn van een aanzienlijk aantal getroffenen
2. Het moet gaat om persoonlijk letsel van die getroffenen private troubles
3. Het moet samenhangen met andere problemen
4. Het probleem is niet van tijdelijke aard, maar structureel en van lange duur
5. Het moet bovenpersoonlijke oorzaken hebben
6. Het moet tegen serieuze waarden ingaan
DEEL 1 CULTUUR EN SOCIAAL BEWUSTZIJN
H2 Socialisatie
2.1 Inleiding
Op welke wijze leren mensen hoe de wereld in elkaar zit en welke verwachtingen ontwikkelt men
daarbij? Socialisatieprocessen worden beschreven via welke wij ons de normen en waarden ‘eigen
maken’.
2.2 Socialisatie
Nature nurture de verhouding tussen aangeboren en aangeleerd gedrag, en juist omdat mensen
een aanleg hebben kunnen ze van andere mensen leren
Kinderen worden mensen die leren hoe ze zich gedragen moeten, wat er van hen verwacht wordt en
wat er van anderen te verwachten is. (als er wordt afgeweken van wat ‘normaal’ is zal een kind dit
opmerken en erop reageren)
Socialisatie het proces waarbij mensen leren zich sociaal te gedragen in de voor hen relevante
groepen (begint bij geboorte) Socialisators zijn eerst ouders, kinderopvoeden, broers en zusjes
later komen er meer socialisators en socialiserende instanties zoals onderwijs of sport
Door socialisatie leer je feitelijke gegevens en opvattingen over hoe iets hoort.
2.3 Waarden
Waarden met anderen gedeelde voorstellingen over wat juist en goed is en daardoor
nastrevenswaardig. Waarden zijn vaag of abstract.
Waarden scheppen samenhangen binnen groepen, en kunnen ook verschillen tussen groepen
Doel wanneer waarden worden omgezet in een visie op de toekomst of een gewenste
ontwikkelingsrichting een denkbeeldige toekomstige situatie die wij nastreven.
Zeg-gedrag hoe wordt gesproken over een waarde
Doe-gedrag hoe wordt gedaan over een waarde
waarden zijn voorwaardelijk
2.4 Normen
Normen concrete gedragsregels die aangeven wat verwacht wordt in een bepaalde situatie, wat je
moet doen of juist niet moet doen. Eenzelfde waarde kan in verschillende groepen heel uiteenlopend
als norm vertaald worden. Maar ook binnen groepen kan het verschillen
normen kunnen met de tijd wijzigen
Morele normen normen over goed en kwaad
Juridische normen normen over legaal of niet legaal
Sociale normen normen over gepast en ongepast
2.5 Bewust en niet-bewust gedrag
Internalisering proces waarin je je verwacht gedrag ‘eigen maakt’ en denkt dat het uit jezelf komt,
zodat je het zonder nadenken en automatisch doet
Vaak ben je je niet bewust dat je bepaalde gedragsregels eigen hebt gemaakt tot dat je ermee
geconfronteerd word met nieuwe situaties
Hospitalisering gedrag dat zo door anderen bepaald en geregeld wordt, dat men nauwelijks meer
enig initiatief kan nemen
2.6 Rollen en rollenconflicten
Rol complex van normen en verwachtingen met betrekking tot het gedrag en de positie van
iemand anders
Een rol is iets onpersoonlijks zonder de roldrager te kennen heeft men verwachtingen over wat hij
of zij moet doen (dit leert men tijdens de socialisatie)
Rollenconflict verwachtingen over een rol kunnen zo uiteenlopen dat ze moeilijk te combineren
zijn
Extern rollenconflict iemand kan als gevolg van verschillende posities die hij tegelijkertijd inneemt,
de verschillende verwachtingen die aan hem gesteld worden moeilijk combineren
Intern rollenconflict één sociale positie die moeilijk te combineren is met verschillende
verwachtingen die aan iemand gesteld worden
Het gedrag van de roldrager bij een conflict hangt af van:
-De druk/invloed die anderen van verschillende kanten op hem kunnen uitoefenen, hoe subtiel ook
-De kracht van eigen verwachtingen versus wat er leeft in de groep waar de roldrager deel van
uitmaakt
, 2.7 Kritiek op het rolbegrip
Sociologen krijgen verwijt dat ze met het rolbegrip mensen tot rolspelers maken men heeft zelf
weinig in te brengen
Dit bedoelt de socioloog echter niet met een rol! De positie van de roldrager is gerelateerd aan de
mensen in andere posities die met hem te maken hebben.
-Er wordt te vaak van uitgegaan dat de rolverwachtingen eenduidig zijn
-De rol wordt niet eenzijdig vastgesteld, zoals soms wel gedacht wordt
2.8 Institutionalisering
Institutie een gestandaardiseerd patroon van denken en doen in bepaalde situaties. Dit kan zo
gegroeid zijn, duidelijk afgesproken zijn of in een wet zijn vastgelegd
Instituties kunnen voor meer of minder mensen gelden, voor een groep of voor een complete
samenleving
Institutionaliseren proces waarbij nieuwe vormen tot instituties worden
Reïficatie verschijnsel dat sociologische begrippen worden gezien als iets dat op zichzelf en los van
mensen staat menselijke eigenschappen worden aan een theoretisch begrip toegedicht (vb: het
team doet iets terwijl het de mensen zijn die iets doen)
2.9 Sociale controle
Sociale controle het geheel van reacties om de waarden en normen te handhaven.
positieve sancties reacties zijn beloningen ter goedkeuring, ondersteuning of instemming
negatieve sancties reacties zijn straffen ter afkeuring
Sociale controle wordt uitgeoefend door via reacties de ander in de gewenste gedragsrichting te
duwen.
Nudging verleiden tot gewenst gedrag een zetje geven
2.10 Normen handhaven en overschrijden
wanneer normen overtreden worden wordt dat beoordeeld als onprettig, onduldbaar of onwettig
Dat roept reacties op:
-Onprettig/onbehoorlijk gedrag speciaal verbod is vaak niet te effectueren (vb. luid bellen)
-Onduldbaar gedrag gaat verder dan onprettig gedrag. Politie kan dit niet aanpakken maar een
instantie die verantwoordelijk is kan maatregelen nemen (vb. met schoenen op treinstoelen leunen,
pesten op school)
-Onwettig gedrag de wet wordt overtreden. Instantie én overheid moeten in actie komen.
Medemens voelt zich bedreigd en loopt gauw door (vb. zwartrijden, personeel lastigvallen, stelen)
Waarom houden mensen zich aan normen: de rationele-keuzetheorie
normen worden gehandhaafd door: internalisering, formele- en informele controle
Rationele-keuzetheorie waarom men geneigd is zich aan normen te houden
H3 Cultuur
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 2000jolijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
