Samenvatting
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nieuwere letterkunde
- Instelling
- Hogeschool Van Amsterdam (HvA)
Een samenvatting van de colleges gegeven aan de Hogeschool van Amsterdam () en de daarin besproken literatuur.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
4 beoordelingen
Door: oaberkane • 4 maanden geleden
Door: Pips • 3 jaar geleden
Door: michelloos1973 • 4 jaar geleden
Door: annatuinenburg • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nieuwere letterkundeEen samenvatting van de colleges gegeven aan de Hogeschool van Amsterdam (2018-2019) en de
daarin besproken literatuur.
Inhoud
Literatuur uit de 19e eeuw in vogelvlucht ............................................................................................... 2
Voor 1880 ............................................................................................................................................ 2
Vanaf 1880 .......................................................................................................................................... 2
Naturalisme ............................................................................................................................................. 3
Historische achtergrond ...................................................................................................................... 3
Zes negentiende-eeuwse denkers....................................................................................................... 3
Typische kenmerken naturalisme ....................................................................................................... 4
Een buitenkansje, Arij Prins ................................................................................................................. 4
Kenmerken naturalistisch proza .......................................................................................................... 5
Vooruitblik: van naturalistisch naar modernistisch proza................................................................... 5
Hoofdstuk 5 (Gera en Sneller): Naturalisme (ca. 1885 – ca. 1918) ..................................................... 5
Modernisme ............................................................................................................................................ 9
Betekenis begrip modernisme ............................................................................................................ 9
Literatuur tijdens het interbellum (1918-1940) .................................................................................. 9
Modernistische aspecten van literatuur ........................................................................................... 10
Paul van Ostaijen (1896-1928) .......................................................................................................... 10
Hoofdstuk 6 (Gera en Sneller): Modernisme (ca. 1890 – ca. 1945) .................................................. 11
Naoorlogs proza .................................................................................................................................... 16
Vooroorlogs proza ............................................................................................................................. 16
Naoorlogs proza ................................................................................................................................ 16
De donkere kamer van Damokles, Willem Frederik Hermans .......................................................... 17
Turks fruit, Jan Wolkers ..................................................................................................................... 19
Literatuur in conflict met religie en maatschappij ............................................................................ 20
Naoorlogse poëzie ................................................................................................................................. 21
De Vijftigers: ophef en rumoer! ........................................................................................................ 21
Alles moest anders: experiment en spontaniteit in de poëzie van de Vijftigers............................... 23
Postmodernisme ................................................................................................................................... 23
Modernisme en postmodernisme ..................................................................................................... 23
Kenmerken postmodernistisch proza ............................................................................................... 24
Een perfecte moord (thriller), Tom Lanoye....................................................................................... 25
Hoofdstuk 7 (Gera en Sneller): Postmodernisme (na 1945) ............................................................. 25
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nieuwere letterkunde | Mark-Jan Zwart | 1
,Primaire bronnen
• Een buitenkansje, Cooplandt (pseudoniem Arijn Prins)
• De donkere kamer van Damokles, Willem Frederik Hermans
• Turks fruit, Jan Wolkers
• Een perfecte moord (thriller), Tom Lanoye
Secundaire bronnen
• Inleiding literatuurgeschiedenis voor de internationale neerlandistiek (hst 5-7), Gera & Sneller
• Alles moest anders: experiment en spontaniteit in de poëzie van Vijftig (literatuurgeschiedenis.nl)
Literatuur uit de 19e eeuw in vogelvlucht
Voor 1880
• Idealiserend
- Literatuur moest moraliserend zijn → mens verheffen.
- Biedermeier → naar binnen gekeerd: eigen kring, huis, haard, geschiedenis, godsdienst,
gezin.
• Typerende onderwerpen: God, huiselijkheid, vaderland.
• De domineedichters
- Hendrik Tollens ‘Op de eerste tand van mijn jongstgeboren zoontje’.
