Een samenvatting van historische context Verlichting, geschikt voor HAVO & VWO. Ik heb de samenvatting gemaakt vanuit mijn lesboeken & de filmpjes van Jortgeschiedenis. Alles komt erin aanbod, wat een mooie basis is voor je leerproces.
Onderzoeksvraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale
samenleving, 1650-1789?
16e en 17e eeuw: Wetenschappelijke Revolutie
Op een systematische manier kennis verweven d.m.v. empirisme (Nieuwe kennis door
waarneming en ervaring) en rationalisme (Nieuwe kennis door gebruik van de rede).
Belangrijkste gevolgen:
- Ontdekking van natuurwetten.
- Ontstaan van vooruitgangsgedachte.
17e en 18e eeuw: Verlichting
Stroming van geleerden die meende dat alles met behulp van het verstand kon worden
verklaard. Dat zou bijdragen aan de vooruitgang van de samenleving.
Verlichting zorgde voor grote veranderingen in het denken over de samenleving.
Samenleving gebaseerd op erfelijke rechten en plichten of religieuze ideeën (traditie en
bijgeloof). Samenleving gebaseerd op rede.
Gematigde en radicale Verlichting
Onderzoeksvraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale
samenleving, 1650-1789?
Verlichte denkers dachten na over:
Politiek:
- Soevereiniteit
- Relatie tussen vorst en onderdaan
- Relatie tussen staat en burger
- Vrijheid en gelijkheid
Religie:
- Invloed van God op het dagelijks leven
- Scheiding van de kerk en staat
- Religieuze tolerantie
Twee stromingen onder de verlichte denkers:
- Gematigd: In de samenleving moet een balans gezocht worden tussen de oude en
de nieuwe (verlichte) ideeën.
, - Radicaal: Grote verandering: Democratie, gelijkheid en vrijheid van meningsuiting
moeten de basis van de samenleving vormen.
Immanuel Kant over Verlichting:
- Sapere Aude! (Durf je verstand te gebruiken!)
- De meeste mensen zijn niet gewend om hun verstand te gebruiken. Dit komt door
luiheid of lafheid.
- Het volk kan slechts langzaam verlicht worden.
- Te veel nadruk op rationalisme door radicalen is niet goed.
De invloed van God
Onderzoeksvraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale
samenleving, 1650-1789?
Invloed van God op het dagelijks leven?
Traditionele idee:
- God heeft de wereld geschapen.
- Hij staat buiten de wereld en heeft alle invloed op het dagelijks leven.
Baruch de Spinoza
Radicale idee:
- God is de schepping. Alles wat bestaat is een verschijning van God.
- God is dus geen buitenstaander die ingrijpt in het dagelijks leven.
- Alles verloopt in de schepping volgens natuurwetten. Wonderen bestaan dus niet.
Zelfs in de ‘tolerantie’ was er in de Republiek veel kritiek op de ideeën van Spinoza, met
name van strenge calvinisten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maritvanekris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
