Tijdvak 5 Hunt samenvatting
Chap 10 commercial quickening and religious reform 1050-1150
In de tijd van 1050-1150 steeg de geldeconomie in west Europa.
The commerciële revolutie
Rijkdom was tot 1050 heel belangrijk, maar werd gedurende de 11 de eeuw nog steeds gewaardeerd
maar ook heftig afgewezen. Het meest opvallende kenmerk van deze periode was de opkomst van de
geld economie in wests-Europa. De landbouw productie nam toe, wat de groei van de handel en de
uitbreiding van de steden stimuleerde. Er ontstond een nieuwe klasse namelijk de kooplieden,
bankiers en ondernemers.
The commercial revolution
Met verbeteringen in de landbouw en meer landbouwgrond, vanaf de 11 de eeuw produceerde ze
daardoor ook veel overschotten die hielpen bij het voeden van de bevolking en zorgde ook voor een
bevolkingsgroei.
De commerciële economie vond plaats op 3 locaties: markten, beurzen en permanente centra
( steden en dorpen). Op de markten kwamen ze wekelijks bij een om overtollig voedsel te verkopen.
De beurzen duurde enkele dagen tot maanden en vond plaats 1x per jaar en dat trok veel handelaren
van ver weg. Veel beurzen boden veel verschillende producten aan. Lokale bewoners hoefde geen
belasting of tol te betalen, maar handelaren van buitenaf moesten in en uitstapkosten betalen. De
permanente centra ontwikkelde zich rondom kastelen, kloosters en binnen de muren van steden. De
lokale heren wilde meer productiviteit, zodat ze meer winst konden gaan maken op de markten. Dus
ze zetten de boeren aan het werk.
Tijdens de middeleeuwen werden veel goederen gemaakt met de hand of met primitieve machines
en gereedschap. De belangrijkste organisatie-eenheid was het gilde. Oorspronkelijk waren dit
religieuze en liefdadisgheidverenigingen van mensen uit dezelfde branche, maar als snel werden dit
professionele bedrijven, gedefinieerd door status en regels. Voor de vervaardiging van eindproducten
had je de medewerking nodig van de Gilden. Binnen de gilde had je ook een hiërarchie, onderaan de
leerling, dan de gazellen dit was een dagloner, bovenaan stond de meester. Het was moeilijk om
meester te worden, de gazellen wilden dit graag proberen. Naast de gilden maakte middeleeuwse
ondernemers ook partnerschappen, contracten dit was de voorouder van het kapitalisme. Je had
korte partnerschappen voor 1 zeereis en lange partnerschappen voor grondhandel. Kleine zilveren
muntjes werden gebruikt voor kleine transacties. Handel had zowel krediet als munten nodig, er
moesten leningen aangevraagd worden om projecten te financieren. ijzeren werktuigen maakte de
landbouw productiever en voedde daarmee de commerciële revolutie.
De stadsmensen van de 12de en 11de eeuw pasten niet echt bij de oude middeleeuwse mens en
daardoor kregen ze een gevoel van solidariteit. Er ontstond een stadsinstelling van zelfbestuur,
namelijk een commune, de burgers zwoeren hier trouw aan de gemeente en hier word alles samen
gedaan. In1097 ontstonden er in Milaan weer consuls, die de macht naar hun toetrokken.
Op het platteland was ook veel handel, grote heren waar erg bezig met geld te verdienen.
Aristocraten hadden geld nodig, niet alleen om hun luxe leven te onderhouden maar ook autoriteit
moest beschermt worden met rijkdom. In de 12 de eeuw kwam er voor economische druk te staan op
de edelen, waardoor ze in de schulden kwamen. Ook boeren namen deel aan de commerciële
economie, ze waren erg veel bezig met het ontginnen, op veel droog gelegde landen groeide dorpen
,uit. De commerciële economie bracht zowel voordelen als lasten voor de boeren. Ze profiteerde van
stijgende prijzen, toegang tot markten, door technologische innovaties meer productiviteit, meer
vrijheid. Maar ze moesten wel veel meer geld uitgeven.
Chap 11 Flowering of the middle ages
Architectural style
de notre dam is gemaakt in gothic stijl, verder was de stijl overal nog romaanse bouwstijl. Maar in de
13de eeuw nam de gotische stijl de overhand in Europa, het was wel in elke regio anders, vooral in
italie. Romaanse bouwstijl is waren grote kerken van de klooster van Cluny uit de 11 e eeuw, het was
gedecoreerd met gekleurde verf op de muren en
kernmerken romaanse bouwstijl:
- Gekleurde muren en beelden
- Geografische vormen
- Er werd veel gezongen
- klooster
Gotische bouwstijl:
- Liet de rijkdom zien
- Kathedraal
- Bogen, koepel en glas-in lood
- Gaf je het gevoel van de voorfase van de hemel
- Rozenraam
- Wilden mensen leiden naar de kennis van het goddelijke
Chap 12
Reconciling this world and the next
Net zoals de kerk in het begin van de 13 e eeuw het wereldse leven wilden reguleren in
overeenstemming met Gods verlossingsplan, zo probeerde ook denken en schrijver en kunstenaars
de wereldlijke en heilige gebieden met elkaar in harmonie brengen. Geleerden schreven
verhandelingen die geloof en reden verzoenden, dichters zongen over de hemel en het menselijke
bestaan op aarde. Ze waren allemaal succesvol in het overbrengen van ordelijke beeld over de wereld
en de volgende.
The achievement and failures of scholasticism
De scholastiek was het hoogtepunt van de methode van logisch onderzoek en expositie ontwikkeld
door abelard en cantor. In de 13e eeuw werden hun methoden gebruikt om alle kennis samen te
vatten en met elkaar te verzoenen. Veel van deze leerlingen waren lid van de Dominicaanse of
franciscaanse ordes en gaven les op de uni. Zij waren ervan overtuigd dat ze kennis kregen via
zintuigen en de rede verenigbaar was met de kennis die voortkwam uit geloof en openbaring.
Het doel van de scholastiek was de harmonie demonstreren, de samenvatting van kennis gaf
antwoord op elke mogelijke vraag. Een ander doel was om de conclusies van deze verhandelingen
aan de gelovigen te verkondingen. De methode van de summa (samenvatting) ontleende veel van de
woordenschat en regels van de logica van Aristoteles. Ze gingen ervan uit dat de filosofie van hem
hun verder kon helpen om de redelijke mens te verzoenen met het christendom.
, De heilige Thomas van Aquino was de bekendste scholastiek. Hij sloot zich aan bij de Dominicaanse
orde. Stond ook achter de filosoof van Aristoteles. In 1273 publiceerde hij summa theologiae, dit was
bedoeld om belangrijke onderwerpen (mens en god) te behandelen. Hij had vragen waar hij
Antwoord op ging zoeken, deze vragen waren die tijd ook erg belangrijk. Hij vond dat het genereren
van nakomelingen ook erg belangrijk was, want daar was het sperma nou eenmaal voor. Thomas was
ook een optimist, ze geloofde das alles een plaats had in Gods zijn plannen, dat de wereld ordelijk
was en dat mensen er een rationele betekenis aan konden geven. Die idee verspreiden zich en gaf de
mensen het gevoel dat ze een doel hadden in het leven. Alleen eenheid was niet mogelijk, veel
andere hadden andere ideeën. Duns geloofde namelijk dat de god opzettelijk was in plaats van
redelijk.
New syntheses in writing and music
In de 13e eeuw waren schrijvers met tegenstrijdige ideeën. Dante bracht mysteries van het geloof in
harmonie met poëzie van de liefde.
Dante alighieri
- 1265-1321
- Vernacular writer -> schrijver in volksstaal (latijn)
- Florence
- Schreef de Divina Commedia -> was ook bedoeld om mensen te laten lachen (verhaal van hel
naar het paradijs)
Andere schrijvers uit die periode gebruikten verschillende methoden om de harmonie tussen hemel
en aarde tot uitdrukking te brengen. Muzikanten gebruikte muziek om dit uit te drukken, dat deden
ze vaak met meerdere stemmen. De religieuze muziek was gregoriaans en de wereldlijke muziek van
de troubadours had maar 1 reeks aan noten. In de 12 e eeuw combineerde ze de stemmen, in de 13 e
eeuw combineerde ze religieuze en wereldlijke melodieën. Dit werd momet genoemd. Het was zowel
Latijns (heilig) als frans. De mometten werden geschreven door geestelijke elite, maar het bevatten
muziek voor de gewone mensen. De muziek van de 13 e eeuw weerspiegelde zowel de versmelting
van het seculiere als het heilige en de mogelijkheden van grotere orde en controle.
Gothic art
Gotische architectuur bracht de wereld en de volgende samen. Aan het einde van de 13 e eeuw had
deze stijl zich verspreid over het grootste deel van EU. Sommige elementen hiervan zag je ook in
andere kunstvormen verschijnen (glas-in-lood). Schilders gebruikt ook elementen van de stijl
Kenmerken gotisch:
- Spitsbogen/luchtbogen
- Grote ramen
- Glas-in-lood (thema’s van hemel tot hel)
- Beeldhouwfiguren
The rise of the signori
Tijdens de 13de eeuw probeerde veel Italiaanse gemeentes nieuwe groepen de popolo die te voet
vochten, de macht over te nemen van de adel. De popolo bevatten onder andere ambachtslieden en
koopmansgilden. Dit was eigenlijke een alternatieve commune. In 1223 maakte de popolo en de
edelen een machtsverdeling, maar dit zorgde voor opstanden. Door deze onenigheid konden
