SAMENVATTING HINDOEISME
1: KIJKEN NAAR HET HINDOEÏSME
TEKST: INDELING VAN HET HINDOEÏSME
Definitie hindoe
- Iedereen is hindoe die door geboorte of afkomst behoort tot het Indiase sociaal-
religieuze milieu & zich niet als niet-hindoe betitelt. Dwz dat in de Indiase sociaal-
religieuze context iedereen hindoe is die zich niet christen, moslim, parsi,
boeddhist, sikh of jain noemt.
- Meeste in India (Hindoe = eerste inwoner van India), maar ook verspreid
Gebieden waar Indiërs zijn beland
Bali/andere Aziatische delen: identificeren zich met hindoeïsme, maar lijkt
meer op polynese religie
Hindostaan: Nederlandse contractarbeider uit India. Grotendeels hindoes,
maar ook christenen en moslims
Religie is door westerlingen bedacht
- Wij hebben hokjes ‘boeddhisme’ en ‘hindoeisme’ gemaakt
- Jiziya belasting: sommige Indiërs betaalden belasting aan moslimheersers om
religie uit te voeren -> er is dus blijkbaar onderscheid
- Men ging het in Westerse kaders plaatsen: wat is het nieuwe (bhagavadgita) &
oude testament (veda)?
Hindoeïsme
- Betekent weinig
- Geen stichter
- Geen begin; religies die zijn doorgegroeid vanaf prehistorie (ook geen einde;
eeuwige religie)
- Geen centraal heilig schrift
Voor sommigen: Veda
Voor sommigen: woord van guru
- Geen bekering, alleen in hervormde/moderne richtingen
Je kan als hindoe leven, vaak klopt je embodiment niet omdat je wit bent (en
mag je bepaalde tempels ook niet in)
Geboren zijn als hindoe is belangrijk
Hindoe ben je in een kaste/gemeenschap
- Je doet rituelen omdat je in een tempel bent, niet omdat je gelooft. Hindoeisme
doe je; minder belangrijker wat je gelooft (voor sommigen zelfs mogelijk om
atheïstische hindoe te zijn)
- Inconsequenties. Bijv. geloof in reïncarnatie, maar ook rituelen die met de hemel
te maken hebben. Bestaan naast elkaar.
- Fluide: Bijv. hindoe naar pinksterdiensten -> tast hun hindoe-zijn niet aan.
Parsi: volgelingen Zoroaster
- Iran, 2000 BCE
- Lijkt op oude Vedische religie
- Uit Iran gevlucht door Islam naar India
, - Vaak rijk; mogen geen landbouw bedrijven dus doen aan ambacht
- Alle natuurelementen heilig -> begrafenis in zonlicht (gieren)
- Reinheid belangrijk
- Je moet het aardse (wijn, trouwen) vieren, niet ontkennen
Sikhs: volgelingen Guru Nanak
- 15e/16e eeuw
- Doen niet aan kastesysteem -> allemaal leerling van Guru Nanak
- Indiërs, geen hindoes. Delen sommige mystieke teksten.
- Moeten sociaal werk doen
- Provocatie hindoeisme: elke dag in tempel Gurudwar 5000 mensen samen eten ->
hindoes: gekookt eten delen is onrein
- Geëmancipeerde vrouwen
Jain: volgelingen Mahavira (5e/6e eeuw BCE)
- Digambara’s: naakt, Shwetambara’s: gekleed
- Nauwelijks missionering: monniken mochten niet langer dan 1 dag per boot
- Mahavira: vergelijkbaar leven Boeddha, veel strenger
- Ingewikkelde karma
- Geen kastensysteem maar huren wel brahmanen in
- Grote invloed op Gandhi: geweldloos
- Siddha-Pratima: bevrijde mens
Bevrijd van materie
Als je de geestelijke atomen van lichamelijke atomen scheid
Door jezelf te onttrekken aan karmische handelingen
Hindoeisme of niet?
- Hare Krishna’s (ISKCON): uiteindelijk door Indiërs geaccepteerd als Hindoe,
ondanks veel westerlingen
- Yoga: in huidige vorm niet Indiaas maar Westers -> yoga-instsituten zijn er
nauwelijks in India
OPBOUW HINDOEIÏSME
Adivasi: inwoners vanaf het begin
- Stammen in afgelegen gebieden India
- Weten niet of we ze hindoe noemen; wel veel interactie met dorpse hindoes
- Soms ontwikkelen stamgoden zich tot hindoegoden -> grote bijdrage hindoeisme
ondanks niet-hindoe
Indus, Harappa cultuur (2500 – 1750 BCE)
- Weinig van bekend; alleen kleine beeldjes en zegels met schrift
- Hoogstwaarschijnlijk leven aspecten van de Indus nu door in hindoeïsme
- In Zuid-India beweren ze dit: reinheid, proto-shiva, eerste yoga-asana’s
Onderstreept voor het moderne hindoeïsme hoe groot India altijd al is geweest
Verwijst naar de oudheid van de tradities voor hun
Dravidian, dravida
- Onderscheiding hindoes: Dravida (Zuid-India) of Aryan (Noord-India)
, - Eigen talen: Tamil, Telugu, Malayam, Kannada
- Eigen culturele identiteit: anti-hindi, verzet tegen Noord-India -> verandert nu
door Bollywood-films
- Zuid-India: eigen vormen van Hindoeïsme, verwant aan Indus.
Arya (edel)
- Sanskriet waar vandaan? Nu een beladen onderwerp
- Veda: teksten, oude Sanskriet bronnen.
Waar ontstaan? Buiten/binnen India. Wetenschap -> buiten India, Hindoe-
fundamentalisme: binnen India
Voor hindoes is Sanskriet nu de originele & oudste taal vd wereld
- Offerrituelen, standen, kasten -> Brahmanen bovenaan
- Nomadisch: weinig opgeschreven (onhandig als je rondtrekt)
- Theorieën Arya:
1. 2000 v chr binnengekomen als nomaden -> wss waar
2. Waren er al, droegen superieure cultuur uit -> omarmd door hindoe-
fundamentalisten
Ascese & alternatieven
- Laat Vedische periode: twijfel aan werking rituelen & recitaties; de wereld werd
helemaal niet perfect.
- Nieuwe spirituele bewegingen: ascese, boeddhisme, jainisme
- Nieuwe ideeën: karma, reincarnatie, Atman -> nu nog belangrijk in Hindoeïsme
Handelsroutes & interacties
- India veel interactie: centraal, zuidoost, voor-Azië
- Alexander de Grote (300BCE): versloeg India
Grieken vestigden zich in India
Interactie: koning Menander
- Indiase spirituele leiders naar middellandse zeegebied
- Christendom: 1e eeuw na christus
1. India: Thomas christenen, Syrische christenen, westers Christendom
2. Cultus Yashoda & Kleine Krishna: afgeleid van Maria & Jezus
Gupta dynastie
- Wordt van gezegd: gouden periode hindoeïsme ->herleving hindoeïsme na
boeddhisme & jain
- Herleving klassiek Sanskriet
- Grote klassieke teksten: Purana’s (hindoe encyclopedie)
Islam (7e eeuw NC in India)
- Via plundertochten + zeeroutes
- Moghul dynastie: 1526 – 1857
Grote bijdrage Indiase cultuur
Gemengd verhaal: sommigen tolerant, sommigen onderdrukkend
- Aantrekkingskracht Islam in India: broederschap + geen kasten
Trok vooral laagkaste aan
Uiteindelijk door interactie ook kastensysteem in Islam in India
, - Sufisme: mystieke Islam. Verhalen over India
Koloniale periode
- Engelsen in India
Europees onderwijs in India+Indiase mensen naar Engelse uni (Mahatma
Gandhi; herwaardering eigen cultuur)
Spoorwegen: meer interactie met elkaar
- 1857: oprichting Arya Samaj: hervormd hindoeïsme
Tegen: kasten, bruidsschat, kinderhuwelijk, dure tempels, beeldendienst,
voorrecht brahmanen, onreinheid, lage positie vrouw
Mogelijkheid tot bekering hindoeïsme
- Westerse wetenschap -> beter zelfbeeld Indiërs
- Boekdrukkunst in India: van manuscripten & recitaties -> religie in druk
Uitleg niet meer exclusief voor elite
Esoterie & theosofie
- Theosofie -> westers wishful thinking -> waardering ‘hoge niveau’ India ->
zelfvertrouwen Indiërs
India: veel guru’s & levende heiligen
- Wereldconferentie religies: interactie
Charismatische Vivekanada diepe indruk
- 1923: Hindutva: Hindoe-nationalisme
Concrete definiëring Hindoe: iemand voor wie India heilig land + vaderland is
Andere religies & groeperingen horen niet in India
Rechtse/fascistische ideeën
Bepaalt nu zelfbeeld hindoe in India
Oppositie: jongeren -> waarom worden mythe en geschiedenis aan elkaar
gelijk gesteld?
Na de onafhankelijkheid
- India onafhankelijk: hindoe deel India, moslim deel Pakistan en Bangladesh
- India nu seculiere staat -> hindoereligie niet staatsreligie -> hindusatva erg
sterkt, dus velen willen van India hindoenatie maken.
- Nepal: had tot recent hindoeïsme als staatsreligie
- Bali: eigen vorm hindoeïsme/boeddhisme: hindoe Bali
Guru bewegingen, yoga
- Gurubewegingen nu wereldwijd: zowel Indiaas/hindoeïstisch als westerlingen die
zichzelf hindoeïstisch/boeddhistisch noemen
- ’70 & ’80 westen: Osho, Hare Krishna’s. In westen vaak interactie met
bevindingen psychologie en psychotherapie
- Yoga die over de hele wereld wordt gedaan: asana (houdingen) yoga. Oude
wortels, maar eerder product 20e eeuw met allerlei andere ideologieën
erdoorheen.
India profileert zich wel als het land waar yoga is ontstaan
- Films zijn enorm belangrijk in India. Hindoemystiek wordt verfilmd. Ook kritiek op
bepaalde aspecten van het hindoeïsme zoals de positie van vrouwen,
kastenstelsel etc.
