Het ken-uw-klant principe voor banken in het licht van het non-
discriminatiebeginsel
Cursusnaam: Juridische Aspecten van financiële dienstverlening
Cursuscode: (RM1003-232433M)
Datum inlevering:21-04-2024
Aantal gebruikte woorden (excl. voor pagina, titel en voetnoten): 4007
Banken vervullen een cruciale rol als poortwachter van het financiële systeem, aangezien zij
toegang verlenen tot onmisbare financiële diensten en een centrale positie innemen in het
, financiële transactieverkeer.1 De reden hierom is het feit dat banken, in variërende mate, bij
nagenoeg elke financiële transactie betrokken zijn.2 Deze positie van banken maakt hen vatbaar
voor het ongewild faciliteren van witwasactiviteiten. Precies om deze reden zijn banken
genoodzaakt bepaalde maatregelen te implementeren. Deze omvatten het voortdurend uitvoeren
van klantonderzoeken, het monitoren van klanttransacties en het melden van ongebruikelijke
transacties aan de toezichthoudende instanties. Deze maatregelen zijn in essentie het principe van
‘Ken uw klant’.3 In Nederland is dit principe geïnstitutionaliseerd in de Wet op het financieel
toezicht (Wft) en verder uitgewerkt in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van
terrorisme (Wwft). Niet naleving van de verplichtingen voortvloeiend uit de Wft en Wwft kunnen
grote gevolgen hebben voor banken. De afgelopen jaren zijn de grootste banken in Nederland
vaak onder de aandacht van De Nederlandse Bank (DNB) gekomen. Bekende voorbeelden zijn
de schikkingen van ING4 en ABN AMRO5. Deze verhoogde aandacht en het belang om te
voldoen aan wettelijke verplichtingen, alsook het behoud van de integriteit van het financiële
systeem, hebben ertoe geleid dat banken in de afgelopen jaren aanzienlijke inspanningen hebben
geleverd en investeringen hebben gedaan in hun beleid tegen witwaspraktijken.6 Volgens DNB
kan deze verstrakking in het beleid van banken implicaties hebben voor de acceptatie van klanten
en kan als negatief of onnodig belastend en discriminerend worden ervaren.7 Een recent
voorbeeld is het nieuws over de potentiële discriminatie van moslims door banken.8 In april 2023
heeft de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme de aandacht gevestigd op het feit
dat moslims te maken hebben met structurele discriminatie door banken. Hij heeft daarbij een
oproep gedaan om een onderzoek in te stellen naar discriminatie door financiële instellingen. De
1
H. Brits e.a., Van herstel naar balans – Een vooruitblik naar een meer risicogebaseerde aanpak van het
voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering (rapport DNB), Amsterdam: De Nederlandsche
Bank 2022, p. 15.
2
H. Brits e.a., Van herstel naar balans – Een vooruitblik naar een meer risicogebaseerde aanpak van het
voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering (rapport DNB), Amsterdam: De Nederlandsche
Bank 2022, p.15.
3
De Nederlandsche Bank, ‘Leidraad Wwft en Sw’ Dnb.nl december 2020, p. 11.
4
‘ING betaalt 775 miljoen vanwege ernstige nalatigheden bij voorkomen witwassen’, OM 4 september 2018,
OM.nl.
5
‘ABN AMRO betaalt 480 miljoen euro vanwege ernstige tekortkomingen bij het bestrijden
van witwassen’, OM 19 april 2021, OM.nl.
6
H. Brits e.a., Van herstel naar balans – Een vooruitblik naar een meer risicogebaseerde aanpak van het
voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering (rapport DNB), Amsterdam: De Nederlandsche
Bank 2022, p. 15.
7
DN H. Brits e.a., Van herstel naar balans – Een vooruitblik naar een meer risicogebaseerde aanpak van het
voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering (rapport DNB), Amsterdam: De Nederlandsche
Bank 2022, p. 16.
8
‘Racismecoördinator: 'Structurele discriminatie van moslims bij banken'’, NOS.nl 6 april 2023.
2/15
