In dit document staan mijn college aantekening van alle zeven colleges van het vak Pedagogische Taken van het Onderwijs uit het jaar , maar hier is weinig aan veranderd. De aantekeningen zijn compleet en bevat alle informatie dat tijdens de colleges is verteld, met duidelijke afbeeldingen en voorbe...
Pedagogische Taken van het Onderwijs
College 1 - Wat is het doel van onderwijs? 1
College 2 - De vorming van personen 5
College 3 - De vorming van burgers 13
College 4 - Fenomenologische pedagogiek 19
College 6 - Waarom lijken scholen zo op gevangenissen? 26
College 7 - Waarom hebben we scholen eigenlijk nodig? 31
,College 1 - Wat is het doel van onderwijs?
Waar draait het om in de pedagogiek?
Filmpje: Ad Verbrugge met Jan Dirk Imelman; De Staat van het Onderwijs 6 (3:00)
Ons eenvoudige model van onderwijs is een driehoek waarin de 3 posities niet kunnen worden ondersteld
aan het ander (leren = leraar, luisteren = leerling, leerstof). Het woord ‘pedagogisch’ wordt geassocieerd
met emotionaliteit en omgaan met elkaar en zorg hebben voor elkaar. In de klassieke pedagogische
opvattingen gaat het steeds over de situatie: hoe ga ik kinderen in de praktijk van hun jonge leven inleiden
in de cultuur waar zij terecht komen? De leerstof is afgeleid van de cultuur (ontwikkeld in de jaren).
Paideia: kinderen meenemen/opvoeden, kinderen inleiding in de cultuur.
‘Inleiding in de cultuur’
● Praktische kennis
● Theoretische / wetenschappelijke kennis
● Vorming
Het heeft te maken met hoe de oude Grieken dachten over Paideia. Heeft te maken met wiskunde en
grammatica maar ook met de morele waarde van kinderen en lichamelijke ontwikkeling (sporten) Hoe
zorgen wij ervoor hoe een kind de wereld intreedt? Pedagogiek gaat dus niet om kennis van kinderen. Het
gaat om pedagogiek als handelingswetenschappen. Hoe leid ik een kind in in de volwassen wereld?
Geesteswetenschappelijk denken: doel van opvoeding en onderwijs. Heel sterk beïnvloed door filosofie en
geesteswetenschappen.
Kritisch perspectief: rol van de school in de samenleving
Vertaling naar vraagstukken:
● Kun je als leraar je leerlingen moreel vormen? Is dat wenselijk?
● Hoe kun je leerlingen opvoeden tot goede burgers? (burgerschap in onderwijs vormgeven)
● Waarom lijken scholen zo op gevangenissen?
● Waarom hebben we scholen nodig?
Hannah Arendt
Duitse filosofe, gevlucht naar de VS. Haar (man) treedt tot de NSB. Ze heeft een scherp ook voor de
werkelijke maatschappij. Ze vond zichzelf eerder een politiek denker dan een filosoof. Wij moeten ons
vooral bezighouden met, met elkaar dingen bouwen en ondernemen.
Wat is de zin van politiek?
Politiek gaat om wat zij ‘wereld’ noemt, een ruimte tussen mensen waarin individuen elkaar ontmoeten.
Mensen kunnen van mening verschillen, maar lopen niet uit de hand.
Arendt is een conservatieve revolutionair
Pedagogie heeft te maken met kinderen inleiden in de wereld van nu en wat er vroeger is gebeurd, je moet
een beetje conservatief zijn. Maar je moet ook revolutionair zijn. Als je echt de nataliteit van de nieuwe
generatie ruimte wilt geven, moet je de kinderen niet te veel sturen, maar ruimte laten voor de revolutie
van de toekomst. Als leerkracht moet je volgens Arendt extreem balanceren tussen deze twee kanten.
→ Conservatief (oud)
→ Revolutionair (nieuw)
,Filosofische achtergrond:
Politiek is het belangrijkste
● Onderscheid tussen arbeid / werken / handelen
○ Arbeiden is het laagste niveau van doen als mens (eindeloze herhaling)
○ Werken is dat je dingen maakt/produceert die zich niet herhalen
○ Handelen is politiek bedrijven, optreden in de wereld.
Het politieke is ‘de wereld’
● Handelende mensen: discussies, actiegroepen, publiceren, enz.
Pluraliteit is belangrijk
● Het politieke bestaat pas in de pluriformiteit
○ Er is niet maar één mening
○ Wanneer er maar één mening is spreek je eigenlijk van fascisme etc.
○ We zullen zelden op dezelfde manier ergens naar kijken.
Nataliteit: elke generatie heeft het vermogen om zich te vernieuwen. Elke nieuwe (jonge) generatie heeft
het vermogen iets radicaal anders te doen, iets volledig nieuws. Als oudere generatie moet je niet te veel de
nieuwe generatie beïnvloeden/indoctrineren, maar ze de mogelijkheid te bieden dingen zelf op te lossen,
creatief te zijn.
Essay ‘De crisis van de opvoeding’
Twee complexe dilemma’s:
1. Welke rol zouden politieke kwesties moeten spelen?
Zij vindt dat je scholieren niet moet betrekken bij politieke kwesties. School is een soort
tussengebied: thuis - school - maatschappij. Ouders en de samenleving mogen niet te veel
uitoefenen op de scholen. School is een apart domein in het denken van Arendt.
2. Hoe moet je je als docent verhouden tot de geschiedenis/traditie?
Taak van onderwijs is om de geschiedenis over te dragen. Pijnlijke geschiedenissen moet je ook
overbrengen en niet tegengaan. Als docent heb je de taak om het verleden levend te maken.
“Het ontbreekt anders gezegd aan een pedagogisch taal… de aandacht voor de doelen van het
onderwijs, en het waartoe”. - Gert Biesta
, Crisis in het onderwijs?
Omzeilen van complexe dilemma’s rond pluraliteit en geschiedenis.
● Docenten nemen geen verantwoordelijkheid voor de wereld waarin we leven: niet erkennen van
pijnlijke geschiedenissen en ruimte geven aan tegenstrijdige meningen. Docenten proberen
moeilijke onderwerpen te vermijden en complexe discussies uit de weg te gaan om de goede sfeer in
de klas te bewaren. Maar het onderwijs mag best gestuurd worden en dit mag lastig zijn (discussies
aangaan en moeilijke meningen accepteren, om zo de leerlingen voor te bereiden op participatie in
de wereld.
○ Inleiden in de cultuur. (conservatief [traditie, bestaande wereld en hoe het vroeger was] )
Als leerkracht moet je de leerling inleiden in de cultuur, inleiden in de geschiedenis maar ook
voorbereiden op pluraliteit, participeren op politiek handelen, er mogen verschillende
meningen zijn.
● ‘Lesgeven voor het leven’ in plaats van ‘Lesgeven voor de wereld’
○ Niet alleen onderwijs als ‘sociale vaardigheid’. Het onderwijs mag best ‘moeilijk’ zijn. We
hoeven niet de hele tijd vriendelijk te zijn, maar onderwijs heeft te maken met het
voorbereiden op participatie in de wereld.
○ Als je als oudere generatie alleen maar praat/indoctrineert heeft dit invloed op de nataliteit
en kunnen de kinderen niet zelf nadenken en zelf iets nieuws/anders te doen.
○ Nieuwe generatie die zelf denkt (revolutionair [kinderen niet veel sturen, ruimte geven] )
Enerzijds conservatief = ‘oud’ - inleiden in de cultuur
Anderzijds revolutionair = ‘nieuw’ - nieuwe generatie vrij denkende mensen
Dietrich Benner
Je hoeft zijn tekst niet in detail te kennen, maar alleen de grote lijnen!!
Twee klassieke pedagogische grondbegrippen:
1. Principe van de vormbaarheid (Bildsamkeit)
2. Principe van de activiteit (Aufforderung zur Selbsttätigkeit)
Constitutieve principes (universeel, bovenhistorisch) voor de pedagogische interactie.
Bildsamkeit:
● Principe van vormbaarheid: kind kan zich met behulp van de cultuur en in relatie tot de ander
vormen en gevormd worden.
● Mensen werken aan eigen bestemming.
Onbepaaldheid / openheid van de menselijke aanleg: meewerken aan eigen opvoeding.
Negatieve aspect: kind is NIET gedetermineerd.
Positief aspect: kinderen willen meewerken.
Elk kind is gelijk, kan zichzelf vormen en veranderen. Kinderen worden niet gedetermineerd. Het startpunt
is gelijkheid en mogelijkheid tot vorming. Als kind participeer je hierin, maar ook als opvoeder!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liselotvanrij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
