Samenvatting
Samenvatting Duurzame Ontwikkeling - Tentamen 1
Zeer uitgebreide en volledige samenvatting van alle stof voor het eerste tentamen van het vak Duurzame Ontwikkeling.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 91 pagina's
Voorbeeld 4 van de 91 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
6 beoordelingen
Door: mpjanssen4 • 2 jaar geleden
Door: kim65 • 4 jaar geleden
Door: ninevdstadt • 4 jaar geleden
Door: cobijansen • 5 jaar geleden
Door: hwinkel • 5 jaar geleden
De samenvatting is niet erg beknopt, juist heel lang. Alle belangrijke dingen worden benoemd maar soms wel in een grote lap tekst, waardoor het zijn beknoptheid verliest. Wel prima voorbereiding voor de toets
Door: 6177 • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Duurzame Ontwikkeling – Tentamen 1Hoofdstuk 1 – The environment and Sustainability
1.1. Key concepts of sustainability
Environment is alles om je heen. Het gaat om levende dingen (zoals planten en dieren) en niet-
levende dieren (water, lucht en zonlicht) waarmee je interactie hebt.
Onze levens hangen af van zonlicht en de aarde voor schone lucht, water, voedsel, onderdak,
energie, vruchtbare bodem, leefbaar klimaat en andere onderdelen van het life-support system van
de planeet.
Environmental science: een studie van de aard van verbindingen. Interdisciplinary study that uses
information and ideas from the physical sciences (such as biology, chemistry, and geology) with those
from the social sciences and humanities (such as economics, politics, and ethics) to learn how nature
works, how we interact with the environment, and how we can to help deal with environmental
problems. Interdisciplinaire studie van:
- Hoe aarde (nature) werkt en heeft overleefd en gedijt
- Hoe mensen interacteren met environment
- Hoe we duurzamer kunnen leven.
Het streeft naar beantwoorden van vragen als wat problemen en oorzaken zijn van milieuproblemen
en hoe ze op te lossen zijn. Combinatie van informatie en ideeën van biologie, scheikunde, geologie,
geografie, economie, politiek en ethiek.
Ecologie: de tak van biologie die focust op hoe levende organismen in wisselwerking zijn met levende
en niet-levende delen van hun omgeving.
Species: groep organismen die een unieke set karakteristieken heeft die het onderscheidt van andere
groepen.
Ecosysteem: een set organismen binnen een bepaald gebied of land of volume water die in
wisselwerking zijn met elkaar en met hun omgeving van niet-levende materie en energie.
Environmentalism/environmental activisme: een sociale beweging toegewijd om het leven van de
aarde en haar hulpbronnen te beschermen.
Drie wetenschappelijke principes van duurzaamheid
Mens is zo’n 200.000 jaar oud. Sinds 1900 zijn we extreem verspreid en domineren we meeste
ecosystemen op aarde. Op meer dan 40% van het land op aarde wordt voedsel verbouwd en steden
gebouwd. We controleren 75% van totale hoeveelheid vers water.
De grote en groeiende impact van de mens bedreigt bestaan van vele soorten en biologische
gebieden zoals regenwoud en koraalriffen en het vervuilt lucht, water en bodem.
Drie wetenschappelijke natuurlijke factoren spelen hoofdrol in lange termijn duurzaamheid van leven
van de planeet (scientific principles of sustainability):
1. Afhankelijkheid van zonne-energie: zon verwarmt planeet en geeft energie voor planten om
nutriënten (chemische stoffen die planten en dieren nodig hebben om te overleven) te
produceren.
2. Biodiversiteit: variatie in genen, soorten, ecosystemen en ecosysteemprocessen. Interactie
geeft een vitaal ecosysteem. Biodiversiteit zorgt ervoor dat soorten kunnen aanpassen aan
veranderende omstandigheden en uitgestorven/verdreven soorten kunnen vervangen.
3. Chemische cyclus: de circulatie van chemische stoffen of nutriënten die nodig zijn om leven
van de omgeving (van bodem en water) door verschillende organismen en terug naar de
omgeving. Resten en afval van organismen worden nutriënten en ruwe materialen voor
andere organismen. Dus in natuur: waste = useful resources.
Duurzaamheid heeft verschillende sleutelconcepten die gebruikt worden als subthema’s.
Natural capital (de natuurlijke hulpbronnen en ecosysteemdiensten die mensen en andere soorten
in leven houden en die menselijke economieën ondersteunen) is er één van.
1
,Natuurlijke hulpbronnen: materialen en energie voorzien door de natuur die essentieel of nuttig zijn
voor mensen. Er zijn 3 categorieën:
- Onuitputbare hulpbronnen
o Bijv. zonne-energie, waarvan wordt verwacht dat het nog 5 miljard jaar blijft tot de
dood van de zon. Ook windenergie of geothermische energie
- Hernieuwbare hulpbronnen
o Elke hulpbron die kan worden aangevuld door natuurlijke processen binnen uren of
eeuwen, zo lang mensen het maar niet sneller gebruiken dan het zichzelf kan
aanvullen.
o Bijv. bos, grasland, vruchtbare topgrond, vis, schone lucht, vers water.
o Sustainable yield: de hoogste mate waarin mensen hernieuwbare hulpbronnen
kunnen gebruiken zonder de mogelijkheid om het aanbod te verminderen.
- Niet-hernieuwbare hulpbronnen (uitputbaar)
o Komen voor in een bepaalde hoeveelheid (stock) in de aardkorst. Het kan miljoenen
of miljarden jaren duren om gevormd te worden door geologische processen. We
kunnen deze veel sneller gebruiken dan de natuur ze kan vervangen.
o Bijv. fossiele brandstoffen (olie, steenkool, aardgas), mineralen, metaal en koper en
niet-metaal mineralen zoals zand en zout.
Ecosysteemdiensten: natuurlijke diensten verzorgd door gezonde ecosystemen die leven en
menselijke economie ondersteunen zonder monetaire kosten voor ons. Bijv. bossen verschonen het
water en lucht, verminderen bodemerosie, reguleren klimaat en recyclen nutriënten.
Vitaal ecosysteemdienst is nutriënt cycling. Zo is er zonder dit in bovenste toplaag van bodem niks
mogelijk.
Tweede component van duurzaamheid is dat menselijke activiteiten natuurlijk kapitaal kunnen
degraderen. Door hernieuwbare hulpbronnen sneller te gebruiken dan de natuur ze kan aanvullen en
door de aarde te overladen met vervuiling en afval. O.a. door het gebruik van pesticiden, kunstmest
en veel water en energie om voedselopbrengst te vergroten. Maar ook vervuiling van plastic en
chemische stoffen in water.
Derde component van duurzaamheid: creëren van oplossingen voor de milieuproblemen. Bijv.
stoppen met platbranden of kappen van volwassen bossen. Daarvoor is educatie en wet- en
regelgeving van belang.
Er kunnen conflicten ontstaan als milieubescherming negatieve economische effecten heeft op
groepen, individuen of bedrijven. Het maken van compromissen of trade-offs zijn dan van belang.
Ieder kan duurzamer leven, dus individuen doen ertoe.
Drie extra principes van duurzaamheid (door economie, politiek en ethiek)
- Full-cost pricing (voor economen): sommige economen dwingen ons om manieren te vinden
om de kwetsbare milieu en gezondheidskosten van het produceren en gebruiken van
goederen en diensten in de marktprijzen op te nemen. Geeft info over de schadelijke milieu-
impact van producten.
- Win-win oplossingen (van politieke wetenschap): politieke wetenschappers kijken vaak naar
win-win oplossingen bij milieuproblemen die gebaseerd zijn op samenwerking en
compromissen die vaak baten voor het grootste aantal mensen en het milieu.
- Verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties (van ethici): ethiek is een tak van
filosofie over wat goed of fout is. We moeten het life-support systeem van de planeet in een
conditie houden die zo goed of beter is dan nu als onze verantwoordelijkheid voor
toekomstige generaties.
Hierbij zijn individuen van belang. Bijv. Janine Benyus die natuur gebruikt om duurzame design en
leven te ontwerpen.
2
,Biomimicry kan worden gebruikt als middel om duurzamer te leven.
Biomimetica of biomimicry is de wetenschap en de kunst van het imiteren van de beste biologische
ideeën in de natuur om menselijke toepassingen uit te vinden, te verbeteren en duurzamer te
maken. Biomimetica is gebaseerd op 3,8 miljard jaar evolutie, waarbij de beste ideeën en
aanpassingen het overleven.
Er is groot verschil tussen gebruik in hulpbronnen en milieu-impact tussen landen:
More-developed countries: geïndustrialiseerde naties met hoge gemiddelde inkomens per
persoon. Is nu 17% van wereldbevolking en gebruikt 70% van hulpbronnen.
Less-developed countries: meeste hiervan in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Sommige zijn
middle-income, moderately developed countries zoals China, India, Thailand, Brazilië en
Mexico. Andere zijn low-income, least-developed countries.
Met 83% van wereldbevolking gebruiken ze ongeveer 30% van hulpbronnen.
1.2 How Are Our Ecological Footprints Affecting the Earth?
Veel mensen hebben betere kwaliteit van leven. We hebben als dominant dier veel macht. Onze
activiteiten hebben effect op de temperatuur van de atmosfeer en temperatuur en zuurtegraad van
de oceanen. Ook kunnen we bijdragen aan uitsterven van soorten. Op zelfde moment heeft onze
creativiteit, economische groei, wetenschap, etc. ook bijgedragen aan verbeteren van kwaliteit van
leven. We hebben enorm veel materialen en producten ontwikkeld. En computers en robots en
elektronische netwerken voor mondiale communicatie.
Levensverwachting neemt toe, kindersterfte neemt af, onderwijs neemt toe, ziektes worden
overwonnen en populatiegroei neemt af. Grote afname van armoede (1 op 7 mensen).
We hebben veel meer voedsel en water en beschermen gebieden en soorten. Wetenschappelijk
onderzoek en technologische middelen gefinancierd door rijken helpt bij bereiken van deze
verbeteringen in leven en milieu-kwaliteit. Ook educatie van groot belang en samenwerking.
Toch leven we unstustainable. Veel van het life-sustaining natuurlijk kapitaal van de aarde wordt
verwoest en gedegradeerd. Dit is het proces van environmental degradation/natural capital
degradation.
Menselijke activiteiten hebben direct effect op 83% van het landoppervlak op aarde (excl. Antarctica)
door stedelijke ontwikkeling, groeiende landbouw, energieproductie, land voor vee, mijnen, boskap,
etc.
Water vanuit aquifers, bossen verwoest, overbevissing, afval in zee, luchtvervuiling, etc.
Warmere lagere atmosfeer wat zorgt voor smelten van ijs en zeespiegelstijging. Diersoorten raken
100x sneller uitgestorven dan in pre-human tijden.
Millennium Ecosystem Assessment: een 4-jarige studie door de VN in 2005 waaruit bleek dat
menselijke activiteiten meer dan 60% van ecosysteemdiensten van de natuur overgebruiken, vooral
sinds 1950. Hierdoor komt spanning op natuurlijke functies van de aarde om de ecosystemen te
behouden voor toekomstige generaties.
Anderen zeggen juist weer dat de aarde al heel veel heeft overleefd dus dat het wel zal redden.
Sommige hernieuwbare hulpbronnen zijn niet in bezit van iemand en kunnen door iedereen worden
gebruikt, bijv. atmosfeer, open oceanen en vissen (shared resources).
Dit werd tragedy of the commons genaamd. Iedere gebruiker denkt een klein stukje te gebruiken
want dat zou toch niet uitmaken en wil zelf voordelen. Maar dit cumulatieve effect van grote
aantallen mensen die stukjes exploiteren zal uiteindelijk leiden tot degradatie. Dan heeft er niemand
meer voordeel van. Dat is de tragedie.
Een oplossing hiervoor kan zijn om het te gebruiken in een mate lager dan de sustainable yield door
regulatie van toegang ertoe. Of door er persoonlijk eigendom van te maken. Als het iets is van jezelf
3
, is het meer waarschijnlijk dat je het beschermt. Toch gebeurt dit niet altijd en bovendien kan bijv. de
oceaan moeilijk opgedeeld worden.
Gebruik van hernieuwbare hulpbronnen kan ons baten maar kan ook resulteren in degradatie van
natuurlijk kapitaal, vervuiling en afval.
Ecological footprint: de mate van biologisch productief land en water (biocapaciteit) die nodig is om
een bevolking in een gebied te voorzien met hernieuwbare hulpbronnen en om het afval en
vervuiling op te nemen en te recyclen.
Meten van duurzaamheid heeft te maken met biocapaciteit: de mogelijkheid van de productieve
ecosystemen om hernieuwbare hulpbronnen, die gebruikt zijn door een bevolking, stad, regio, land
of wereld, aan te vullen.
Grootste deel van ecologische voetafdruk is luchtvervuiling, klimaatverandering en verzuring van
oceanen door verbranden van fossiele brandstoffen.
Per capita ecological footprint: gemiddelde van een individu in een land of gebied.
Als totale ecologische voetafdruk groter is dan biocapaciteit, dan is het gebied in een ecological
deficit: de mensen leven er unsustainably door het uitputten van natuurlijk kapitaal. Dit i.t.t. landen
die de biocapaciteit juist uitbreiden.
Ecological Debtor: a country with an Ecological Footprint of consumption that exceeds their
biocapacity, calculated by the ratio of Ecological Footprint of consumption to biocapacity for that
country.
We zouden 1.5 keer de aarde nodig hebben om de mate van hulpbronnen de behouden in de
toekomst. Dus ecologische voetafdruk was 50% hoger dan de totale biocapaciteit van de aarde.
We moeten ons bewust zijn van de schade maar ook bijv. bossen terugplanten op gedegradeerd land
en soorten beschermen.
Alles in de natuur is verbonden, dus wat we de aarde aan doen doen we onszelf ook aan. Dus we
moeten onze schadelijke ecologische voetafdruk verkleinen en voordelige milieu-impacten
toenemen in samenwerking met de aarde i.p.v. ertegen.
IPAT environmental impact model:
- I: impact van menselijke activiteiten, wat product is van
o P: bevolkingsgrootte
Belangrijk in landen als India. In ver ontwikkelde landen als de VS met
kleinere bevolking is technologie bijv. weer belangrijker.
o A: affluence/welvaart/hulpbronconsumptie
o T: technologie en de voordelen en schade ervan op het milieu
Kan zowel schadelijk als nuttig zijn.
- Impact (I) = Population (P) x Affluence (A) x Technology (T)
Ecologische voetafdruk benadrukt gebruik van hernieuwbare resources, terwijl het IPAT model ook
de milieu-impact van gebruik van zowel wel als niet-hernieuwbare hulpbronnen.
Welvarende consumenten zetten meer druk op de aarde en hulpbronnen. China’s middle-class
consumenten groeit heel sterk. Het land heeft grootste bevolking en 2 e economie. Het is grootste in
productie van vele goederen en grootste consument van rijst, kool, olie, cement, etc.
Twee-derde van meest vervuilde steden is in China. De bevolking zal 1,42 miljard zijn in 2030 als het
zo door gaat.
Het westerse economische model (gebaseerd op fossiele brandstoffen, auto gecentreerd, weggooi
economie) gaat niet werken voor China of de andere 3 miljard mensen in landen in ontwikkeling die
ook dromen van de ‘American Dream’.
Culturele veranderingen kunnen ecologische voetafdruk toenemen of laten afnemen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sgpl_utrecht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67447 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen