Handboek bij het vak 'Inleiding A', onderdeel van de onderwijseenheid 'Inleiding in de geschiedenis' van het eerste jaar van de lerarenopleiding geschiedenis, aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Oriëntatie op geschiedenis – Basisboek voor de vakdocent
Inleiding
• Tien tijdvakken.
– Kenmerkende aspecten
H1 De tijd van jagers en boeren
Inleiding
• Jager-verzamelaars.
• De eerste boeren.
– landbouwrevolutie
• Stedelijke culturen.
1.1 Jager-verzamelaars
De eerste mensen
• 'Neanderthalers': mensachtigen.
• Homo sapiens: huidige mensensoort, 'moderne mens'.
• 'Prehistorie': voorgeschiedenis, geen geschreven bronnen.
Jagen en verzamelen
• Drijfjacht.
• Besef van tijd en wisseling van seizoenen.
Nomandisch leven en rolpatronen
• Verschillende vormen van nomadisch leven:
– nomandisch
– semi-nomandisch
(– sedentair)
• Rolverdeling:
– man: jacht
– vrouw: verzamelen
Kunst en symbolisch denken
• Afbeeldingen van vrouwen en van jachtwild.
• Draagbare voorwerpen en grotschilderingen.
• Magische kracht.
• Symbolisch denken.
, Dood en hiernamaals
• Homo sapiens: (belangrijke) doden begraven.
• Geloof in hiernamaals: bepaalde dingen meegeven.
• Neanderthalers, vroege moderne mens: kannibalisme.
1.2 De komst van de landbouw
• 'Neolithische revolutie': landbouwrevolutie.
• Natufiërs: wonen op één vaste plaats.
I Oorzaken
• Klimaatverandering:
– verdwijnen wilde kuddes
– vruchtbaarder gebied door meer regen
II Gevolgen
• Bevolkingsgroei.
• Andere werktuigen en gebruiksvoorwerpen.
• Sedentaire culturen: vaste woonplaatsen.
• Bezit en sociale gelaagdheid.
• Gewapend geweld.
1.3 De eerste stedelijke culturen
• 'Oude beschavingen'.
– het schrift
– complexe politieke organisatievormen
I Natuur en politiek
• Kunstmatige regulering van het water.
– irrigatie, dijkenbouw
• Centrale leiding nodig voor het in goede banen leiden van de voedselproductie.
– de koning
• Egypte: 'farao'.
– eerste staat ter wereld in de vorm van een 'rijk'
• Beheer, bestuur en bezit één en hetzelfde.
• Land verdeeld over boeren.
– oogst afdragen aan de staat
II Specialisatie en gelaagdheid
• Landbouwproductie met weinig arbeidskrachten: specialisatie!
• Gelaagde samenleving: rangen en standen.
• Handel!
• Distributie-economie: boeren leveren in, verdeling onder de niet-producerende lagen van de
bevolking.
III Het schrift
• Mesopotamië:
3300 v.C.: Soemeriërs vinden het schrift uit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PimvGoch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
