College 5 - Signaaltransductie
Principes – signaaltransductie system = signaaltransductie systemen:
1. Signaal moleculen door signalerende cel
2. Herkenning van signalen door receptor en target cel en overdracht van het signaal over het
plasmamembraan
3. Signaalverwerking in de cel
4. Cellulaire respons
A. Endocrien
a. Hormonen (bijv. adrenaline en insuline)
B. Paracrien
a. Prostaglandine en cytokines (signaalstoffen
van immuuncellen)
C. Neuronaal
a. Neurotransmitters (bijv. acetylcholine = ACh)
D. Contact afhankelijk
a. Groeifactoren (vooral tijdens embryonale
ontwikkeling), maar ook tijdens een immuun
response
Voorbeeld endocrien – insuline.
Insuline heeft:
- Effecten op levercellen
o Opslag glucose in glycogeen
o Omzetting koolhydraten in vetzuren (vet)
- Effecten op spiercellen
o Opslag glucose in glycogeen
o Opname aminozuren en stimulatie eiwitsynthese (spiervorming)
- Effecten op vetweefselcellen
o Opname glucose
o Opname vetzuren en vetvorming
Voorbeeld paracrien – prostaglandines.
Prostaglandine heeft en effect op:
- Glad spierweefsel contracties
- Longfunctie
- Geboorte
- Ontstekingen (rol bij afweer)
Principes – signaal molecuul (ligand) en receptor:
- Receptor op plasmamembraan of in cytosol
- Elke receptor heeft een natuurlijke ligand (signaalmolecuul)
- Binding tussen ligand en receptor tgv non-covalente bindingen (dus waterstofbruggen, hydrofobe
krachten en ionen
- Affiniteit tussen receptor en ligand
o Hoe meer non-covalent bindingen hoe sterker de ligand bindt aan de receptor
Intracellulaire signalering = signaalverwerking:
1. Doorgeven in de cel (van extra naar intracellulaire deel)
2. Versterken (amplificeren)
3. Combineren/integreren
4. Verdelen/distributie à resulteert in effector eiwit
,Cellulaire response van target cel tgv effector eiwit:
1. Metabool (bijv. glycogeen afbraak door insuline)
2. Cytoskelet à verandering van vorm of beweging
3. Genexpressie (de effector eiwitten zijn dan transcriptie factoren)
Een signaalmolecuul kan effect hebben op meerdere cel typen:
Adrenaline > fight/flight:
- Alertheid
- Verhoogt de hartslag
- Bloeddruk verhogen
- Glucose vrijmaken
- Veel energie produceren
o Heeft dus op veel organen een effect!
Acetylcholine:
- Vaak hebben de verschillende cel typen een ander soort receptor
o Hartspier, skeletspier en op de speekselklier
o Zelfde signaalmolecuul maar wel andere functie bij verschillende cellen
- Intracellulaire verwerking kan ook anders zijn waardoor er een ander effect per cel type is
Farmacie – ontwikkeling medicijnen:
- Agonist
o Ligand die bindt aan de receptor en geeft intracellulaire signalering door
- Antagonist
o Ligand die bindt aan de receptor en geeft geen intracellulaire signalering door
, Hoe?
Door kennis van de precieze aminozuren die:
1. Voor de binding tussen receptoren en signaal molecuul zorgen
2. Verantwoordelijk zijn in de signaalverwerking
Receptoren:
- Receptoren OP cel membraan
o Hydrofiel signaal molecuul
o Meest voorkomende receptoren
o Gebruiken intracellulaire signalering
- Intracellulaire receptoren IN de cel
o Hydrofoob signaal molecuul (hormonen)
§ Selectief door kernporiën gelaten
o Minder voorkomende receptoren
o Gebruiken geen intracellulaire signalering
§ Direct effect op bijv. enzymen in cytosol
§ Binden aan receptor in de kern
Drie hoofdtypen receptoren op celmembraan:
1. Ionkanaal-gekoppelde receptoren (vb. zenuwcellen/spiercellen)
2. G-eiwit gekoppelde receptoren = GCPR
3. Enzym gekoppelde receptoren
G-eiwit gekoppelde receptoren = GPCR:
- 7TM receptor = 7 transmembraan domeinen
o Zie zeven gekleurde staven die door het plasmamembranen gaan
- G-eiwit à activeren of inhiberen van membraangebonden enzymen of ionkanalen
o Drie stukken; alfa, beta en gamma gedeelte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinemadern. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.