Grondslagen belastingheffing ondernemingen
College 1 – Ondernemingsbegrip & Winstgenieters
Belangrijkste leerdoelen 30 & 31 januari 2019
1. Beoordelen of in een casus sprake is van een objectieve onderneming
2. Beoordelen of in een casus sprake is van a) een ondernemer (3.4 IB) b) een medegerechtigde (3.3 lid 1 a IB)
en kunnen toelichten waarom dit onderscheid wordt gemaakt
3. Ondernemingsfaciliteiten MKB-winstvrijstelling en zelfstandigenaftrek toepassen -> zelfstudie !
4. Hoofdlijnen herinvesteringsreserve kennen
Inkomstenbelasting
• Box 1: Inkomen uit werk & woning
o Belastbare winst uit onderneming
o Belastbaar loon
o Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden
o (…)
• Box 2: Inkomen uit aanmerkelijk belang
• Box 3: Inkomen uit sparen en beleggen
Dit vak gaat over de inkomstenbelasting, box 1.
Er is ook winst uit ondernemingen van entiteiten, dus als je Philips hebt (beursvennootschap) dan betalen niet de
aandeelhouders in Philips winst uit ondernemingsbelasting, maar Philips zelf. Het gaat dus over de winst die wij
toerekenen aan natuurlijke personen.
Op grond van de rangorde regeling moet je altijd eerst kijken of je een bron van inkomen daaraan kunt toerekenen,
dus of sprake is van een onderneming. Als je daar niet aan toe komt, kijk je naar loon etc.
In box 1 en 2 belasten we reëel inkomen, hetgeen wat je echt hebt genoten.
In box 3 belasten we fictief inkomen.
In box 1 lopen de tarieven op, tot 51,75%, box 2 25% en box 3 30%.
Naast natuurlijke personen hebben we ook rechtspersonen. Rechtspersonen (bedrijven) betalen
vennootschapsbelasting, hiervoor gelden ook de regels van de IB. Dus de manier waarop je de winst bepaalt, dat
geldt ook in de Vpb.
Winst uit onderneming
Wanneer zit je in regime van winst uit onderneming?
Twee voorwaarden winst uit onderneming:
I. Objectieve onderneming (activiteit)
o Objectieve onderneming: Dat wil zeggen een materiële ondernemings activiteit, dus een echt bedrijf
(bakker, slager, landbouwbedrijf, advocatenkantoor etc.).
o Meestal is het erg duidelijk dat we te maken hebben met een bedrijf, dus dat is de activiteit; de
objectieve onderneming.
II. Subjectieve onderneming (geeft de winstgerechtigdheid van natuurlijke persoon bij activiteit weer)
o Daarnaast moet je activiteit aan natuurlijke persoon kunnen toerekenen. → subjectieve
onderneming
Wanneer je zelf een belastingadvieskantoor hebt in je eentje, dan heb je objectieve onderneming
(belastingadvieskantoor) en dan reken je gehele kantoor aan jou toe, dan is dat meteen fiscaal jouw subjectieve
onderneming. De objectieve onderneming (activiteit) dient ertoe om subjectieve onderneming (die onderworpen is
aan belasting) te vinden.
Stel je begint morgen met een collega een belastingadvieskantoor, je gaat samenwerken, dan is objectieve
onderneming jullie belastingadvieskantoor (de activiteit) en de subjectieve onderneming die belast wordt in IB is de
winstgerechtigdheid in de activiteit. Als je met 2 bent, krijgt ieder de helft van de winst en is de helft van dat bedrijf
jouw subjectieve onderneming. Als natuurlijke persoon wordt je alleen belast voor jouw stuk in het bedrijf; fiscaal
kijken we niet naar hele activiteit maar naar wat aan jou als individu kan worden toegerekend (subjectieve
onderneming; het is een soort fictie).
, Objectieve onderneming betaalt geen belasting, want dit doet een natuurlijke persoon.
Objectieve onderneming dient ertoe om subjectieve onderneming, die onderworpen is aan belasting, te vinden.
Want voordelen uit activiteit moeten aan natuurlijke persoon (geheel of gedeeltelijk) toegerekend kunnen worden.
En natuurlijke persoon betaalt belasting over winst van zijn subjectieve onderneming.
Als je objectieve onderneming hebt gevonden, dan moet je gaan kijken van wie het de subjectieve onderneming is;
aan hoeverre het aan de natuurlijke persoon kan worden toegerekend.
Heb je een subjectieve onderneming als natuurlijke persoon (stel je hebt eenmanszaak), dan zit je in het winstregime
in IB. Dan geniet je winst uit onderneming uit je subjectieve onderneming.
Indien subjectieve onderneming gevonden. Dan kun je die vinden met 2 verschillende fiscale petten op:
• groep ondernemers &
• groep medegerechtigden.
Waarom doet wetgever dit? Wetgever geeft alleen aan echte ondernemers ondernemersfaciliteiten. Deze
faciliteiten drukken de verschillende belastingen; het zijn aftrekposten, zodat ondernemers minder belasting hoeven
te betalen dan anderen.
Heb je ondernemer gevonden, dan weet je dus dat er een ondernemer is met subjectieve onderneming en deze
heeft recht op ondernemersfaciliteiten en deze moet je kunnen toepassen.
Ondernemersfaciliteiten:
• Zelfstandigenaftrek
• Startersaftrek
• MKB-winstvrijstelling
• Investeringsaftrek
Objectieve onderneming - (moderne definitie Essers)
In meeste gevallen is duidelijk wanneer er sprake is van objectieve onderneming. Maar niet altijd.
Dan moet er worden getoetst of er sprake is van activiteiten van een objectieve onderneming om in het regime
winst uit onderneming te zitten.
4 criteria uit jurisprudentie (staan niet in wet!):
• Zelfstandige (activiteiten):
o Dat wil niet zeggen dat je er niet een hele organisatie achter hebt zitten, zelfstandig betekent dat er
niet iemand is die gezag over je heeft, je bent niet in loondienst. → niet werken onder
gezagsverhouding
• Duurzaam bedoelde activiteiten: dit criterium komt uit het arrest BNB 2001/88.
o BNB betekent arrest uit jurisprudentiebundel.
o Daarmee bedoelt HR dat je intentie hebt bij aanvang van werkzaamheden om deze langdurig te gaan
verrichten.
o Iets voor een paar maanden ondernemen is niet duurzaam als je de intentie hebt om het maar voor
paar maanden te doen. Indien je ergens aan begint (bijv. kraampje) maar denkt na paar maanden
van dit is hem toch niet, dan had je wel de intentie om duurzame activiteiten te verrichten en heb je
dus even een onderneming gehad.
• Gericht op risicodragende deelname:
o Je moet risico lopen in bedrijf.
o Dan zegt HR: dat risico hoeft zich niet te uiten in het doen van investeringen (geen kapitaal nodig
BNB 1992/370) je kunt ook op andere manieren risico lopen.
o 3 soorten risico’s die je kunt lopen:
➢ Ondernemingsrisico d.m.v. investeringen
➢ Debiteurenrisico door factuur te sturen en deze niet betaald worden
➢ Omzetrisico indien je geen idee hebt wat er verdiend gaat worden
o Loop je tegen een van deze 3 aan, dan is er sprake van (ondernemings)risico.
o Over bijv. debiteurenrisico: het hoeft zich niet te uiten in dat er niet is betaald, het gaat puur om het
feit dat iemand dat risico kan lopen ook al wordt er al jaren netjes betaald.
• Aan economische verkeer: