Hoofdstuk 14, Vervangingswaardestelsel
14.1 Essentie van het vervangingswaardestelsel
Het vervangingswaardestelsel slaagt erin om zowel de voorraadresultaten uit de winst te
elimineren als de stille reserves uit de waardering te halen. Zowel voor de waardering als
voor de winstbepaling wordt uitgegaan van de vervangingswaarde de actuele prijs op de
inkoopmarkt.
Een cruciale rol wordt vervuld door de herwaarderingsreserve. Bij prijsstijgingen op de
inkoopmarkt van de activa wordt de waardering van de activa aan het nieuwe prijspeil
aangepast. Deze opwaardering wordt echter niet als winst beschouwd maar geboekt op de
herwaarderingsreserve. De herwaarderingsreserve stelt hiermee het bedrag van de
vermogensstijging van de onderneming voor dat niet uitgekeerd mag worden, maar
gebonden is aan de onderneming. Omdat de boekwaarde van de activa aan het gestegen
prijspeil is aangepast, wordt bij verkoop (goederenvoorraad) of verbruik (duurzame
productiemiddelen) de actuele inkoopprijs als grondslag voor de kosten in de
resultatenrekening genomen. Voorraadresultaten worden daarmee buiten de winst
gehouden. Het vervangingswaardestelsel is dus substantialistisch.
Bij prijsdalingen worden de voorraadverliezen ook buiten het resultaat gehouden. Deze
worden immers afgeboekt van een eerder gevormde herwaarderingsreserve. Als de
herwaarderingsreserve uitgeput raakt, worden verdere prijsdalingen ten laste van het
resultaat gebracht.
Het verschil in winst tussen het vervangingswaardestelsel en het historischekostenstelsel
(uitgaande van fifo) wordt gevormd door de in een betreffende periode gerealiseerde
herwaardering.
De winst op basis van historische kosten (fifo) =
d e winst op basis van vervangingswaarde +de gerealiseerde voorraadresultaten
Het verschil in de grootte van het eigen vermogen (voor winstuitkering) is gelijk aan de
ongerealiseerde herwaardering per balansdatum:
Eigen vermognop basis van vervagingswaarde−de ongerealiseerde voorraadresultaten ( ¿ verschil∈boekwaard
De splitsing van de herwaarderingsreserve in een gerealiseerd en een ongerealiseerd deel
geeft verder inzicht in het gebonden en het vrij uitkeerbare deel van het eigen vermogen. De
ongerealiseerde herwaarderingsreserve is namelijk niet in contanten uitkeerbaar en is dus te
beschouwen als aan de onderneming gebonden eigen vermogen. De gerealiseerde
herwaardering is daarentegen vrij uitkeerbaar. Dit is echter in strijd met de
substantialistische winstopvatting.
Ook bij toepassing van het vervangingswaardestelsel moet de minimumwaarderingsregel in
acht genomen worden. Als bij de voorraad de netto-opbrengstwaarde lager is dan de
vervangingswaarde dient dit afgeboekt te worden van het resultaat, en niet van de
herwaarderingsreserve!
De normalevoorraadgedachte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper simone_elissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.