Omgaan met potentiële
valmomenten
Praktijkonderzoek: De valincidenten nemen toe, maar hoe zit het met het eigen handelen
van de zorgverleners rondom potentiële valmomenten?
Student: van der Tuuk, E.
Studentnummer: 431616.
Praktijk instelling: Hanzehogeschool Groningen.
Inleverdatum: 13 juni 2024
Klas: D7E2.
Aantal woorden: 3775
Werkbegeleidster: Klok, M
Werkplek: ZINN, Locatie de Burcht.
Contactgegevens: m.klok@zinnzorg.nl
Opdrachtgever: Klok, M
Module: 7, zorginnovatie in de praktijk.
,Code: HVMB20ONDM7.
Examinator: Barf, H.
,Inleiding
Valincidenten is in de ouderen brengt dit risico's met zich mee. Per
gezondheidszorg een veel jaar wordt 1 miljard euro uitgegeven
voorkomend onderwerp. Elke 5 aan de gevolgen van valincidenten
minuten valt een 65-plusser en bij ouderen. Het is van essentieel
belandt op de spoedeisende hulp belang dat een zorgverlener weet
(van der Ham, 2023). hoe te handelen bij valincidenten.
De relatie tussen dementie en Voor de zorgverleners is het risico
valincidenten is sterk, dit blijkt uit hoger dat de zorgzwaarte toeneemt
onderzoek en is goed en hierdoor ook de werkdruk, maar
gedocumenteerd (Okeye et al., ook kan het een fysieke en
2023). Vanuit de literatuur is emotionele impact met zich
aangetoond dat dementie het risico meebrengen (Zorginstituut
op vallen met 15% vergoot. Dit wordt Nederland, z.d.).
veroorzaakt door zowel motorische
als mentale problemen die Bij valincidenten speelt valpreventie
dementerenden ervaren (Zhang et en het eigen handelen van de
al., 2019). Voorbeelden zijn o.a.- zorgverleners een belangrijke rol.
ontwikkeling van loopstoornissen, Valpreventie is het signaleren van
gebrek van aandacht en motorische risicofactoren om vervolgens een
stoornissen. Evenwichtsproblemen plan op te stellen (Zorginstituut
spelen een aanzienlijke rol bij het Nederland, z.d.). In 2021 zijn de
risico op vallen. Wanneer het risico wereldrichtlijnen voor valpreventie
op vallen vergroot is, is daarmee het opgesteld. Hierin komt naar voren
risico op lichamelijk letsel ook dat alle bewoners van 65+ een
vergroot (Overdevest, z.d.). De verhoogd risico hebben op vallen en
omvang van het probleem wordt daarom recht hebben op een
benadrukt door recente statistieken interventiestrategie. Interventies die
van het Zorginstituut Nederland mogelijk ingezet kunnen worden o.a.-
(z.d.), waarin wordt gemeld dat in domoticasystemen, het aanbieden
2021 116.400 inwoners van van extra vitamine D en individuele
Nederland zijn gediagnosticeerd met oefeningen die gericht zijn op kracht
dementie. De vergrijzing van de en het bewaren van evenwicht
bevolking zal naar verwachting (Montero-Odasso et al., 2022). Na de
leiden tot een stijging van 94% in het implementatie van wereldrichtlijnen
aantal ouderen met dementie tussen voor valpreventie is in 2022 een
2018 en 2040 (Zorginstituut onderzoek uitgevoerd om de
Nederland, z.d.). Deze demografische effectiviteit van deze richtlijnen te
ontwikkeling heeft op zijn beurt beoordelen. Hieruit kwam naar voren
aanzienlijke gevolgen voor het aantal dat het inzetten van valpreventie een
valincidenten in Nederland, effectieve interventie is (Lim & Gu,
aangezien de afgelopen 10 jaar een 2022).
stijging was van 11%. Het verband
tussen de groeiende populatie In dit onderzoek staat het eigen
ouderen met dementie en de handelen van de zorgverleners
toenemende valincidenten benadrukt centraal. De rol van de zorgverlener
het belang van aandacht voor deze bij het eigen handelen rondom
kwetsbare groep in de samenleving momenten van potentiële
(Zorginstituut Nederland, z.d.). valincidenten omvat: valpreventie,
observatie van de cliënt, snelle
Niet alleen voor de ouderen is dit een reactie, documentatie, ondersteuning
probleem, maar ook voor de inschakelen, omgaan met
zorgverleners en op financieel gebied hulpmiddelen en rapportages
, uitschrijven. Ook volgt de beleid wordt aangegeven dat enkel
zorgverlener de richtlijnen en een procedure beschikbaar is voor na
protocollen van de organisatie, wat een valincident. Voor de
bijdraagt aan een consistente en medewerkers is geen richtlijn
effectieve zorgpraktijken. Wanneer beschikbaar hoe te handelen bij
één van deze factoren uit balans is bewoners met valgevaar. Wel heeft
door, bijvoorbeeld belemmerende ZINN-beleidsafspraken over de MIC-
factoren kan dit een risico zijn voor meldingen (melding incident cliënt),
het aantal valincidenten. Vanuit namelijk na elk valincident wordt een
onderzoek kwamen de volgende melding gemaakt. Vanuit de MIC-
belemmerende factoren naar voren, meldingen komt in het jaaroverzicht
namelijk kennis te kort, te weinig naar voren dat het aantal
trainingen en workshops, de valincidenten op de pg-afdeling flink
samenwerking met andere is gestegen. In de periode tussen
disciplines verloopt niet goed, januari en oktober 2023 tot heden
bekostiging, maar ook een hebben 128 valincidenten
onduidelijke rolverdeling en plaatsgevonden. Ten opzichte van
verantwoordelijkheden kunnen een het jaar 2021 zijn in dezelfde periode
rol spelen voor valincidenten (Kanne 89 valincidenten voorgekomen. Dit is
et al., 2021). Ook bevorderende in twee jaar tijd een stijging van 30%
factoren spelen een belangrijke rol, (Persoonlijke communicatie, 7 maart
bijvoorbeeld het reflecteren op eigen 2024).
handelen. Vanuit de literatuur komt
naar voren dat het reflecteren op Vanuit de organisatie ZINN zijn veel
eigen handelen een positief effect zorgverleners betrokken bij
heeft om ontwikkeling door te gaan valincidenten, namelijk verzorgende-
omtrent eigen handelen van de IG, helpende, helpende plus en
zorgverlener. Dit kan op verpleegkundigen. Vanuit het
verschillende manieren zoals, na een beroepsprofiel komt naar voren dat
valincident reflecteren op het eigen deze groep zorgverleners binnen de
handelen hoe de zorgverlener met de richtlijnen van de beroepscode valt
situatie is omgegaan. Het reflecteren als het gaat om het eigen handelen
kan op individueel niveau, maar ook rondom potentiële valincidenten.
op groepsniveau met collega's Vanuit de beroepscode komt naar
(Koning, 2023). voren dat de zorgverleners
beschikken over voldoende kennis,
Binnen de ouderen zorgorganisatie geen handelingen uitvoeren buiten
Noord-Nederland (ZINN) is het de desbetreffende deskundigheid
handelen rondom valincidenten een om, maar ook hulp vragen als een
actueel onderwerp, omdat binnen de zorgverlener twijfelt (de Witte et al.,
organisatie kwetsbare ouderen 2015).
wonen. ZINN biedt intra- en
extramurale zorg en heeft meerdere Zorgverleners spreken hun
woonzorg- en onzekerheid uit omtrent het eigen
verpleeghuislocaties. Op de pg- handelen met betrekking tot
afdeling wonen mensen die de
potentiële valincidenten (Persoonlijke
diagnose dementie hebben en 24 uur
communicatie, 1 maart 2024). In de
zorg en toezicht nodig zijn. Op de pg-
afdeling is door de dementie het afgelopen maanden hebben zich veel
valrisico groter dan op andere valincidenten voorgedaan, wat
afdelingen (Okeye et al., 2023). zorgverleners bezorgd heeft
gemaakt. Recentelijk plaatsgevonden
Het valpreventiebeleid bij ZINN is valincidenten hebben tragische
beknopt. Vanuit afdeling kwaliteit en gevolgen gehad, waardoor
