Hoofdstuk 1: Scheiden en Reageren
Een zuivere stof bestaat uit een soort moleculen en heeft een kook-en smeltpunt.
- Elementen bestaan uit een soort atomen
- Verbindingen bestaan uit meerdere soorten atomen
Mengsel à zuivere stof door middel van een scheidingsmethode.
Verbinding à element door middel van een ontledingsreactie.
Een mengsel bestaat uit meerdere soorten moleculen en heeft een kook-en smelttraject.
- Een suspensie bestaat uit een niet opgeloste vaste stof en een vloeistof. Een
voorbeeld hiervan is zand in water. Door filtratie zijn deze twee stoffen van elkaar te
scheiden.
- De hoeveelheid opgeloste stof dan hoger dan de maximale oplosbaarheid
- Een oplossing bestaat uit een opgeloste vaste stof en een vloeistof. Een voorbeeld
hiervan is zout of suiker in water. Door indamping zijn deze twee stoffen van elkaar te
scheiden.
- Wanneer een alcohol wordt opgelost in water zal er een oplossing ontstaan,
omdat de alcohol een waterstofbrug vormt.
- Een emulsie bestaat uit twee niet met elkaar te mengen vloeistoffen. Nadat de twee
vloeistoffen bij elkaar gegoten zijn, zullen ze ontmengen en ontstaat een ontstaat een
tweelagensysteem. Een voorbeeld hiervan is slaolie en water.
- Door het toevoegen van een emulgator zullen deze twee vloeistoffen niet
ontmengen. Een emulgator heeft een hydrofobe staart, die in het molecuul zit,
en een hydrofiele kop, die buiten het molecuul uit
steekt.
- Hydrofiel is goed mengbaar met water.
- Hydrofoob is slecht mengbaar met water.
- Legering is een
mengsel van twee
metalen.
, BASSISSTOF SCHEIKUNDE 4VWO DOOR CEDRIC PLUIS
Scheidingsmethoden:
- Filteren is het scheiden van een niet-opgeloste vaste stof (in residu) en een vloeistof
(in filtraat) door het verschil in deeltjesgrootte.
- Het filtraat kan nooit een suspensie zijn!
- Indampen is het scheiden van een opgeloste vaste stof en een vloeistof door het
verschil in kookpunt.
- Destilleren is het scheiden van twee vloeistoffen door het verschil in kookpunt.
- Extraheren is het scheiden van twee vaste stoffen door het verschil in oplosbaarheid.
Hetgeen dat je gaat oplossen heet het extract, waarin je dat doet heet het
extractiemiddel.
- Adsorptie is het scheiden van geur-, kleur- en smaakstoffen door het verschil in
adsorptievermogen.
- Het scheiden van kleurstoffen gebeurt door middel van papier- chromografie.
Hierbij geldt dat de stof die goed in de loopvloeistof oplost hoger komt dan de
stof die zich beter aan het papier hecht.
- RF-waarde is te berekenen door de hoogte tot waar de kleur is gekomen te
delen door de hoogte tot waar de loopvloeistof komt.
- Bezinken is het scheiden van een niet-opgeloste vaste stof en een vloeistof door het
verschil in dichtheid.
- (Extra): Membraanfiltratie is het scheiden van de zout- en watermoleculen in water.
Door de hoge druk passeren de watermoleculen het membraan en blijven de
zoutmoleculen achter.
Soorten reacties:
- Chemische reactie
Een chemische reactie is een reactie waarbij de beginstoffen verdwijnen en
reactieproducten ontstaan. Bij deze reactie is er sprake van een vaste massa-
verhouding en treedt er een energie-effect op. Verder geldt volgens de Wet van
Behoud van massa dat de totale massa van de beginstoffen gelijk moet zijn aan de
totale massa van de reactieproducten.
Exotherm als er meer energie wordt afgestaan dan opgenomen (∆E < 0J).
- De energie van de reactieproducten is meer dan de energie van de beginstoffen.
Endotherm als er energie meer energie wordt opgenomen dan afgestaan (∆E > 0J).
- De energie van de reactieproducten is minder dan de energie van de
beginstoffen.
Energie-effect treedt ook op bij fasen veranderingen en het oplossen van stoffen.
Energiediagram geeft het verloop van de energie tijdens de reactie aan.
- Activeringenergie is energie die nodig is voor de reactie te laten beginnen.
- Geactiveerde toestand is wanneer reactie begint.
- Reactie-energie is het verschil in de hoeveelheid energie van de beginstoffen en
de reactieproducten (∆E = E reactieproducten – E beginstoffen)
2
, BASSISSTOF SCHEIKUNDE 4VWO DOOR CEDRIC PLUIS
Een homogeen mengsel is een goed verdeeld mengsel.
Een heterogeen mengsel is een slecht verdeeld mengsel.
Factoren die zorgen voor een toename van de reactiesnelheid
(door toename botsingen tussen deeltjes)
- Toename van de concentratie zorgt voor meer botsende
deeltjes
- Toename van de temperatuur zorgt voor meer en heftigere
botsingen
- Toename van de verdelingsgraad zorgt voor meer botsingen
- Toevoegen van katalysator zorgt er niet voor dat de reactiesnelheid
toeneemt. Een katalysator kan ook aangeduid worden met de biologische
naam ervoor: enzym.
- Katalysator laat de reactie sneller (kortere reactietijd) en bij een lagere
temperatuur verlopen door de verlaging van de activeringsenergie.
- Dit is ook te weergeven in een energiediagram (zoals hieronder staat).
- Katalysator zelf wordt niet verbruikt en wordt dus nooit in een
reactievergelijking opgeschreven
- Soort stof heeft ook een bepaalde invloed op de reactiesnelheid.
Een verpoederde tablet heeft dan ook een grotere reactiesnelheid dan een hele of
een gehalveerde tablet. De tabletten eindigen wel op hetzelfde punt in een diagram,
omdat ze wel de hoeveelheid beginstof bevatten.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MasterstudentUM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.