Samenvatting van alle hoorcolleges, werkgroepen, kennisclips, literatuur en jurisprudentie in 1 document van het vak Verbintenissenrecht. Kort en duidelijk overzicht van de inhoudelijke kern van het vak. Afgerond met een 8.
Week 1 – Verbintenissen, precontractuele fase, totstandkoming van
rechtshandeling en overeenkomst en algemene voorwaarden
Verbintenissen
Verbintenissenrecht (persoon tot persoon) Goederenrecht (persoon tot goed)
Relatieve werking Absolute werking
• Boek 3: rechtshandeling • Boek 3: rechtshandeling
• Boek 6: algemene overeenkomst • Boek 5: goederen
• Boek 7: bijzondere overeenkomsten
Verbintenissen kunnen slechts ontstaan, indien uit de wet voortvloeien 6:1 BW
(1) Verbintenissen uit de wet
▪ Onrechtmatige daad 6:162
▪ Zaakwaarneming 6:198
▪ Onverschuldigde betaling 6:203
▪ Ongerechtvaardigde verrijking 6:212
▪ Ontbindende voorwaarde en ontbinding 6:24 en 6:271
▪ Tekortkoming in de nakoming 6:74
(2) Bronnen van verbintenissen volgens de wet
▪ De rechtshandeling en overeenkomst 3:33, 3:35 en 6:248
▪ Gewoonte 6:248
▪ Redelijkheid en billijkheid 6:248
▪ Jurisprudentie
(3) Het stelsel van de wet Quint/Te Poel
Een verbintenis is een rechtsverhouding waarbij de ene partijen een prestatie van
vermogensrechtelijke aard verschuldigd is aan de wederpartij (schuldenaar/debiteur) en de
andere partij kan deze prestatie van de wederpartij vorderen (schuldeiser/crediteur)
1. Prestatie: geven, doen of nalaten
2. Vermogensrechtelijke aard: hoeft niet op geld waardeerbaar te zijn, maar niet louter
een plicht uit het familierecht, staats- en bestuursrecht of zuiver sociale aard
3. Vorderingsrecht: afdwingbaar bij de rechter
Rechtsplichten
• Rechtsplichten met rechtsverhouding (jegens wederpartij, zoals wanprestatie)
• Rechtsplichten zonder rechtsverhouding (jegens iedereen, zoals OD)
• Rechtsplichten die niet kunnen worden gevorderd (onderzoeksplicht,
mededelingsplicht, schenking, testament en schadebeperkingsplicht)
Natuurlijke verbintenis: verbintenis die niet-afdwingbaar is 6:3 BW
• Kan vanaf het ontstaan (gokschulden) of vanaf een later moment (verjaring)
• Er ook bestaan er morele verplichten (= geen rechtsgrond)
• Een nietige of vernietigde verbintenis blijft niet bestaan als natuurlijke verbintenis
o Toch nakomen? Kan dit niet worden aangemerkt als onverschuldigde betaling
6:203 BW, de grondslag voor nakoming bestaat nog steeds het is alleen niet
meer afdwingbaar
,Omzetting via een omzettingsovereenkomst, mits de schuldenaar wist dat het voorheen
niet-afdwingbaar was 6:5 lid 1 BW. Dit kan ook via derden door het verstrekken van pand- of
hypotheek als borg.
Goede trouw 3:11 BW
Niet te goeder trouw, indien de feiten of het recht waarop de goede trouw betrekking heeft
kende en behoorde te kennen
• Te goeder trouw = objectief (behoorde te kennen) en subjectief (kennen) criterium
• Te kwader trouw = subjectief (daadwerkelijk kennen of vermoeden) criterium
• Niet te goeder trouw = tegenstelling te goeder trouw
Redelijkheid en billijkheid
• Regels van het ongeschreven recht 3:12 en 6:2 BW
• Open systeem van het verbintenissenrecht 6:248 BW
Het misbruik van bevoegdheid 3:13 BW
• Een bevoegdheid kan niet worden ingeroepen bij misbruik
• Uitoefenen ander oogmerk dan waarvoor verleend of doel schade aanbrengen
• Evenredigheidstoets
Rechtshandeling en overeenkomst
Rechtshandeling:
• Eenzijdig: totstandkoming 1 partij
o Gericht: aanbod, aanvaarding en opzegging
o Ongericht: testament maken, erkennen kind en aanvaarden nalatenschap
• Meerzijdig: totstandkoming 2 partijen
o Eenzijdige ovk: één partij een prestatie (schenking)
o Wederkerig ovk: beide een prestatie (koopovereenkomst)
Overeenkomst:
Een meerzijdige rechtshandeling: één of meer partijen jegens één of meer andere een
verbintenis aangaan 6:213 lid 1 BW
• Rompovereenkomst: tot nu toe over eens met ten minste de essentialia van de
overeenkomst (6:227 BW) -> nakoming vorderen
• Raamovereenkomst: een overeenkomst waarbij de contractpartijen het algemene
kader vaststellen waarbinnen zij latere overeenkomsten zullen sluiten (stroomlijnen)
• Voorovereenkomst: een bindende overeenkomst die slechts een later te sluiten
contract voorbereidt en die daarmee een rechtstreekse band vertoont (oproep)
Genus-species: elke overeenkomst is een rechtshandeling, maar niet iedere rechtshandeling
is een overeenkomst
,Totstandkoming van rechtshandeling en overeenkomst:
Overeenkomst
Aanbod (= rechtshandeling) en aanvaarding (= rechtshandeling) daarvan 6:217 lid 1 BW
• Uitnodiging tot onderhandelingen is geen aanbod
• Aanvaarding is gericht op het aanbod
o Een aanvaarding die afwijkt van het aanbod geldt als nieuw aanbod, tenzij het
slechts op ondergeschikte punten afwijkt 6:225 lid 1 en 2 BW
De iustum-pretium-leer: alleen bij gelijke waarde van prestaties ovk (niet in Nederland)
Rechtshandeling
1. Wil op rechtsgevolgen gericht + via verklaring geopenbaard 3:33 BW
a. Vormvrijheid 3:37 lid 1 BW
b. Overeenstemmende wil en verklaring = rechtshandeling
c. Discrepantie wil en verklaring = geen rechtshandeling (beroepen)
2. Gerechtvaardigd vertrouwen 3:35 BW
a. Verklaring of gedraging van de andere persoon
b. Opgevat als een tot haar gericht verklaring van een bepaalde strekking (sub.)