- Nicolaas Beets
- P.A. de Génestet
- Bespot door Cornelis Paradijs (pseudoniem voor de Tachtiger Frederik van Eeden).
• Andere typisch Nederlandse 19e-eeuwse genres
- Realistische schetsen
- E. Potgieter ‘De kopyeerlust des dagelijkschen leven’.
- Klikspaan (ps. voor Johannes Kneppelhout) ‘Studententypen’ (1841).
- Humoristische teksten → humor als middel tegen onbevredigende werkelijkheid →
relativeren.
- De Schoolmeester (ps. voor Gerrit van der Linde) ‘Gedichten van den Schoolmeester’.
- Hildebrand (ps. voor Nicolaas Beets) ‘Camera Obscura’.
- Piet Paaltjesn (ps. voor François Haverschmidt) ‘Snikken en grimlachjes’.
- Historische romans → verlangen naar verleden, avonturen van weleer →
maatschappijkritiek.
- Walter Scott ‘Ivanhoe’ (1820).
- G. Bosboom-Toussaint ‘Het huis Lauernesse’ (1840).
- Verbeelding van het verleden.
- Historische avonturenromans.
- Historische ideeënromans.
Vanaf 1880
• De ‘beweging van Tachtig’ → de grote vernieuwers?
- Kunst/literatuur volledig in dienst van schoonheid.
- L’art pour l’art.
- De kunst heeft genoeg aan zichzelf.
- De Nieuwe Gids (1885).
- Opruiende kritiek en affaires.
- ‘Grassprietjes’ (1885), Cornelis Paradijs (Frederik van Eeden) → parodieën.
- ‘Julia’ (1886), Guido, Kloos en Verweij → bij wijze van grap.
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nieuwere letterkunde | Mark-Jan Zwart | 2
, - ‘De onbevoegdheid der Hollandse literaire kritiek’ (1886), pamflet Willem Kloos en Albert
Verweij.
- Motto’s van de Tachtigers
- Kloos’ ‘Inleiding bij de gedichten van Jacques Perk’
- Vorm en inhoud zijn één.
- Poëzie is stemmingskunst: aan de stemmingen kent men de ziel.
- Kloos over Gorters Verzen (1890).
- Kunst is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie.
• Kenmerken poëzie van Tachtig
- Allerindividueelst taalgebruik: woordkunst en neologismen (‘nieuwe woordvormingen’).
- Zintuiglijk, soms stamelend zinsgebruik, ongewone verbanden.
- Oorspronkelijkheid: originele beeldspraak.
De lente komt van ver, ik hoor hem komen
en de boomen hooren, de hooge trilboomen
en de hooge luchten, de hemelluchten,
de tintellichtluchten, de blauwenwitluchten,
trilluchten
Herman Gorter
Naturalisme
Historische achtergrond
• Verzuiling
• Koloniën, ethische politiek, imperialisme.
- De stille kracht, Louis Couperus → koloniale ambtenarij.
• Eerste Wereldoorlog (1914-1918).
• Moderne stad.
• Interbellum.
• Economische malaise (jaren ’30).
• Tweede Wereldoorlog (1940-1945).
Zes negentiende-eeuwse denkers
Denker Vakgebied Nalatenschap
Freud Psychiater Theorie onderbewuste
Darwin Natuuronderzoeker Evolutietheorie
Marx Sociaal-econoom Communistisch Manifest
Engels Sociaal-econoom Communistisch Manifest
Zola Auteur, literator, naturalist Le roman expérimental (1880)
Taine Sociaal-wetenschapper Race, milieu, moment
• Emile Zola → grondlegger naturalistische literatuur
- Onder invloed van Darwin.
- Romans volgens naturalistische principes → bewijzen.
- Race: erfelijk materiaal.
- Milieu: omgeving waarin iemand opgevoed wordt (bijvoorbeeld arbeiders, burgerij).
- Moment: tijdvak in de geschiedenis.
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nieuwere letterkunde | Mark-Jan Zwart | 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mark-janzwart. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen