Samenvattingen OWE 6
Voorkomen is beter dan genezen
, 2.1 HC OWE 6 Introductiecollege
OWE 3 wordt gezien als voorkennis:
Sassen:
- H1 (met name epdiologie)
- H2 (model van Lalonde)
- H3 (soorten preventie)
- Gezondheidskundige analyse
Preventie – gezondheidsrevoluties:
- 19e eeuw Hygiene
e
- 20 eeuw Curatieve geneeskunde
- 21e eeuw Gedrag oorzaak ziekte.
Uitdagingen deze eeuw:
Gezondheidsbedreigingen
– Gezondheidsgedrag: BRAVVO
Gezondheidsverschillen
– Sociaal economisch
– Etnisch
Gezondheidsproblemen
– Infectieziekten
– Psychische stoornissen
Gezondheidszorg
– Toegankelijkheid
Voorlichting van vroeger tot nu: 4 fasen
1. Voorlichting vroeger: kennis = gedrag (zolang je de mensen voldoende kennis geeft,
gaan ze zich gezonder gedragen).
2. Naast kennis ook andere factoren van belang: vaardigheden, sociale invloed
3. Nieuwe vorm van media: multi-media veel op maat van individu
4. Niet alleen op maat individu, maar ook op omgeving gericht
Preventie
het totaal aan maatregelen, zowel binnen als buiten de gezondheidszorg, die tot doel hebben de
gezondheid te bewaken en te bevorderen door ziekte en gezondheidsproblemen te voorkomen’.
(Sassen, 2017)
Soorten preventie – naar fase gezondheidsprobleem
Primaire preventie
Heeft betrekking op het bevorderen van gezondheid en gezond gedrag, op de totale
gezondheid van de mens
BOB, gezond zwanger, postbus 51 spotjes
Secundaire preventie
Opsporen en vroegtijdig behandelen van ziekten en aandoeningen ne het zoeken naar ziekte
en aandoeningen in een beginstadium
Screening, vroegtijdig opsporen van dementie
Tertiaire preventie
‘voorkomen van erger’
Zelfmanagement, coping, therapietrouw, voorkomen van decubitus etc.
,Preventie – naar doelgroep
Universele
Algemene, gehele bevolking of een deel
daarvan.
Selectieve
Hoog risicogroep
Geïndiceerde
Geen diagnose, maar wel (beperkte)
symptomen.
Zorg gerelateerde
Patiënten hebben een diagnose
Preventie en Public Health
Gezondheidsbescherming
Nederlandse Voedsel en Waren
Autoriteit (NVWA), controle
zwemwater
Gezondheidsbevordering
Gericht op leefstijl en
gezondheidsgedrag van mensen
omgeving en participatie van belang
Ziektepreventie
Ziektepreventieprogramma’s, patiëntenvoorlichting en zelfmanagement
Preventie mogelijkheden
1. Voorlichting
2. Voorzieningen
3. Regelgeving
4. Screening
Voorlichting is GEEN kennisoverdracht!
Collectieve preventie
, Trends (1) Bevolking en volksgezondheid
1. Vergrijzing en ontgroening
2. Hogere levensverwachting
Stijging chronische ziekte
3. Multiculturele samenleving
4. Doodsoorzaak
WGDO Medisch Bevruchting en ontwikkeling
1. Voordat bevruchting (conceptie) kan plaatsvinden, moet er eerst een eicel en een zaadcel
tot rijping komen.
a. Beschrijf de rijping van een eicel aan de hand van de ovariële en menstruele cyclus en
beschrijf de rol van de verschillende hormonen hierin. Bedenk hierbij dat deze cyclus op 2
manier kan verlopen, afhankelijk van of er wel of geen bevruchting plaats vindt.
Menstruele cyclus
Bij de vrouw komt er in een cyclus van vier weken een eicel vrij, die geschikt is voor de voortplanting.
Op een bepaald moment wordt het endometrium grotendeels afgesloten, menstruatie.
- Fase 1: Menstruatiefase (bloedingsfase)
Duurt ongeveer 5 dagen en treedt op wanneer er geen bevruchting heeft plaatsgevonden. Corpus
Lecteum is bezig te vergaan en produceert geen oestrogeen en progesteron meer. Daling van de
progesteron concentratie in het bloed vaatkrampen in bloedvaten van het endometrium
baarmoederhalsslijmvlies grotendeels afgesloten Bloedverlies einde van de menstruatiefase
blijft er van het baarmoederslijmvlies een dunne laag over.
- Fase 2: Proliferatiefase (opbouwfase)
De vijfde tot de vijftiende dag van de cyclus. Dikte endometrium neemt ten gevolge van een groot
aantal celdelingen gelijk toe. Klierweefsel vertoont ook delingsactiviteit de klierbuizen groeien met
het slijmvlies mee en het klierepitheel breidt zich over het hele oppervlak van het endometrium uit.
Op het einde van deze fase kan het epitheelweefsel wel een halve cm dik zijn.
De proferatiefase staat onder invloed van oestrogeen uit de follikelcellen van het ovarium. Wordt
ook wel aangeduidt als oestrogene fase. De prolifertiefase eindigt na de ovulatie, wanneer de
graaffollikel gaat veranderen in het corpus luteum.
Klierweefsel neemt in omvang toe, en er stroomt meer bloed naar de borsten.
- Fase 3: Secratiefase (afscheidingsfase)
Duurt van de vijftiende tot de achtentwinstigste dag.
Het corpus luteum in het ovarium zet de oestrogeenproductie voort en gaat een tweede hormoon,
progesteron, produceren. Dit stimuleert het klierweefsel van het endometrium om een slijmerig
vocht af te scheiden Hoopt zich op in het bindweefsel van het endometrium zwelt sponsachtig
op doorbloeding van het endometrium neemt toe en er wordt glycogeen in de baarmoederwand
opgeslagen. In deze fase wordt het endrometrium in optimale conditie gebracht voor de eventuele
innesteling van een embryo. Deze fase staat onder invloed van progesteron en wordt ook wel
gestagene fase genoemd (zwangerschap).
Geen bevruchting? Progesteron en oestrogeenproductie neemt af. Het corpus luteum vergaat.
Na de 28e dag kan een nieuwe cyclus beginnen.
- Progestoron beinvloed de centra voor temperatuur regulatie in het verlengde merg en de
hypothalamus. Na de ovulatie neemt het progesterongehalte snel toe, lichaamstemperatuur stijgt
gemiddeld 0,5 graden.