c. In gegeven omstandigheden redelijkerwijs zo mocht worden opgevat (obj.)
i. De wederpartij is te goeder trouw 3:11 BW
ii. Ook derden bescherming 3:36 BW
Het moment waarop 3:37 lid 3 BW: ontvangsttheorie
Intrekken 3:37 lid 3 BW: voor of gelijktijdig met ontvangst
Herroepen 6:219 lid 1 jo. 2 BW: het moet een herroepelijk aanbod zijn (lid 1) dan herroepen
zolang aanbod niet is aanvaard of aanvaarding is verzonden (lid 2)
Discrepantie in wil en verklaring
• Oneigenlijke dwaling (misverstand)
o Wel bescherming onder gerechtvaardigd vertrouwen 3:35
• Geestelijke stoornis 3:34 BW (tijdens of als gevolg van) -> FEITELIJK ONGESCHIKT
o Wel bescherming onder gerechtvaardigd vertrouwen 3:35
• Handelingsonbekwaamheid 3:32 BW > WETTELIJK ONGESCHIKT (KIND + CURATELE)
o Geen bescherming onder gerechtvaardigd vertrouwen 3:35
Vervallen van aanbod
1. Tijdsverloop mondeling en schriftelijk (6:221 lid 1)
2. Verworpen door geadresseerde (6:221 lid 2)
3. Aanbod vervalt niet doordat de aanbieder overlijdt, handelingsonbekwaam wordt of
door bewind van zijn bevoegdheid tot sluiten verliest (6:222)
, Te late aanvaarding
1. De aanbieder kan een late aanvaarding als geldig laten gelden, mits hij dit onverwijld
mededeelt (6:223 lid 1)
2. Indien de aanbieder begrijpt of behoort te begrijpen dat de wederpartij te laat heeft
aanvaard geldt dit als een tijdige aanvaarding (6:223 lid 2)
Precontractuele fase:
(1) Baris/Riezenkamp
Partijen komen door in onderhandeling te treden in een bijzondere rechtsverhouding tot
elkaar te staan
a. Die door de goede trouw (= niet 6:162, maar strengere eisen van de redelijkheid en
billijkheid) wordt beheerst
b. En meebrengt dat hun gedrag mede moet worden bepaald door de gerechtvaardigde
belangen van de wederpartij
a. Kan schadevergoedingsplicht meebrengen bij schending R&B
(2) Plas/Valburg
Stadium 1 – Eenvoudig terugtrekken, want contractsvrijheid
Stadium 2 – Terugtrekken mag met kostenvergoeding
Prestaties tijdens de onderhandelingen die uitstijgen boven de gebruikelijke inspanningen
Stadium 3 – Terugtrekken mag niet, dus vergoeden kosten en gederfde winst
Ingevuld door HR CBB/JPO
(3) CBB/JPO
Partijen zijn altijd vrij om onderhandelingen af te breken, tenzij dit onaanvaardbaar is op
grond van (a) het gerechtvaardigde vertrouwen van de wederpartij in de totstandkoming van
de overeenkomst of door (b) andere omstandigheden
• Daarbij dient rekening te worden gehouden met de mate waarin en de wijze waarop
de afbrekende partij aan het ontstaan van dat vertrouwen heeft bijgedragen en met
de gerechtvaardigde belangen van deze partij (obj.)
o Hantering: strenge, terughoudendheid nopende maatstaf
o Moment: moment van afbreken van de onderhandelingen tegen de
achtergrond van het gehele traject van de onderhandelingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sjoukjekraak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,64. Je zit daarna nergens aan vast.
