College aantekeningen
FA-BA105 ALLE hoorcolleges samenvatting
Samenvatting van alle hoorcolleges van FA-BA105
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 54 pagina's
Voorbeeld 4 van de 54 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING FA-BA105HC’s 1-7
HOORCOLLEGE 1
Thema: farmacokinetiek
Farmacokinetiek: onderdeel van farmacologie. Het gaat over wat het lichaam doet met het
geneesmiddel.
- Toedieningsvorm/route: FA-BA103
- Werking receptor/ligand: FA-BA104
- Het lichaam in: FA-BA105
Black-Box principe: = farmacokinetiek
Inname geneesmiddel
→ Op een van de manieren komt het lichaam in
→ Komt het geneesmiddel bij de receptor + effect
→ Uit het lichaam
Belang om te weten wat het lichaam doet met het geneesmiddel?
Definitie: in de farmacokinetiek kijken we kwantitatief naar hoe een geneesmiddel door het lichaam
heen beweegt.
Het is van belang:
- Belangrijk voor ontwikkeling van geneesmiddelen
- Dosis
o wanneer het geneesmiddel werken?
o hoe lang gaat het werken?
o hoe vaak met je doseren?
o wat is de beste toedieningsvorm en -route?
- Bijwerkingen herkennen
o Toxische geneesmiddelen herkennen
- Langdurige schade te voorkomen
ADME principe: hoe beweegt het geneesmiddel door het lichaam?
• A : Absorptie
• D : Distributie
• M : Metabolisme
• E : Excretie
1
, 1. Absorptie: Het moment dat het geneesmiddel van de plaats van de
toediening naar de centrale circulatie gaat.
- Bij orale toediening: via de maag naar de darmen → via de darmen
wordt het geneesmiddel opgenomen → geneesmiddel gaat naar
centrale bloedbaan.
o Opname gebeurt bij de darmen via verschillende pathways:
▪ Paracellulair
▪ Transcellulair: passief of Actief
Twee belangrijke punten:
• De orale toedieningsvorm is de meeste voorkomende toedieningsvorm:
o Er zijn ook andere soorten toedieningsvormen, maar de
absorptie proces / plek verschilt.
• Bij absorptie moeten de geneesmiddelen over een cellaag heen.
o Geneesmiddelen moeten de lipide laag kunnen passeren voordat ze de centrale
circulatie voorkomen. De betekent dat hoe het geneesmiddel eruit ziet bepalend kan
zijn voor de absorptie proces. (fysische chemische eigenschappen) + omgeving van
toediening is bepalen (pH).
First-Pass Effect: De eerste fase van metabolisme die je krijgt van een geneesmiddel (eerste afbraak
fase van geneesmiddelen) vóórdat het geneesmiddel in de centrale circulatie zit.
Bij orale toediening:
- Metabolisme (afbraak stappen) zowel in de darmen als in de lever.
- Voorbeeld:
o 100% dosering → maag → darmen (+ enzymen) → 70%
dosering door afbraak van enzymen → Lever → Fisrt-Pass
effect → 15% dosering in bloed.
- First-Pass effect heeft altijd als gevolg dat er minder van het
geneesmiddel in het systeem komt dan dat je zou verwachten met de
dosering doe je toedient.
First-Pass effect kan bij andere plekken plaatsvinden dan de lever.
- Toedieningsvorm: inhalatie: longen = first-pass effect
- Toedieningsvorm: oraal: darmen + lever = first-pass effect
2. Distributie (verdeling): proces waarbij het geneesmiddel dat in de bloedbaan
zit naar verschillende organen en weefsel in verdeelt wordt. Belangrijkste stap om
het geneesmiddel daar bij de receptor te krijgen waar het zijn werk kan doen.
• 1-compartiment model: aanname: zodra een geneesmiddel in de
bloedbaan zit, is het ook overal in het lichaam verdeeld met dezelfde
concentratie overal. (meteen een evenredig verdeling in het hele
lichaam).
• 2-compartiment model: geen één grote compartiment mode, maar
meerdere compartimenten. Een geneesmiddel kan een voorkeur hebben
op een bepaalde orgaan, daar hoopt het zich op en daar kan het zich
verdelen.
2
, 3. Metabolisme: is een proces waarbij we een geneesmiddel uit het lichaam krijgen (de actieve
bestanddeel minder actief maken). Meestal gebeurt dit proces in de lever. De lever is ons toxicatie
orgaan. Er zitten veel enzymen in die op
verschillende manieren moleculen kunnen afbreken.
Het doel van zo’n afbraak is om een molecuul
minder actief te maken en meer wateroplosbaar te
maken zodat het makkelijk uitgescheiden kan
worden door bijvoorbeeld de nieren.
• Het metabolisme wordt ook meteen de
activiteit van de stof vermindert dan veel
volledig weggehaald. Dus het is een manier
om het geneesmiddel niet meer werkzaam
te maken.
Er is een onderscheid te maken tussen fase I en fase
II metabolisme: dat zijn vaak ook verschillende enzymen die verantwoordelijk zijn voor de afbraak +
verschillende soorten reacties die wat anders doen met het geneesmiddel.
- Fase I: makkelijk reacties: oxidatie- reducties- & hydrolyse-reacties.
- Fase II: moeilijker reacties: conjugatie-reactie: andere molecuul op eigen molecuul plakken
om ervoor te zorgen dat het dus op die manier hydrofieler wordt.
4. Excretie (uitscheiding) : kan door de nieren. Heel veel afbraak producten/metabolieten worden via
de nieren afgescheiden. Ook vindt excretie via de gal plaats.
- Nieren: hydrofiele stoffen uitscheiden
- Gal: lipofiele stoffen uitscheiden
Eliminatie: zowel metabolisme als excretie samen. Actieve gedeelte inactief maken als bij
metabolisme en je kunt ook de actieve stoffen direct via excretie uitscheiden.
Alle verschillende processen die ervoor zorgen dat een geneesmiddel uit het systeem wordt gehaald,
wordt het elimineren van een geneesmiddel genoemd.
3
, Plasmaconcentratie in het lichaam:
Om een geneesmiddel in het lichaam te kunnen monitoren, wordt de concentratie in het plasma
gemeten op verschillende tijdstypen:
- Je kunt veel nauwkeuriger meten in plasma dan in bloed (minder verstoringen van signaal).
Bij orale toediening:
1. Toenamen van [C] totdat het geneesmiddel geabsorbeerd is.
2. Na absorptie begint de eliminatie processen (metabolisme + excretie).
Standaard plasmaconcentratie vs. Tijdcurve:
Orale toediening:
• Absorptie opname
• Minimale effectieve concentratie: op het
moment dat het concentratie van farmacon
in plasma naar boven komt, dan is het het
moment dat je een effect gaat merken.
• Minimale veilige concentratie: als
concentratie hoger gaat dan krijg je
toxische niveaus.
• Je wilt dat het geneesmiddel in de
therapeutische fase ligt (tussen de
minimale effectieve concentratie en de
minimale veilige concentratie). Het geeft
een effect, maar ook geen toxische
effecten.
• Cmax: concentratie op het maximale punt. Hoe hoog kun je maximaal krijgen.
Type toedieningsroute vs. Plasmaconcentratie-tijdcurve:
Intraveneus bolus injectie:
- Grote hoeveelheid in één keer toedienen rechtstreeks in de centrale circulatie (bloedbaan).
- Voorkom je de hele absorptie proces. Concentratie zit meteen al hoog in de bloed →
eliminatie processen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esraaaydi19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen