Honours programma technische verpleegkunde
Periode 3.1: Thema Circulatie
Je kunt de anatomie en fysiologie van hart en bloedvaten, bloeddrukregulatie, druk,
volume en prikkelgeleiding uitleggen.
Anatomie van hart en bloedvaten en de functie van het hart in de bloedsomloop.
Anatomie van het hart
Het hart bestaat uit 2 delen: linker-/rechterhelft. Hart is
een dubbele pomp; beide helften hebben een pompfunctie.
De harthelften staan in serie en zijn van elkaar gescheiden
door een septum/tussenschot en zijn beide voorzien van
eigen instroomvaten (= venen/aders, voeren bloed uit
organen terug naar hart) en uitstroomvaten (= arteriën/
slagaders, vervoeren bloed naar organen). Het bloed
stroomt het hart binnen via 2 atria/boezems en wordt via 2
ventrikels/kamers opnieuw de circulatie in gepompt.
- Rechterharthelft: ontvangt bloed afkomstig uit het
lichaam en pompt dit door naar de longen.
Longen staan in serie met harthelften, zodat al het
bloed de longen moet passeren = kleine circulatie
(kortere weg en kleiner stroombed).
- Linkerharthelft: bloed komt na longpassage terug in
het hart, wordt doorgepompt via aorta naar organen.
Organen staan grotendeels parallel t.o.v. elkaar,
zodat elk orgaan maar een deel van het bloed
ontvangt = grote circulatie.
Hart wordt omgeven door het pericard = hartzakje, zakvormig vlies dat een voortzetting vormt
van buitenste laag van epicard en is vergroeid met vlies dat de long omgeeft (pleura parietalis).
Wanden van hart/myocard: mengsel van spier- en bindweefsel (elastisch en collageen).
- Binnenzijde: endocard = 1 laag platte cellen, daaronder dun laagje bindweefsel.
Subendocard = binnenste laag, grenzend aan hartholte.
- Buitenzijde: epicard = vetrijke bindweefsellaag, met coronairvaten/kransslagaders (=
voorzien hartspierweefsel van zuurstofrijk bloed). Bloed en hartspierweefsel wisselen
stoffen uit: bloed geeft via diffusie zuurstof/voedingsstoffen af aan hartspierweefsel,
hartspierweefsels diffundeert kooldioxide/metabole afbraakproducten naar het bloed.
Subepicard = buitenlaag.
De 2 harthelften bestaan uit 2 in elkaar overlopende holten, die worden gescheiden door de
atrioventriculaire (AV-)kleppen:
- Bovenste holte = atrium/boezem, wand voor de helft elastisch bindweefsel zeer rekbaar.
- Onderste holte = ventrikel/kamer, spierweefsel.
Beide atria en beide ventrikels grenzen aan elkaar. Ze worden gescheiden door respectievelijk
het interartriële en interventriculaire septum. Daar waar atrium en ventrikel grenzen, bevindt
zich de annulus fibrosus (= hartskelet, stevige plaat), een strook vezelig bindweefsel.
Kleppen
Alle kleppen zijn opgehangen in bindweefselringen van de annulus fibrosus, zo kunnen ze een
grote druk weerstaan zonder uit te wijken.
- Atrioventriculaire (AV-)kleppen: kleppen tussen atria en ventrikels.
Bestaan uit vrij in de ventrikelholte hangende vliezen (klepslippen):
o Rechts: 3x tricuspidalisklep (valvula tricuspidalis)
o Links: 2x mitralisklep (valvula bicuspidalis/mitralis)
Taak: ervoor zorgen dat er geen terugstroming vanuit de ventrikels naar de atria
optreedt. Als de stroom toch zou omkeren, klappen ze dicht.
