Het begrip samenloop ziet op het geval waarin een persoon zich op meerdere grondrechten
tegelijk beroept.
Botsing van grondrechten betreft de situatie waarin verschillende partijen zich tot de
overheid wenden met grondrechtelijke claims die met elkaar in strijd zijn.
Samenloop van grondrechten bij de Nederlandse rechter
Hoofdregel is dat de overheid alle grondrechten moet respecteren. Als iemand in een
gegeven situatie beschermd wordt door meerdere bepalingen, dan zullen deze in beginsel
allemaal moeten worden nageleefd.
Op de hoofdreel bestaat een belangrijke uitzondering. Het komt voor dat een
grondwetsartikel een lex specialis vormt ten opzichte van een ander artikel (voorbeeld
artikel 3 is een verbijzondering van artikel 1 Gw).
Samenloop van grondrechten bij het EHRM
Het is een uitzonderzondering dat er maar liefst vijf artikelen worden ingeroepen. Vaker
gebeurt het dat de klager slechts van twee artikelen beweert dat zij zijn geschonden. Het is
niet zo dat het Hof zich verplicht voelt alle beweringen omtrent schendingen van andere
artikelen grondig te onderzoeken. Nadat de belangrijkste klacht gegrond of ongegrond is
verklaard, is het Hof vaak kort van stof wat betreft de verdere klachten.
Botsing
In veel procedures wordt de Nederlandse rechter geconfronteerd met botsende
grondrechten. De ingeroepen grondrechten kunnen zijn neergelegd in de Grondwet of in
een internationaal verdrag. Volgens art. 93 Gw is de Nederlandse rechter verplicht
bepalingen van internationale verdragen die een ieder kunnen verbinden, rechtstreeks toe
te passen. Ook de bestuursrechter en de strafrechter kunnen met botsende grondrechten te
maken krijgen.
Civiele rechter: in de eerste plaats stelt hij vast welke rechten en plichten gelden tussen
burgers onderling. Bij de uitleg van de relevante privaatrechtelijke normen slaat hij acht op
algemene rechtsbeginselen. Dat zijn deels dezelfde beginselen als die welke ten grondslag
liggen aan de grondrechten uit de Grondwet en internationale verdragen. Bij het vaststellen
van een rechtsverhouding tussen private partijen past de rechter grondrechten ‘indirect’
toe, namelijk door een grondrechtelijk geïnspireerde uitleg van het privaatrecht. In de
tweede plaats kan de rechter als orgaan van de Staat dwangmaatregelen bevelen. In deze
hoedanigheid zal de rechter zich moeten afvragen of een voorgenomen maatregel een
ongeoorloofde beperking oplevert van een grondrecht. Als hij vaststelt dat inderdaad sprake
is van een beperking, zal deze moeten voldoen aan de beperkingsclausules, ‘directe
werking’.
Bestuursrechter: bestuursorganen moeten soms ook botsende grondrechten tegen elkaar
afwegen alvorens een besluit te nemen. In laatste instantie beslist de bestuursrechter of
deze afweging op een juiste manier geschiedt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Doju. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.