Beknopte samenvatting van het boek 'From Herodotus to H-Net' van Jeremy Popkin, zoals het gelezen moet worden voor het tweede deeltentamen van het vak 'Historiografie en geschiedfilosofie' van de bachelor Geschiedenis aan de Universiteit Leiden.
Samenvatting From Herodotus to H-Net – The Story of Historiography
Jeremy D. Popkin
Part One, Historiography from Herodotus to the Twentieth Century
Hoofdstuk 1 What Is Historiography?
Historiografie draait om vragen over de natuur en betrouwbaarheid van verhalen uit het verleden.
Welk doel hebben verhalen over het verleden? En zijn ze wel waarheidsgetrouw? En hoe
reconstrueren historici gebeurtenissen uit het verleden?
The Concerns of Historiography: historiografie gaat ook over de geschiedenis van geschiedschrijving.
Hoe hielden historici zich in het verleden bezig met het bestuderen van het verleden en welke
methodes gebruikten ze daarvoor? Dit boek houdt zich bezig met historiografie in het algemeen, dus
niet met de historiografie van bepaalde onderwerpen. Het gaat om de algemene vraagstukken
waarmee historici geconfronteerd worden.
Geschiedenis of ‘history’ is een complexe term. Het verwijst namelijk zowel naar het verleden als
naar de verhalen die over dat verleden verteld worden. Deze verhalen kunnen van elkaar verschillen,
wat betekent dat er een bepaald proces zit tussen het ‘echte’, fysieke verleden en de verhalen die
over dat verleden verteld worden.
Historiografie als vak conflicteert vaak met de populaire opvatting van geschiedenis, namelijk dat het
vertelt hoe ‘het echt was’. Het gaat tegen het idee in dat ‘de waarheid’ over het verleden bestaat, die
we alleen nog maar uit ons hoofd hoeven te leren. De historische waarheid moet op een bepaalde
manier geconstrueerd worden. Uiteindelijk gaat historiografie ook over vragen over de menselijke
natuur, zoals: wat drijft mensen/ historische personages tot het ondernemen van bepaalde acties?
Historiografische vragen kunnen daarnaast laten zien wat geschiedenis als wetenschap bijdraagt en
onderscheidt van andere (sociale) wetenschappen. Daarnaast leert het historici het verschil te zien
tussen populaire en academische geschiedschrijving.
This Book and Its Author: de boek wil lezers inleiden in de geschiedenis van geschiedwetenschap.
Ook wil het hedendaagse ontwikkelingen rondom geschiedwetenschap beschrijven. De auteur heeft
zich in zijn carrière met verschillende onderwerpen en benaderingen van geschiedenis
beziggehouden.
Justifying the Study of the Past: Geschiedenis dient onder andere als collectief geheugen van een
groep mensen. Lange tijd dacht men dat geschiedenis belangrijk was voor personen die in het
publieke belang werkten, omdat geschiedenis richtlijnen bood voor het heden. In het heden is men
er minder zeker over of geschiedenis lessen leert voor het heden. Het biedt echter wel de
mogelijkheid om hedendaagse problemen beter te begrijpen. Hedendaagse historici hebben daarom
meer aandacht voor de rol die geschiedenis kan spelen als collectieve identiteit. Het laat zien tot
1
, welke diverse groepen we behoren. Daarnaast moet geschiedenis onjuist mythes over het verleden
met een sterke emotionele lading en mogelijk gevaarlijke gevolgen, proberen te ontkrachten. En het
laat zien dat degenen die nu aan de macht zijn ooit door het nageslacht (toekomstige historici)
beoordeeld zullen worden. Daarnaast kan geschiedenis ons helpen het gedrag van mensen te
begrijpen.
A Short Field Guide to the Varieties of History: er zijn verschillende soorten geschiedenis. Politieke
geschiedenis is één van de belangrijkste soorten, en werd ook in het verleden al veel bedreven. De
kritiek dat deze soort geschiedenis teveel op ‘grote mannen’ zo focussen, in gezien recente
publicaties en ontwikkelingen onterecht. Een andere belangrijke tak is sociale geschiedenis. Ook is er
de opkomst van microgeschiedenis, en is er meer aandacht voor groepen die vroeger buiten de boot
vielen. Ook culturele geschiedenis wordt steeds belangrijker.
Hoofdstuk 2 History in Ancient and Medieval Times
Aan het eind van de 19e eeuw begon historiografie als de geschiedenis van de geschiedschrijving, op
te komen. Lange tijd zag men dit als een geschiedenis van vooruitgang: langzamerhand werden
steeds meer mythische en religieuze elementen afgeschud, en werd geschiedenis steeds
wetenschappelijker. Het speelde zich vooral af in de Westerse wereld. De laatste jaren is er echter
meer aandacht voor geschiedschrijving buiten de Westerse wereld gekomen.
Herodotus and Thucydides: zij probeerden gebeurtenissen uit het verleden op een realistische
manier te beschrijven, om zo de wereld en hun hedendaagse Athene beter te begrijpen en te
waarderen. Ook in andere samenlevingen, b.v. Egypte en Perzië, hield men verslagen van het
verleden bij. Herodotus en Thucydides waren echter uniek in dat ze geschiedenis als een unieke
manier zagen om verhalen over het verleden te vertellen, uniek omdat het streefde naar waarheid.
De goden speelden in hun geschiedschrijving dan ook geen rol, ze probeerden zo eerlijk en
onpartijdig mogelijk te zijn. Herodotus impliceerde echter nog wel vaak anekdotes en volksverhalen
in zijn werk, en schreef iets wolliger en meeslepender. Thucydides daarentegen probeerde zo
‘serieus’ mogelijk te zijn. Wat ook belangrijk was, is dat hun geschiedschrijving opgeschreven werd en
fysiek bewaard werd, om tijdens de Renaissance herontdekt te worden.
History-Writing in the Hellenistic and Roman Worlds: de Romeinen bewonderden de Griekse
geschiedschrijving. O.a. Polybius en Tacitus. De Romeinse geschiedschrijving was echter anders,
omdat het nu niet meer beperkt was tot de geschiedenis van één stadsstaat, maar van een heel rijk.
Zij omvatte daardoor ook een grotere tijdsspanne. Polybius hield zich vooral bezig met de politieke
geschiedenis van het Romeinse rijk. Tacitus benadrukte het idee dat het de taak van de historicus is
vanuit het verleden te wijzen op tekortkomingen in het heden. Wel moet onthouden worden dat de
historici uit de klassieke wereld niet als moderne rationalisten beschouwd moeten worden. Ze
geloofden nog steeds in het bestaan van bovennatuurlijke krachten; daarnaast schreven ze voor een
erg klein publiek.
The Origins of Chinese Historiography: Hier was Confucius (551-479 v. Chr.) belangrijk. Hier was
geschiedschrijving meer encyclopedisch. Ook was er meer nadruk op lessen die uit de geschiedenis
geleerd konden worden.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dostoczar99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
