Dit is een samenvatting over Duitsland. Deze historische context is één van de vier onderdelen van het examenprogramma in 2020. Met deze samenvatting krijg jij een beknopt, maar duidelijk overzicht van alle belangrijke informatie uit het boek om je examen mee te halen! Koop voor het totale examen...
De Duitse eenheid
Tot 1871 bestaat het Duitse rijk uit losse staatjes (grootste is Pruisen). Veel Duitsers
streven, mede door het nationalisme, naar eenheid in het rijk. Ook Rijkskanselier Bismarck
streeft hiernaar. Zijn manier om dit te bereiken was oorlog. Hij veroverde verschillende
gebieden. Uiteindelijk breekt de Frans-Duitse oorlog uit. Duitsland wint deze door een betere
organisatie en een sterker leger. Vervolgens nemen ze Elzas-Lotharingen in en wordt het
Duitse keizerrijk uitgeroepen.
- Wilhelm I (koning van Pruisen) → keizer (grote macht)
- Bismarck → Rijkskanselier
- Rijksdag → volksvertegenwoordiging (kiesdistricten)
- Bondsraad → volksvertegenwoordiging (deelstaten)
Vanaf dit moment wordt Duitsland een nieuwe grootmacht op verschillende gebieden:
- Politiek: een grote staat middenin Europa met veel inwoners
- Militair: een groot en modern leger en veel spoorlijnen
- Economie: snelle industrialisatie
Populaire politieke stromingen zijn:
- Conservatieven en nationaal-liberalen met veel aanhang onder de hogere lagen van
de bevolking
- Centrumpartij (het Centrum) met veel aanhang onder de katholieken. Tot 1912 was
dit meestal de grootste partij in de Rijksdag
- Socialisten met veel aanhang onder industrie-arbeiders. In 1917 vielen ze uiteen in
socialisten en communisten
De gelaagdheid van de bevolking ziet er als volgt uit:
- Adel, officieren en hoge ambtenaren
- Grote fabrikanten en bankiers
- Werknemers in de dienstensector, lagere ambtenaren, kleine ondernemers, chefs
van afdelingen van grote ondernemingen
- Boeren, arbeiders in de landbouw en de industrie, lagere ambtenaren
Alliantiepolitiek van Bismarck
Door de eenwording van Duitsland ontstond er een verstoring van het Europese
machtsevenwicht. Duitsland werd omsingeld door sterke mogendheden, die Bismarck te
vriend wilde houden. Hij verkondigde daarom dat hij tevreden was met de nieuwe grenzen,
om zo de vrede te handhaven. De buitenlandse politiek veranderde daarom ook veel:
- Voor 1871: oorlog voeren
- Na 1871: vrede handhaven zodat Duitsland niet aangevallen wordt (alliantiepolitiek)
Voor de alliantiepolitiek sloot Bismarck verbonden en allianties om zo oorlog te voorkomen,
en de positie van Duitsland in Europa te versterken.
Ondertussen speelt ook het modern imperialisme. In 1884 vindt door Bismarck de
Conferentie van Berlijn plaats, om afspraken te maken over de verdeling van Afrika onder
Europese grootmachten. Op deze manier werd het machtsevenwicht gehandhaafd.
, Doelen Bismarck:
- Geen oorlog tussen Europese grootmachten
- Kolonies voor Duitsland
- Spanning creëren tussen Groot-Brittannië en Frankrijk (zodat deze zich minder snel
samen tegen Duitsland zouden keren)
Weltpolitik van Wilhelm II
In 1888 werd keizer Wilhelm I opgevolgd door Wilhelm II, die meer macht naar zich toetrekt.
Hij is het niet eens met de alliantiepolitiek van Bismarck en wil een belangrijkere plaats en
meer status voor Duitsland. Deze ambities gaan samen met een sterke groei van de Duitse
economie, en een groeiend militarisme. Dit zorgde ervoor dat onder andere GB en Fr zich
zorgen gingen maken over Duitsland.
Wilhelm II begon vervolgens met de Weltpolitik. Dit was een buitenlandse politiek die gericht
was op uitbreiding van het Duitse koloniale rijk. Vooral GB zag Duitsland hierdoor als
concurrent. Om te kunnen evenaren aan GB voerde Wilhelm II in 1898 de Vlootwet in: het
begin van systematische opbouw van de Duitse oorlogsvloot. Toch bleek GB te sterk in
Afrika. Wilhelm II stelde daarom zijn Weltpolitik bij en ging zich vanaf 1900 richten op
Europa.
Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog
- (Duitsland richt zich op Europa: spanningen tussen Europese mogendheden)
- Nationalisme: het eigen volk is het beste, vaderlandsliefde
- Militarisme: militaire waarde en waardering voor het leger onder de bevolking werd
steeds sterker
- Wapenwedloop: met de Vlootwet werd GB uitgedaagd tot een wapenwedloop, waar
andere mogendheden ook aan mee begonnen te doen
- Bondgenootschappen: Centralen (Triple Alliantie) met Duitsland, Oostenrijk-
Hongarije en Italië tegenover de Geallieerden (Triple Entente) met GB, Frankrijk en
Rusland
Aanleiding Eerste Wereldoorlog
Servische nationalisten willen een ‘groot Servië’ creëren. De Serviërs die in Oostenrijk-
Hongarije leven willen dit land onder druk zetten. Dit uit zich uiteindelijk in de moordaanslag
op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand in juni 1914. OH verweet de Servische
regering dat zij deze moordaanslag hadden goedgekeurd en stuurde ze een ultimatum.
Servië voldoet hier niet aan en OH verklaart ze hierop de oorlog. Vanaf dit moment worden
de bondgenootschappen in beweging gebracht.
Verloop van de Eerste Wereldoorlog
In augustus 1914 worden de legers gemobiliseerd. Dit leidt tot veel enthousiasme onder de
bevolking door het nationalisme en het militarisme.
De Duitse mobilisatie gaat via het Von Schlieffenplan, waarmee ze een twee-frontenoorlog
wilden voorkomen. Hierbij zouden ze eerst Frankrijk verslaan, voordat Rusland haar leger
kon mobiliseren. Er waren echter een aantal problemen:
- Tegenstand van de Belgen: Duitsland wilde via België Frankrijk intrekken, maar de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ipuupsy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
