Tijd – Gebeurtenis Besturing / Gebeurtenis Rechtswetenschap / Rechtsbron Personen
(Land)
Voor 500 V. Chr. Babylon / Koninkrijk Romeinse Eerste vorm van ‘’recht’’
Rijk
509 V. Chr. – 27 V. Chr. Republiek – Volksvergadering /
Senaat stelt 2 bestuurders aan.
Voor 450 V. Chr. Recht beheerd door priesters.
Ius Civile – Recht van Gemeenschap voor Romeinen
Ius Gen,um – Recht voor alle volken, universeel
(natuurrecht)
450 V. Chr – Wet der Consulaat = 2 bestuurders. Beide Priester beheerd recht niet meer, scheiding tussen
Twaalf Tafelen Patriciers religieus en wereldlijke macht. Niet aKankelijk van
religieuze grondslag.
367 V. Chr. – Preatuur Consulaat was een Patriciers en - Preatoor maakte edicten (bonden (alle) burgers en
Ius Preatorium een Plebejer. Patricier was een gingen over naar volgende Preatoor. Edicten waren
preatoor (1 jaar ambt) aanvullingen op Ius Civile. Dit was Ius Preatorium
- Preatoor maakte ook toegang tot rechter mogelijk voor
Rechter beslist inhoudelijk over burgers (Legis Ac3o)
Ius Honorarium een geschil (Iudex) - Gebundeld in formules, formule proces. Ondersteuning
middels adviezen van juristen. Ius Honorarium
- Methode Romeinse juristen: CasuisVsch / CasuïsVek
- Rechter beslist nog inhoudelijk over geschil
286 V. Chr. – Lex Plebejers vergadering besluiten - Preatoor gebonden aan eigen edict
Hortensia ook gelding voor Patriciërs.
27 V. Chr. Keizerrijk – Keizer neemt niet - Wordt gerelateerd aan natuurrecht en universeel Eerste keizer = Augustus
magistraat, houdt preatoren. geldend.
- Maar; keizerlijke consVtuVes worden bindend (edicta,
decreta, rescripta).
- Keizer gaat recht maken door beslissingen te nemen in
individuele gevallen, aan de hand van recht van preator
en juristen.
212 Ieder in het rijk is burger, niet
alleen Romeinen.
300 Alleen (keizersrecht) leges en (juristenrecht) ius
, 312 – Edict van Milaan Erkenning Christendom Romeins recht was conflict gericht terwijl Christelijk recht ConstanVjn de Grote
uitging van contract tussen gelovige en God
337 Dood ConstanVjn de Grote ConstanVjn de Grote
391 Christendom Staatsgodsdient Gevolg: Romeins recht verspreid, kerk neem structuur en Theodosius I
regels van Romeinen over.
- Codex Theodosianus, eerste verzameling consVtuVes die
exclusiviteit bezat.
395 Splitsing Oost en West Dubbel keizerschap: Allebei één consul, we`en hadden Theodosius I
gelding op andere hela en bij dood keizer gaat macht over
op volgende.
476 West-Romeinse Rijk in verval
482 – 565 Keizer Herstellen oude Rijk in Oost, JusVnianus
JusXnianus gebouwen en wetgeving.
527 JusXnianus keizer hele Rijk JusVnianus
533 – Corpus Iuris Doel: Uniform recht en - Wetgeving in LaXjn JusVnianus
Civilis centralisaXe gezag - Corpus Iuris Civilis
- Opgesteld door Tribonianus Tribonianus
Corpus Iuris Civilis (CIC):
- Codex (529), verzameling keizerlijke verorderningen: Codex Theodosianus, Codex Hermogenianus en Gregorianus, Codex
Jus3nianus en CIC.
- Hier kwam uit: lex posterior regel (nieuwe we`en voor oude), actualiseren van eerdere keizerlijke verordeningen
verbindende kracht en exlusieve werking.
- Digesten, meer dan 50 boeken, overzicht Romeinse juristen.
- In elkaar gezet door Compilatoren
- Juristenrecht = Ius
- Ulpianus, Papianus, Paulus, Modes3nus en Gaius (hadden hiervoor als enige kracht van de wet)
- Binnen digesten geen lex posterior omdat het is uitgebracht als één wet.
- InterpolaVes = wijzigingen om te voorkomen dat oude we`en weer recht worden.
- Juristengeschria als aparte rechtsbron: gebaseerd op autoriteit van individuele jurist. Dit kreeg kracht van de wet
- InsXtuten, Leer- (en wetboek) voor studenten, ogv leerboek Gaius
- Door Tribonianus, Theophilus en Dorotheus
- (Novellen), We`en bijeengezet door parVculieren, geen codificaVe
Adviezen door juristen (responsa) konden krachtens de autoriteit van de keizer bindende kracht voor de rechter krijgen.
300 – 500 Volksverhuizingen door Rijk, Germaanse stammen veroveren delen Romeinen.